LIVE | VS: Israël heeft geen goed plan beschermen burgers Rafah, Gazabeleid Netanyahu is ‘fout’ | Buitenland

De Ierse vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken en Defensie, Michael Martin, heeft dinsdag gezegd dat de formele erkenning van Palestina door Ierland ‘zal gebeuren’. Martin zei in de Dáil Éireann, het Ierse parlement, dat hij een formeel voorstel over de erkenning van de Palestijnse staat aan de regering zou voorleggen.

Eerder had de Ierse overheid te kennen gemaakt dat het samen met andere Europese landen aan een gezamenlijke verklaring over Palestina werkte. ,,De afgelopen zes maanden heb ik continu overlegd met collega-ministers en andere landen over hoe een gezamenlijke formele erkenning van de Palestijnse staat een katalysator zou kunnen zijn om de mensen in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever te helpen en om een vredesinitiatief onder Arabische leiding te bevorderen”, aldus Martin.

,,Ik heb dit besproken met degenen in de regio die werken aan vredesinitiatieven en de coördinatie met andere landen gaat intensief door.” Martin wil het voorstel aan de regering overhandigen wanneer de internationale gesprekken zijn afgerond. ,,Maar in elk geval zal de erkenning van Palestina als staat gebeuren”, aldus de minister.

De Amerikaanse regering zegt dat Israël nog steeds geen ‘geloofwaardig en uitvoerbaar plan’ heeft gepresenteerd om de burgerbevolking te beschermen in het geval van een grondoffensief in Rafah. Dat zei de nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan dinsdag. Zo heeft Israël volgens Sullivan niet gedetailleerd hoe Palestijnse burgers kunnen worden gehuisvest en medische zorg kunnen ontvangen.

Als belangrijkste bondgenoot hebben de VS Israël herhaaldelijk laten weten tegen een grootschalig offensief in Rafah te zijn. In de stad in het zuiden van Gaza hebben ruim een miljoen ontheemde Palestijnen tijdelijk onderdak gevonden. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei maandagavond echter dat er al een datum voor de militaire operatie is vastgesteld. De VS zeggen niet op de hoogte te zijn van die datum.

De VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen, UNRWA, betwist de recente beweringen van Israël dat de hulp aan Gaza aanzienlijk is verhoogd. ,,Er heeft zich geen significante verandering voorgedaan in de hoeveelheid humanitaire hulpgoederen die Gaza binnenkomt”, zegt UNRWA in haar wekelijkse rapport over de situatie in Gaza. ,,Ook is de toegang tot het noorden van het gebied niet verbeterd.”

Volgens UNRWA zijn sinds het begin van april dagelijks gemiddeld 177 vrachtwagens Gaza binnengekomen, minder dan de helft van de 500 vrachtwagens die volgens de organisatie dagelijks nodig zijn. UNRWA stelt bovendien dat veel van die vrachtwagens maar voor de helft vol zijn.

In februari en maart heeft Israël 40 procent van de vrachtwagens met voeding de toegang tot de Gazastrook geweigerd.

De Amerikaanse president Joe Biden spreekt zich steeds kritischer uit over het beleid van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en het Israëlische beleid in de Gazastrook. ,,Een fout”, zo verwees hij ernaar en riep op tot een staakt-het-vuren.

,,Ik denk dat hij een fout heeft gemaakt. Ik ga niet akkoord met zijn aanpak”, aldus de president tijdens een interview met de Spaanstalige zender Univision.

Ook zei Biden tijdens het interview dat hij het ‘schandalig’ vindt dat Israël een konvooi van de hulporganisatie World Central Kitchen heeft aangevallen. Zeven hulpverleners kwamen daarbij om het leven.

,,Wat ik vraag, is dat de Israëli’s een staakt-het-vuren afkondigen en dat ze de komende zes of acht weken de volledige toegang van voedsel en medicijnen in het land toestaan”, aldus Biden. ,,Dit moet nu gebeuren.”

Afgelopen week belde Biden met Netanyahu en zei hij voor het eerst dat Amerikaanse steun aan het land ten einde zou kunnen komen, als Israël niet meer noodhulp toelaat tot de Gazastrook.

Het Verenigd Koninkrijk zal wapens blijven leveren aan Israël. Dat heeft de Britse minister van Buitenlandse Zaken David Cameron dinsdag bevestigd.

Er komen geen veranderingen in de exportvergunningen, aldus Cameron. ,,Dit is in lijn met het advies dat andere ministers en ik hebben ontvangen en zoals altijd, zullen we dit in de gaten blijven houden”, zei Cameron tijdens een persconferentie in de Amerikaanse stad Washington D.C.

