LIVE | Omtzigt presenteert programma: hogere suikertaks, maximaal 50.000 migranten en geen gratis kinderopvang | Politiek

Stikstof wil NSC op een volledig andere manier aanpakken. Geen opkoop meer van piekbelasters op basis van het rekenmodel Aerius. Maar wel reductiedoelen om de uitstoot terug te brengen per sector: uit landbouw, industrie, verkeer en zee- en luchtvaart. Boeren gaan werken met een afrekenbare stoffenbalans, zodat ze precies kunnen aangeven hoeveel zij uitstoten en hoeveel ze besparen.

In en rond Natura 2000-gebieden wil NSC gebiedsgerichte maatregelen nemen voor het behoud of herstel van de natuur. Bijvoorbeeld tegen verdroging. Extensiveren van veebedrijven in de naaste omgeving blijft een optie. Niet stikstof is bepalend, maar wel de actuele staat van de natuur, schrijft de partij.

Omtzigt wil dat Nederland de NAVO-norm gaat halen, dat 2 pocent van het bbp wordt besteed aan defensie.

Hij wil ook dat rijke Nederlanders die nu in Monaco of Zwitserland wonen vanwege de lage belastingen ‘een eerlijke bijdrage’ gaan leveren. 

Omtzigt: ,,Met dit programma is er niets af. Dit is ook op geen enkele manier in vier jaar te doen. Wat in 10, 15 jaar kapot is gegaan, heeft meer tijd nodig. Maar u zult zien dat we als dit doen, de overheid beter gaat functioneren en dat minder mensen afhakan van de politiek.” 

Omtzigt pleit ook voor een suikertax, en sowieso zwaardere belasting van  ongezonde producten. 

Pieter Omtzigt pleit in zijn langverwachte programma andermaal op het oprichten van een constitutioneel hof, een hof dat aangenomen wetten gaat toetsen aan de grondwet. Omtzigt wil ook een nieuw kiesstelsel, waarbij vanuit districten Kamerleden worden gekozen. Dat aantal Kamerleden wil hij wel op het huidige aantal houden.

 Een volgend coalitieakkoord van de nieuwe regering zou zich ‘tot hoofdlijnen moeten beperken’. Dat moet meer ruimte laten voor de Tweede Kamer om beleid te maken. Omtzigt voelt bovendien voor ‘vakministers’ die niet lid zijn van aan partij. Dat moet ‘normaal’ worden, aldus NSC.

Omtzigt wil géén gratis kinderopvang, géén kilometerheffing en wil de stikstofuitstoot in 2035 ‘significant’ hebben teruggedrongen. Omtzigt wil wel zowel het klimaatfonds, het  stikstoffonds als het groeifonds schrappen.

Lijsttrekker Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA is in het tv-debat van College Tour aangevallen op zijn standpunt dat Nederland geen nieuwe kerncentrales moet krijgen. ,,Niet haalbaar en betaalbaar”, aldus de Timmermans.

,,Grote onzin”, reageerde Caroline van der Plas van de BBB. Volgens haar neemt Timmermans dat standpunt in onder druk van de achterban van GroenLinks. Volgens Dilan Yeşilgöz (VVD) laten studies juist zien dat kernenergie een ,,mooi onderdeel” kan zijn van de energiemix. Soms is er geen zon en wind en dan is het goed om terug te kunnen vallen op kernenergie, aldus Pieter Omtzigt (NSC).

De vier lijsttrekkers debatteren in de aula van de Vrije Universiteit Amsterdam. Ze zijn door College Tour uitgenodigd omdat ze eerder in het tv-programma van KRO-NCRV hebben opgetreden.

Pieter Omtzigt presenteert dinsdag het verkiezingsprogramma van zijn partij Nieuw Sociaal Contract (NSC). Alleen NSC heeft nog geen verkiezingsprogramma bekendgemaakt. Kiezers lijken daar vooralsnog niet wakker van te liggen; de partij van oud-CDA’er Omtzigt maakt volgens recente peilingen kans de grootste te worden bij de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november.

Op de vraag of hij ook premier wil worden als dat gebeurt, wil Omtzigt ook na aandringen nog altijd geen antwoord geven. Hij benadrukte opnieuw dat dit niet zijn ambitie is en dat hij het belangrijker vindt de veranderingen te bewerkstelligen die volgens hem nodig zijn. ,,De stoel is niet mijn doel.” Maar tegelijkertijd sloot hij niets uit.

Omtzigt besloot pas eind augustus met een eigen partij mee te doen aan de verkiezingen. Hij presenteerde eerder al wel een kandidatenlijst met 44 namen.

Pieter Omtzigt van Nieuw Sociaal Contract (NSC) laat in het midden met wie hij wil regeren. In het tv-programma College Tour wilde hij niet zeggen welke partij zijn voorkeur heeft om een kabinet mee te vormen. Het gaat hem naar eigen zeggen niet om de ‘poppetjes’.

Hij wilde alleen kwijt dat hij op het gebied van bestaanszekerheid zich “meer verwant voelt” met GroenLinks-PvdA en de BBB. ,,Als het op migratie aankomt, denk ik dat er met de VVD iets makkelijker zaken te doen zijn.”

Ook Dilan Yeşilgöz van de VVD wilde geen voorkeur uitspreken in het eerste verkiezingsdebat. Laat eerst de kiezer spreken, zei zij. Ze wil alleen geen ‘halfbakken oplossingen’ voor de problemen van het land, herhaalde zij.

