Kunst uit het Noorden in Forma Aktua: een krachtige combinatie

Bij galerie Forma Aktua in Groningen weten ze hoe ze moeten inrichten. De ruimte straalt rust uit, oogt zelfs wat sereen en toch worden er maar liefst 69 kunstwerken gepresenteerd. Er hangen 22 schilderijen van Gea Koevoets, Angeniet Bulthuis toont 25 foto’s en Helma van de Water toont 22 keramische objecten. Dat de tentoonstelling ondanks dit aantal en diversiteit aan blikvangers rustig oogt, komt door de onderlinge relatie tussen de werken: er zit veel rijm in vorm en kleur. En uit al het werk blijkt talent en kwaliteit.

Schilderplezier

Gea Koevoets schildert geen feitelijk bestaande landschappen, maar ‘binnenlandschappen’. Ze komen als het ware van binnenuit voort. Er is nooit een geografische clou en de schilderijen hebben geen titels. Hierdoor krijg je als kijker alle ruimte om je eigen reis door deze streken te maken en zo verbinding te maken met dit werk.

Keuze genoeg voor een wandeltocht. Er zijn ongenaakbare gebieden vol kou en ijs, landschappen die veenachtig lijken, zwart en moerassige en waterige plekken, allemaal onder dynamische wolkenformaties.

In Forma presenteert Aktua Koevoets, die vaak exposeert, uitsluitend werken in olieverf. Dat is wel een beetje jammer, want hiermee laat ze vooral haar meer normale kant zien. Koevoets experimenteert ook graag. Ze heeft schilderijen gemaakt van teer of dakleer waarop ze vervolgens de brander plaatst. Dit leidt tot prachtige structuren vol scheuren, gaten en kloven die de werken iets extra avontuurlijks geven. Of ze gebruikt zoveel verf dat haar schilderen een soort beeldhouwen wordt. Dit soort werk, waarbij zowel het materiaal zelf als het toeval een rol spelen bij het bepalen van het eindresultaat, ontbreekt in deze tentoonstelling. Slechts op één klein schilderij is iets van deze aanpak te zien. Toch straalt Koevoets’ plezier in het schilderen af ​​op de toeschouwer.

Aandacht voor detail

Angeniet Bulthuis staat bekend als fotograaf, maar misschien is het beter om haar te omschrijven als beeldmaker. Ze fotografeert niet om de werkelijkheid vast te leggen, maar om deze te manipuleren. Ze gebruikt elementen uit de werkelijkheid om nieuwe werelden te creëren.

Voor een van haar mooiste werken gebruikte ze een foto van de roestige deur van een metalen container als basis. Bulthuis zoomde in op een fragment van die deur, paste de kleuren iets aan in Photoshop en verwijderde enkele storende delen. Het resultaat is een abstract beeld waarin de werkelijkheid wordt gereduceerd tot een prachtig spel van vorm, kleur, lijn en textuur. Als u het niet weet, heeft u geen enkele associatie meer met een containerdeur. Je kijkt dan naar een prachtig nieuw beeld, dat je bijvoorbeeld heel goed zou kunnen zien als een landschap waarin je voor langere tijd kunt verblijven.

De kunst in dit werk ligt vooral in het kijken. Bulthuis ziet schoonheid in details die de meeste mensen niet opmerken: de veelkleurige roest, de textuur van afbladderende verf, de doorleefde kwaliteit van een oud stuk hout. Pas wanneer Bulthuis deze details isoleert uit hun oorspronkelijke omgeving en ze wat opvallender maakt, worden ze ineens van waarde voor de kijker. Dat abstractie hier voor de kijker het sterke punt is, wordt duidelijk in enkele andere werken die Bulthuis laat zien waarbij de natuur het uitgangspunt is. Vreemd genoeg zorgt een bebouwd perceel met bomen in de verste verte niet voor de landschapsbeleving van die roestige containerdeur.

Stijlaffiniteit

Helma van de Water maakt keramische objecten. Ze presenteert schalen, vazen ​​en potten die allemaal de strenge, geometrische vormentaal van Art Deco gemeen hebben. Maar Van de Water gebruikt lijnen, kleuren en vlakken zo speels dat de vele objecten ondanks hun stilistische overeenkomsten op zichzelf kunnen staan. Esthetisch gezien zijn veel van haar objecten zeer uniek.

Sommige objecten zien eruit alsof ze zijn gemaakt door stukjes klei samen te voegen, overeenkomend met de kleurvlakken, maar schijn bedriegt. De basisvorm ontstaat altijd op de draaischijf, waarna Van de Water met een glazuurspuit en penseel de kleurvlakken aanbrengt. Soms voegt ze aan de basisvorm nog een element toe, zoals een voet of een oor.

Van de Water bouwt voort op een kunststroming van honderd jaar geleden, maar voegt daar ook iets aan toe en dat pakt niet altijd even goed uit. Een aantal van haar objecten heeft ze voorzien van handvatten die helemaal niet nodig zijn – een vaas is geen kan – en bovendien onevenredig groot zijn. Dit verstoort de harmonie die zo typerend is voor Art Deco. Art deco en decoratie horen bij elkaar, maar je kunt het ook overdrijven en dan wordt het problematisch.