Wel voegde hij eraan toe dat het Verenigd Koninkrijk ‘ernstige zorgen’ heeft over de humanitaire toegang tot Gaza. Israël moet zijn beloften om ‘Gaza te overspoelen met hulp’ nu waarmaken, vindt Cameron.

De Britse regering staat onder toenemende druk om vergunningen voor wapenexporten naar Israël op te schorten na de dood van drie Britten bij een Israëlische luchtaanval in de Gazastrook. Daarbij kwamen zeven mensen om het leven die werkten voor de hulporganisatie World Central Kitchen.

De Verenigde Staten hebben van Israël nog geen concrete datum doorgekregen voor een mogelijke militaire operatie in de zuidelijke stad Rafah, Gaza’s laatste toevluchtsoord voor ontheemde Palestijnen. Dat zei minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken dinsdag. 

De Amerikaanse buitenlandminister voegde eraan toe dat hij verwacht dat er volgende week weer gesprekken zullen plaatsvinden tussen Israëlische en Amerikaanse functionarissen over een mogelijke Israëlische militaire operatie in Rafah. 

De Amerikaanse nieuwssite Axios meldde eerder vandaag al onder verwijzing naar een ingewijde dat de Israëlische minister van Defensie Yoav Gallant zijn Amerikaanse collega Lloyd Austin maandag had verteld dat Israël nog geen datum had vastgesteld voor zijn operatie in Rafah.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei maandag dat de overwinning op Hamas de toegang tot Rafah vereist en dat er een datum was voor de operatie, ondanks de waarschuwing van Washington om niet door te gaan.

De VS blijven volgens Blinken nauw samenwerken met Qatar en Egypte aan een staakt-het-vuren-overeenkomst voor Gaza. Hij voegde eraan toe dat maandag 400 vrachtwagens met hulpgoederen toestemming kregen om Gaza binnen te rijden, het hoogste aantal sinds de uitbraak van het conflict op 7 oktober. Israël sprak eerder van 419 vrachtwagens. 

De Britse minister van Buitenlandse Zaken David Cameron zei dinsdag dat het Britse standpunt over de wapenverkoop aan Israël onveranderd blijft na de laatste beoordeling van het juridische advies van de regering.

,,De laatste beoordeling laat ons standpunt over exportvergunningen ongewijzigd. Dit komt overeen met het advies dat ik en andere ministers hebben ontvangen”, zei Cameron tijdens een gezamenlijke persconferentie met zijn Amerikaanse collega Antony Blinken in Washington. ,,En zoals altijd zullen we de situatie in de gaten houden.”

Drie voormalige Britse rechters sloten zich vorige week aan bij meer dan zeshonderd leden van de Britse advocatuur en riepen de regering op de wapenverkoop aan Israël stop te zetten. Ze zeiden dat de levering Groot-Brittannië medeplichtig zou kunnen maken aan de genocide in Gaza.

Groot-Brittannië leverde in 2022 voor 42 miljoen pond (zo’n 49 miljoen euro) aan wapens aan Israël.

Amnesty International eist dat Israël het lichaam vrijgeeft van een Palestijn die maandag na 38 jaar gevangenschap stierf aan kanker. Schrijver Walid Daqqa (62) was volgens de mensenrechtenorganisatie de langstzittende Palestijnse gevangene in Israëlische gevangenissen. 

,,Het is hartverscheurend dat Walid Daqqah in Israëlische hechtenis is overleden, ondanks de vele oproepen tot zijn vrijlating op humanitaire gronden na de diagnose van beenmergkanker in 2022 en het feit dat hij zijn oorspronkelijke straf al had uitgezeten”, zei directeur Erika Guevara-Rosas maandag.

,,De Israëlische autoriteiten moeten het lichaam van Walid Daqqah nu onmiddellijk teruggeven aan zijn familie, zodat ze hem een vreedzame en waardige begrafenis kunnen geven en hen in staat kunnen stellen om zonder intimidatie te kunnen rouwen”, voegde ze eraan toe.

Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken reageerde in een bericht op X met: ‘Walid Daqqa stierf aan kanker terwijl hij een gevangenisstraf uitzat voor het ontvoeren en vermoorden van de 19-jarige Israëliër Moshe Tamam. Amnesty, je hebt een verontrustende obsessie met het verheerlijken van sadistische moordenaars. We kijken uit naar je volgende eerbetoon aan Ted Bundy. P.S. Walid Daqqa kreeg tijdens zijn gevangenschap een medische behandeling voor zijn kanker.’ 

