Hoe een Friese platenbaas Skik liet lopen: Edwin Hofman schrijft boek over alternatieve nederpop

‘Soms nam je beslissingen waarvan je later dacht: oh, misschien had ik dat wel moeten doen. Een cassette van Skik bijvoorbeeld. Ik weet nog dat ik in de auto zat en ernaar luisterde. Mijn dochter, die toen nog klein was, vond het helemaal niet leuk. Misschien heb ik het daarom niet gedaan.’

Werd getekend, Josh Haijer. Als labelbaas van het Friese Top Hole Records bracht hij zo’n tweehonderd titels uit. Een catalogus met uiteenlopende muziek die veel kleur gaf aan de alternatieve Nederlandse pop van de jaren 80 en 90. De band van Daniël Lohues zat er niet bij, constateert auteur Edwin Hofman (1970) in zijn boek Vrije denkers in de muziek.

Bijna een succes

Met MAM en De Raggende Manne was er bijna hitsucces voor Haijer. Maar: “Je kunt niet zeggen dat Top Hole echt veel geld verdiende”, citeert Hofman de labeleigenaar. ‘Je bent en blijft een soort ‘Heerenveense voetbalclub’: als je met een speler scoort, is die speler vaak snel weg.’

Geld, of het gebrek daaraan, is een van de terugkerende thema’s in Hofmans boek. In Vrijdenkers hij geeft een podium aan de hoofdrolspelers in de alternatieve Nederlandse pop van de afgelopen decennia, en dat zijn doorgaans niet de mensen die je in de Top 40 aantreft. “Het zit een beetje tussen underground en mainstream in”, zegt Hofman. “Deze bands kom je tegen op festivals, maar in de landelijke media – en zeker op tv – is de ruimte ervoor alleen maar minder geworden.”

Verdieping tussen de hitlijsten

De auteur, geboren in het Limburgse Milsbeek en woonachtig in de Randstad, werd muzikaal geschoold in jeugdcentra. “En vanwege de radiocultuur van de jaren tachtig, toen er nog geen sprake was van horizontale programmering. Op bepaalde dagen had je wat meer diepgang tussen de hitlijsten. Dat was een mooie, brede mix.”

Zodra er budget was om zelf platen te kopen, greep Hofman niet naar de nieuwe Madonna of Queen, maar naar De Div, Eton Crop en Gruppo Sportivo. “Vrijdenkers met een inspirerend en stimulerend verleden die vaak nog steeds actief zijn.”

Hofman schrijft al sinds de oprichting in 2009 Geschreven in muziek. Voor dat online magazine zette hij alvast de interessantste Nederlandse postpunk- en indiebands op een rij. Je zou het een voorstudie voor zijn eerste collectie kunnen noemen, Avonturiers van Nederpop, dat in 2020 verscheen bij de Groningse uitgeverij Kleine Oil.

Persoonlijke ontmoetingen

Opvolger Vrije denkers in de muziek is volgens hetzelfde principe opgezet. Via persoonlijke ontmoetingen legt Hofman de achtergronden vast van albums, singles, podia en media, tournees en festivals. “In elk interview wil je een stukje discografie doen – covers en titels rondgooien – maar je wilt ook wat anekdotes horen en misschien een mening over het muzieklandschap en de media. Het was niet mijn idee om een ​​soort canon te presenteren: persoonlijke voorkeuren speelden een grote rol bij het opzetten van de collectie. Maar voor geïnteresseerden kan dit boek een mooie springplank zijn.”

Bandvetes, excessen, incidenten: je komt ze maar mondjesmaat tegen in Hofmans werk. “Ik wil het een beetje gezellig houden, zonder te vervallen in oppervlakkige perspraat. Het gaat over creativiteit en lef, over oeuvres en over live-ervaringen, veelal in het buitenland. En over hoe je als muzikant toch kunt overleven in tijden van streaming en weinig fysieke verkopen.”

Meer dan een nostalgische terugblik

Door ook aandacht te besteden aan ‘nieuwe’ bands als Personal Trainer en het Rotterdamse Rats on Rafts is het boek meer dan een nostalgische terugblik op vervlogen tijden. Dat gezegd hebbende: de ‘oudjes’ doen het nog steeds goed.

Neem Dirk Polak, beeldend kunstenaar en mede-oprichter van de new wave band Mecano in 1978. Polak ziet een toekomst voor zichzelf als schrijver: ‘Ik word 70. Dan moet je stoppen met rock ‘n’ roll.’ Hofman: “Dirk kan voor de buitenstaander wat intellectualistisch overkomen – Mecano is dat nogal kunstig – maar hij is een zeer levendige, enthousiaste, informele man.”

Het gesprek met Chantal Acda is persoonlijker. “Misschien gevoeliger.” Met Erwin Blom van Eton Crop gaat het over de avonturen in Engeland. “Eigenlijk zoals zijn dochter Pip Blom het nu ervaart.” En Berend Dubbe, die drumde bij Bettie Serveert, leek ondanks prachtig solowerk uit de muziek verdwenen. “Dankzij het 30-jarig jubileum van het album Palomijn hij kwam even weer in zicht. Zo heeft elk verhaal iets bijzonders.”