Ben jij een controlfreak? Laat je niet gek maken. We hebben je nodig

Wat mij mijn hele leven is opgevallen, is dat we in deze samenleving niet van perfectionisten houden. Ja, grote sterren, artiesten – ze kunnen perfectionisten zijn. Femke Bol, Gaudí, Madonna, Hans Klok. Ze kunnen zich zorgen maken en elk detail, elke komma en elk bestand op de hoogte houden. Arjen Lubach zei onlangs dat Jochem Myjer zijn shows tot op de seconde aftelt, ik noem hier ook Pieter Omtzigt – iedereen is er dol op.

Maar hoe dichter perfectionisten bij elkaar komen, hoe vervelender we ze vinden. Collega’s, vrienden, je baas, of nog erger: je man! Of vrouw! Ze mogen echt geen perfectionisten zijn.

Dan worden ze controlefreaks genoemd. Weet-het-alles. Stresskippen. En ze zijn ‘moeilijk om mee om te gaan’. Ster. Ongezellig. Zeurders. Mensen die ‘niet kunnen loslaten’, die ‘bovenop alles zitten’. Mensen rollen hun ogen achter hun rug.

Er zijn ook allerlei cursussen om een ​​‘perfectionist/controlfreak’ te worden. Het is ongelooflijk als je ziet hoe de controlefreak wordt gehaat. ‘Hoe overwin je de controlefreak in jezelf’, ‘leven met een controlefreak’ of de cursus ‘controle loslaten’ – die overigens 75 euro kost. Alsof het een ziekte is, als je de controle wilt behouden. Nee, je moet alles loslaten. Je moet ontspannen zijn en alles komt goed.

Open hart operatie

De laatste tijd denk ik steeds vaker: waarom? Waarom haten we perfectionisten zo erg? Is het niet fijn om perfectionisten in de buurt te hebben? Bijvoorbeeld tijdens uw openhartoperatie. Wie wil jij aan je bed? Een controlefreak die nadruk legt op de details, of een gast met een joint die de boel loslaat?

Twaalf jaar lang hadden we een premier die de hele dag relaxed lachte, die ‘moest checken’, ‘er een tijdje niets meer van kon herinneren’, relax!, en kijk wat dat ons heeft gebracht. We hadden een stel perfectionisten nodig om de Benefits-affaire naar de oppervlakte te brengen. Die niet rustte voordat de onderste steen boven was.

Doe rustig aan, zeggen mensen vaak tegen mij. Het hoeft niet altijd perfect te zijn. Beter een zes zonder stress dan een zeven zonder leven, zei een dierbare kennis onlangs. Laat het gaan.

Dan denk ik: waarom zouden we loslaten? Ik wil dingen vasthouden tot het goed is. Denk je echt dat er nog een trein zou rijden, een raket naar de maan zou gaan, er nog steeds pakken verse melk in de winkels zouden verschijnen zonder perfectionistische controlefreaks?

De mensen die zeggen dat je het los moet laten, hebben zeker nog nooit iemand langs gehad die iets moest repareren, een accountant die de salarissen op tijd betaalt, een bouwkundig ingenieur die een parkeergarage net zo lang in rekening brengt dat deze niet instort.

Ik wil geen zessen zonder stress, ik wil gewoon een tien. Juist de losse eindjes zorgen voor stress. Structuur en controle houden ons gezond. Zonder perfectionisten valt alles in duigen. Als iedereen ontspannen is, zal er nooit meer iets gebeuren.

Een hel

Natuurlijk begrijp ik dat mensen liever geen perfectionisten om zich heen hebben. Omdat ze je confronteren met je eigen labyrintische natuur. Daarom is het mooi dat Pieter Omtzigt en Jochem Myjer perfectionisten zijn, maar het is een hel als je baas zeurt dat het werk echt beter moet, of je vriendin. We willen niet dat perfectionisten te dichtbij komen. Perfectionisten laten ons genadeloos zien dat we falen.

Dus ja, ze zijn “moeilijk in de omgang” – omdat je je zaken niet op orde hebt. Ze vertrouwen niemand – daar hebben ze alle reden voor. Ze doen het liefst alles zelf – want jij niet. En nee, ze laten niet los. Omdat het anders verloren gaat.

Er is eigenlijk maar één nadeel aan perfectionisten. En dat is dat ze er zelf meestal ook last van hebben. Ze zijn vaak overspannen, hebben burn-outs en korte lontjes – niet verwonderlijk als je de hele ontspannen mensheid op je schouders draagt ​​en de strijd alleen moet strijden.

En daarom dacht ik ook: laten we perfectionisten wat vaker in de spotlight zetten. Laten we ze steunen, in plaats van ze te vervloeken. Misschien zullen ze minder gestrest zijn als ze de erkenning krijgen die ze verdienen.

Losse schroef

Want de controlefreaks halen de spelfouten uit onze teksten, maken de roosters, zoeken in je auto tot ze de schroef vinden die los zat. Zeggen: ‘Ik ga je helpen’, terwijl je al opgegeven was door die andere oncoloog – perfectionisten zijn onze helden. Ik wil niet minder perfectionisten, ik wil meer. Er zouden cursussen moeten komen over hoe je een controlefreak kunt worden, in plaats van hoe je het afleert.

Tegen alle perfectionisten zou ik dan ook willen zeggen: laat je niet van de wijs brengen, we hebben jullie nodig. En voor alle andere mensen?

Hoe meer perfectionisten er zijn, hoe meer je kunt loslaten.