Nadat het nieuws over de dood van Daqqa zondag bekend was geworden, klaagde de Israëlische minister van Nationale Veiligheid, Itamar Ben-Gvir, op sociale media dat Daqqa niet tot de doodstraf was veroordeeld. Maandag prees Ben-Gvir de politie voor het ontmantelen van een rouwtent die was opgezet in de geboorteplaats van Daqqa.

Hij werd in 1987 veroordeeld voor het leidinggeven aan een groep die een Israëlische soldaat had ontvoerd en vermoord. Een beschuldiging die Daqqa ontkende, aldus Amnesty. Zijn veroordeling was gebaseerd op de Britse noodregelgeving, die volgens de mensenrechtenorganisatie een lager bewijsniveau vereiste dan het Israëlische strafrecht.

Volgens het Israëlische ministerie van Defensie werd soldaat Moshe Tamam in 1984 ontvoerd nadat hij tijdens een verlof uit een bus was gestapt. Het land reageerde geschokt toen zijn lichaam vier dagen later werd gevonden met grote hoofdwonden en een kogelgat in zijn borst.

Daqqa zou vorig jaar worden vrijgelaten nadat hij een gevangenisstraf van 37 jaar had uitgezeten, maar een uitspraak van de rechtbank verlengde zijn gevangenisstraf met nog eens twee jaar vanwege beschuldigingen dat hij mobiele telefoons aan andere gevangenen had verstrekt, aldus de Palestijnse Prisoners Society.

Daqqa is volgens Amnesty de veertiende Palestijnse politieke gevangene die de afgelopen zes maanden in Israëlische hechtenis is omgekomen als gevolg van Israëlische praktijken, waaronder marteling en medische verwaarlozing.

Israël zegt dat de humanitaire hulp Gaza sneller binnenkomt na internationale druk om de toegang te vergroten, maar de hoeveelheid wordt betwist.

De Israëlische coördinator van de hulp (Cogat) meldde maandag dat een recordaantal van 419 vrachtwagens met hulpgoederen – het hoogste sinds het begin van het conflict – de enclave op één dag waren binnengekomen. 

De Rode Halve Maan en de Verenigde Naties spraken over veel lagere aantallen. Volgens de VN waren veel vrachtwagens bovendien maar halfvol vanwege de Israëlische inspectieregels.

Volgens de Verenigde Naties belemmert Israël de voedseldistributie in de Gazastrook, meer nog dan elke andere vorm van humanitaire hulp. ,,De door de VN gecoördineerde leveringen van voedsel lopen een veel groter risico om belemmerd of geweigerd te worden dan andere humanitaire missies”, zegt een woordvoerder van het VN-bureau voor de coördinatie van humanitaire zaken (OCHA) dinsdag vanuit Genève.

Volgens de woordvoerder worden de trucks met voedsel bedoeld voor het noorden van de Gazastrook, waar 70 procent van de bevolking honger lijdt, drie keer vaker geweigerd dan andere hulpkonvooien.

Israël staat de jongste weken steeds meer onder druk om meer noodhulp toe te laten tot de Gazastrook, ook vanuit de Verenigde Staten. De Israëlische regering besliste vorige week na een telefoon van de Amerikaanse president Joe Biden om meer grensovergangen open te stellen voor hulpkonvooien.

Cogat, het orgaan van het Israëlische defensieministerie dat zich bezighoudt met Palestijnse zaken, zegt dinsdag op X dat er de afgelopen twee dagen 741 trucks met hulp de Gazastrook zijn binnengereden. De inhoud van ongeveer 267 vrachtwagens zou al verdeeld zijn onder de bevolking, 146 daarvan hadden volgens Cogat voedsel aan boord.

Het Israëlische leger zegt dinsdag bij een luchtaanval opnieuw een commandant van Hamas te hebben gedood. Hamas spreekt op zijn beurt van een aanval die het leven heeft gekost aan vijf mensen, onder wie de burgemeester van Maghazi.

Israël zegt bij de aanval Hatem Alramery te hebben uitgeschakeld, die deel uitmaakte van de militaire vleugel van Hamas. Hij zou in het vluchtelingenkamp van Maghazi, in het centrum van de Gazastrook, verantwoordelijk zijn geweest voor raketbeschietingen op Israël.

Volgens Hamas was er sprake van een luchtaanval op een gebouw in Maghazi, waarbij vijf mensen zijn gedood, onder wie ook Hatem al-Ghamri, de burgemeester van de stad. Hamas bevestigt niet dat hij een vooraanstaande militaire functie had. Volgens Israël gaat het wel degelijk om dezelfde persoon en is het verschil in schrijfwijze een gevolg van de transcriptie uit het Arabisch.

