[ad_1]
De Belgen hebben ook een asielprobleem, maar gaan daar heel anders mee om: alleenstaande mannen krijgen geen plek in een asielzoekerscentrum en kritische oordelen van de rechter worden door de staat genegeerd.
Het aantal asielaanvragen daalde vorig jaar, in tegenstelling tot de rest van de EU.
In de eerste maanden van 2024 zal de asielinstroom naar ons land ongeveer 30 procent hoger zijn dan vorig jaar. Alle asielzoekerscentra zijn vol. Dit leidde tot hulpkreten van het COA, het huren van hotels en het aanbod van het Rode Kruis om noodopvang te regelen.
Nederland is niet uniek, want het aantal asielaanvragen in de hele EU neemt toe. Het Europees Asielagentschap meldt dat januari 2024 – met 94.000 aanvragen – een van de drukste wintermaanden in zijn boeken was. Vorig jaar registreerden ruim een miljoen asielzoekers zich in de Europese Unie, een stijging van ruim 20 procent. Onder meer Duitsland, Frankrijk en Nederland moesten meer asielaanvragen in behandeling nemen.
De uitzondering is België: daar daalde het aantal asielaanvragen met 8,8 procent. Ook onze zuiderburen kampen met ernstige ontvangstproblemen. Sinds afgelopen zomer krijgen alleenstaande mannelijke asielzoekers te horen dat er geen bed voor hen is in een asielcentrum. Er is ruimte voor vrouwen en kinderen. De Belgische Raad van State staat dit niet toe, maar de regering zette toch door. Staatssecretaris Nicole de Moor weigert talloze boetes te betalen, waarna gerechtsdeurwaarders haar kantoor leeghaalden, inclusief de koffieautomaat.
Permanente crisis
“Dat we nu minder asielaanvragen ontvangen, is te wijten aan een soort permanente crisis die door de politiek is gecreëerd. Het opvangrecht biedt bijvoorbeeld wel een spreidingselement zoals het jouwe, maar daar wordt geen gebruik van gemaakt”, zegt de Belgische migratieonderzoeker Pascal Debruyne.
Beeldvorming kan ‘van doorslaggevend belang’ zijn, denkt econoom en migratiedeskundige Hans Roodenburg. “In de landen van herkomst worden flyers verspreid waarin staat dat Nederland de plek om te zijn is. Foto’s van hotels en cruiseschepen thuis doen de rest.”
Het contrasteert met beelden uit België van dakloze asielzoekers in tenten. “Als je weet dat je als alleenstaande op straat komt te staan, heb je een overdrachtseffect tussen landen. Een deel daarvan gaat vervolgens naar Duitsland en Nederland”, zegt Debruyne.
Op een aantal punten is het Belgische asielbeleid strenger dan het Nederlandse asielbeleid. Gezinshereniging wordt bemoeilijkt door bureaucratische hindernissen. Statushouders moeten zelf op zoek gaan naar een woning; Zij worden uiterlijk vier maanden na het verkrijgen van de verblijfsstatus uit het asielzoekerscentrum verwijderd.
Nalevingsgraad
“Al deze stappen kunnen de komst ontmoedigen, maar uiteindelijk zullen mensen er manieren omheen bedenken”, zegt Debruyne, die onlangs een boek over gezinshereniging publiceerde. “De keuze voor een land heeft in de eerste plaats te maken met de aanwezigheid van familie en mogelijkheden voor formeel of informeel werk.”
Het percentage ingewilligde asielaanvragen ligt in België aanzienlijk lager: 43 procent versus 85 procent in Nederland. Voor een deel heeft het te maken met welke nationaliteiten er aankloppen: in Nederland wonen relatief veel ‘veelbelovende’ Syriërs en Turken, terwijl in België veel mensen uit Burundi en Afghanistan ziet komen.
Hans Roodenburg wijst op de Nederlandse ‘omkering van de bewijslast’ bij asielaanvragen. “De IND moet aantonen dat de asielzoeker niet de waarheid spreekt.” Ook alleenstaande jongeren worden anders behandeld. Als zij in Nederland de asielstatus krijgen, kunnen zij hun ouders relatief eenvoudig binnen drie maanden laten overkomen. De IND zegt dat het ‘lijkt dat steeds meer gezinnen er bewust voor kiezen om een kind vooruit te sturen om asiel aan te vragen’.
Het aantal jongeren dat naar België kwam daalde zelfs met een derde. “We hebben ons gericht op preventiecampagnes voor alleenstaande minderjarigen”, zegt staatssecretaris De Moor. “Toch bleef de asieldruk ook in België hoog.”
Asiel- en migratiepact
Het grote antwoord van de Europese Unie op de migratiechaos is het asiel- en migratiepact. Vandaag stemt het Europees Parlement over het plan waar al tien jaar over wordt gesproken. De lidstaten zullen spoedig volgen.
Het pakket bestaat uit tien grote wetten en regelt onder meer flitsprocedures voor migranten die geen kans maken op de vluchtelingenstatus. Marokkanen moeten bijvoorbeeld worden verhinderd om door te reizen. Bovendien worden de Dublin-regels herzien en is het de bedoeling dat migranten eerlijker over het landenblok worden verdeeld.
Lidstaten die niet willen meewerken, kunnen hun verplichting afkopen door bijvoorbeeld 20.000 euro per migrant aan Italië te betalen. Zo’n aankomstland kan dat geld gebruiken om onderdak te creëren. De verwachting is dat een meerderheid van het Europees Parlement het daarmee eens zal zijn. “Dit is uiterst cruciaal”, zegt demissionair staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel). “We moeten echt grip krijgen op de migratie, vooral voor de groep die weinig kans heeft om hier te blijven.”
De lidstaten hebben twee jaar de tijd om de regels ten uitvoer te leggen. Er is ook kritiek. De vraag blijft hoe afgewezen migranten worden teruggestuurd. Brussel probeert afspraken te maken met veel landen in Afrika. Zonder migratiedeals dreigt het nieuwe systeem ook weer vast te lopen.
[ad_2]