Het Israëlische leger zegt ook dat het maandag in Khan Younis, in het zuiden van de Gazastrook, een terrorist heeft gedood die op 7 oktober aan de aanslag tegen Israël had deelgenomen. Er is geen naam bekendgemaakt.

Frankrijk overweegt sancties op te leggen aan Israël om het land te dwingen meer hulp toe te laten in Gaza. Dat heeft de De Franse minister van Buitenlandse Zaken Stéphane Séjourné dinsdag gezegd ten overstaande van meerdere media, waaronder al-Jazeera. 

Séjourné suggereerde dat de internationale gemeenschap druk moet uitoefenen op Israël ‘om humanitaire hulp de checkpoints te laten passeren’.

,,Frankrijk was een van de eerste landen die EU-sancties voorstelde tegen Israëlische kolonisten die gewelddaden plegen op de Westelijke Jordaanoever. We zullen indien nodig doorgaan om humanitaire hulp het land in te krijgen”,  voegde hij eraan toe.

Hoewel Israël het zelf ontkent, beperkt het land de aanvoer van humanitaire hulp naar Gaza al maanden. Verschillende hulporganisaties zeggen dat de levering van onder meer voedsel ernstig wordt belemmerd door een combinatie van logistieke obstakels, beschadigde wegen, een ineenstorting van de openbare orde en langdurige bureaucratische controles die zijn opgelegd door Israël.

Dinsdag werden bij hoge uitzondering honderden vrachtwagens met hulpgoederen de Gazastrook binnengereden. Maar dat is bij lange na niet genoeg om de bevolking te voeden. Uit een VN-rapport bleek vorige maand dat er een hongersnood dreigt in het noorden van Gaza.

Israël heeft in de nacht van maandag op dinsdag bombardementen uitgevoerd op militaire doelen in Syrië. Dat bevestigt het Israëlische leger dinsdagochtend in een statement. Het leger zegt dat een Syrische militaire post bij Mahajjah, in het zuiden van Syrië, is geraakt. Een andere militaire post zou zijn bestookt met artillerie. Er zijn geen meldingen gedaan van slachtoffers.

De luchtaanval zou volgens het leger een vergelding zijn voor een raketaanval afkomstig van de door Israël bezette Golanhoogvlakte, een heuvelachtig gebied op de grens tussen Libanon, Syrië, Jordanië en Israël.

Het is niet voor het eerst dat Israël een aanval uitvoert op doelen op Syrisch grondgebied. Vorige week werd het Iraanse consulaat in Damascus nog gebombardeerd. Daarbij kwamen zeven leden van de Iraanse Revolutionaire Garde om het leven, waaronder twee generaals.

Israël is bezig met de aanschaf van 40.000 tenten, bestemd voor de honderdduizenden inwoners van de Zuid-Gazaanse stad Rafah. Dat heeft een Israëlische ambtenaar bevestigd aan persbureau AP. Met de aanschaf bereidt Israël zich voor op de evacuatie van Rafah en een daaropvolgend militair offensief in de stad.

Israël ziet Rafah als het laatste bolwerk van Hamas in Gaza en is van plan grondtroepen naar de stad te sturen. Dat plan is de Israëlische regering op veel kritiek komen te staan, onder andere van de Verenigde Staten. Veel landen maken zich zorgen over de veiligheid van vele Palestijnse burgers, naar schatting meer dan een miljoen, die naar Rafah zijn gevlucht als gevolg van hevige gevechten op andere plekken in Gaza.

Israël zegt nu de bewoners van de stad eerst te willen evacueren naar een tentenkamp. Het Israëlische Ministerie van Defensie heeft maandag een aanbesteding gepubliceerd voor de aanschaf van de 40.000 tenten en is op zoek naar een leverancier.

Israël gaat de exportrestricties die Turkije dinsdagochtend heeft opgelegd met gelijke munt terugbetalen. Dat schrijft de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Israël Katz op X.

Volgens Katz heeft Turkije de handelsverdragen die het land heeft met Israël ‘eenzijdig geschonden’ met de beslissing de export naar Israël te beperken. Hij kondigde aan dat Israël zal reageren met zijn eigen handelsbeperkingen op producten uit Turkije.

Katz deelde ook een sneer uit aan de Turkse president Erdogan. ,,Erdogan offert opnieuw de economische belangen van het Turkse volk op om Hamas te steunen.”

Turkije heeft nieuwe maatregelen doorgevoerd tegen Israël. Het land gaat de export van onder meer ijzer en staal, bouwmaterialen en producten in meer dan 50 andere categorieën naar Israël per direct beperken, totdat er een staakt-het-vuren in Gaza wordt afgekondigd. Dat meldt het Turkse ministerie van Handel.

Daarmee voegt Turkije de daad bij het woord. Maandag kondigde het land aan dat het nieuwe maatregelen zou doorvoeren tegen Israël, omdat de Israëlische regering meerdere verzoeken van Turkije om humanitaire hulp aan Gaza te leveren via luchtdroppingen zou hebben afgewezen.

,,Er is geen excuus voor Israël om onze poging te blokkeren om hulp te laten vallen voor hongerige Gazanen”, zei de Turkse minister van Buitenlandse Zaken, Hakan Fidan. 

Turkije dringt al lang aan op een wapenstilstand in Gaza. Het land steunde eerder het initiatief van Zuid-Afrika om de vermeende genocide die Israël zou plegen in Gaza te laten berechten bij het Internationaal Hof van Justitie.

Hamas heeft dinsdag laten weten dat het voorstel van Israël over een tijdelijk wapenbestand op geen enkele wijze tegemoet komt aan de eisen van Palestijnse facties. De Palestijnse organisatie wees het voorstel, dat het uit handen van Qatarese en Egyptische bemiddelaars had ontvangen, overigens niet op voorhand af. In een verklaring van Hamas stond dat de eisen worden bestudeerd en dat er een antwoord aan de bemiddelaars zou worden overhandigd.

Wanneer dat gaat gebeuren is overigens nog niet bekend. Zondag lieten de onderhandelaars uit de Verenigde Staten (onder wie het hoofd van de inlichtingendienst CIA, Bill Burns), Egypte en Qatar weten dat de partijen hadden afgesproken binnen 48 uur weer aan de onderhandelingstafel te zullen gaan zitten.

De Verenigde Staten bevestigden maandag dat de bemiddelaars Hamas een voorstel voor een staakt-het-vuren hebben overhandigd, maar weigeren details uit de tekst vrij te geven om de kans op slagen niet te “torpederen”. De gesprekken in Caïro waren van groot belang, maar het is nog te vroeg om te zeggen of ze vruchten zullen afwerpen, aldus het Witte Huis. 

Volgens Israël is een recordaantal vrachtwagens met hulpgoederen de Gazastrook binnengereden. Het zou gaan om 419 vrachtwagens met humanitaire hulp die eerst werden geïnspecteerd en vervolgens naar Gaza konden.

Het gaat om het hoogste aantal vrachtwagens dat Gaza op één dag binnenkwam sinds het begin van de oorlog. Dit volgt op een record van 322 vrachtwagens die zondag werden afgehandeld, meldt de COGAT op X. Dat is de eenheid van het Israëlische ministerie van Defensie die niet-militaire kwesties regelt met onder anderen de Palestijnse autoriteiten.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft aangekondigd dat een datum is vastgesteld voor een offensief in de stad Rafah. Die wordt door de Israëlische autoriteiten gezien als een van de laatste bolwerken van Hamas in de Gazastrook.

Netanyahu zei niet wanneer de inval moet plaatsvinden. Hij verklaarde wel dat de overwinning alleen kan worden behaald als Rafah wordt binnengegaan om de ‘terroristen’ van Hamas te verslaan. Zo’n inval ligt internationaal zeer gevoelig. Er bevinden zich naar schatting zo’n anderhalf miljoen Palestijnen in de stad, waar veel Gazanen naartoe zijn gevlucht.

De Verenigde Staten, een belangrijke bondgenoot van Israël, hebben al duidelijk gemaakt niets te zien in een grootschalige invasie van de zuidelijke stad. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat zijn land ook niet is geïnformeerd over een startdatum voor zo’n militaire operatie in Rafah.

Israël wil niet dat Turkije ‘verhongerende‘ inwoners van de Gazastrook helpt vanuit de lucht, meldt de Turkse buitenlandminister Hakan Fidan. De Israëlische regering heeft een verzoek voor luchtdroppings afgewezen en daarom volgt ‘een reeks nieuwe maatregelen‘ tegen Israël, aldus de bewindsman.

De spanningen tussen beide landen zijn hoog opgelopen sinds de Israëlische invasie in de Gazastrook. De Turkse president Erdogan heeft herhaaldelijk felle kritiek geuit op het optreden van de Israëlische strijdkrachten.

Israël gaf andere landen, zoals Nederland, wel toestemming hulpgoederen vanuit de lucht in het grotendeels verwoeste Palestijnse gebied te droppen.