,,Als er zoveel geluld wordt in een nieuwe coalitie heb ik er helemaal geen zin meer in”, reageerde BBB-leider Caroline van der Plas grappend. Zij maakte duidelijk met Omtzigt een coalitie te willen vormen. ,,En als de VVD iets minder links wordt, zie ik de VVD ook nog wel zitten.” GroenLinks-PvdA zal eerst ,,heel veel water bij de wijn moeten doen” voordat de BBB-leider ruimte ziet om met deze combinatie te gaan regeren. ,,We verschillen op fundamentele punten behoorlijk van mening.”

Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA zei onlangs in de NRC dat het goed zou zijn als de VVD een tijdje niet in de regering zou zitten, en blijft daarbij. De liberalen geven er weinig blijk van te hebben geleerd van wat er allemaal mis is gegaan in het toeslagenschandaal, zei hij. Hij richtte zich daarbij met name tot Omtzigt, die als Kamerlid een sleutelrol speelde bij het blootleggen van dat schandaal.

Politieke partijen willen dat de overheid zich wat minder in Den Haag centreert, leert een blik op de verkiezingsprogramma’s. ,,Er moet meer aandacht zijn voor de spreiding van overheidsinstanties door heel Nederland.” Lees hier meer.

In het eerste van een reeks tv-debatten in de verkiezingscampagne tastten vier partijleiders zondagavond nog af. Enkele observaties maakten het treffen van Pieter Omtzigt, Frans Timmermans, Caroline van der Plas en Dilan Yesilgöz wel de moeite waard. Lees hier meer.

Premier Mark Rutte overlegt maandag in Israël met premier Benjamin Netanyahu over de oorlog met Hamas. Ook staat tijdens het eendaagse bliksembezoek een ontmoeting met de Palestijnse president Mahmoud Abbas op de agenda.

Hij zal bij Netanyahu pleiten voor terughoudendheid bij het gebruik van geweld. Een grote zorg is dat het conflict escaleert en dat andere landen en bewegingen in de regio zich met de strijd gaan bemoeien. Er zijn al schermutselingen aan de grens met Libanon.

Rutte zal verder pleiten voor een duurzame humanitaire corridor voor het dichtbevolkte Gaza om zo voedsel, water en brandstof naar binnen te brengen. Israël heeft Gaza, dat meer dan twee miljoen inwoners telt, van de buitenwereld afgesneden. Ook moeten buitenlanders Gaza kunnen verlaten.

Volgens Rutte moet Israël de dreiging van Hamas wegnemen en de meer dan tweehonderd gijzelaars in handen van Hamas vrij krijgen. Maar ,,Israël moet er alles aan doen om te voorkomen dat burgers het slachtoffer worden van de strijd tegen Hamas”, aldus de demissionaire premier.

Al meer dan twee weken zijn er zware gevechten. De strijd begon met de aanval van Hamas, die in de EU op de terreurlijst staat, op Israël. Aan Israëlische zijde vielen al 1300 doden. In Gaza kwamen volgens Hamas al meer dan 4600 mensen om.

Hoewel het vertrouwen in de politiek laag is, zijn veel Nederlanders wél geïnteresseerd in politiek. Eén op de vier is zelfs zeer geïnteresseerd. Acht van de tien is van plan te gaan stemmen, en meer dan de helft vindt het positief tot zelfs heel positief dat er veel nieuwe gezichten in de Tweede Kamer komen. Lees hier meer.

In het eerste grote televisiedebat van de campagne staan Yesilgöz (VVD), Omtzigt (NSC), Timmermans (GroenLinks-PvdA) en Van der Plas (BBB) zondag tegenover elkaar. Bij het door College Tour georganiseerde debat zijn ook studenten aanwezig. Het debat begint om 20.15 uur.

D66-leider Rob Jetten heeft hard uitgehaald naar de VVD en haar leider Dilan Yeşilgöz. Op het congres in Apeldoorn zei Jetten dat zijn partijgenoten niet meer rouwig moeten zijn dat het kabinet gevallen is. ,,Doorregeren, met een partner die continu de uitgang zoekt naar rechts, staat een daadkrachtig en stabiel landsbestuur in de weg.”

Yeşilgöz heeft eerder aangegeven de PVV van Geert Wilders niet op voorhand uit te sluiten als coalitiepartner. Dat gebeurde onder het leiderschap van Mark Rutte de afgelopen verkiezingen wel. Het kabinet van VVD, D66, CDA en ChristenUnie viel in juli over migratie.

Hoewel de VVD-leider zegt af te willen van ‘waterige compromissen’, willen de liberalen volgens Jetten de deur openzetten voor Wilders. ,,Het enige wat Dilan Yeşilgöz wil laten verwateren zijn de Nederlandse waarden. De liberale waarden waar dit land op is gebouwd.”

De aanval op de VVD leverde hem een staand applaus op. Jetten zegt ‘bezorgd’ te zijn over de ‘onbegrijpelijke koers’ van de leider van de VVD. Maar uitsluiten als coalitiepartner wil hij de VVD zeker niet. ,,Als het brede midden elkaar alleen maar gaat uitsluiten, dan krijg je uiteindelijk nog meer politiek op de flanken en daar wordt Nederland niet beter van.”

Volgens Jetten staat zijn eigen partij voor het ‘progressieve midden’ en is zij altijd bereid om compromissen te sluiten. In zijn speech noemde hij onderwijs als het speerpunt van D66. ,,Waar andere partijen bij het verdelen van het geld altijd kiezen voor andere prioriteiten, is de keuze van D66 helder: onderwijs, onderwijs, onderwijs!”

De partij staat er in de peilingen slecht voor. D66 heeft nu 24 zetels in de Tweede Kamer. In de peilingen staat ze op ongeveer zeven. Jetten heeft er vertrouwen in dat de komende weken het tij zal keren. Hij wijst daarbij onder meer op het feit dat veel kiezers nog geen keuze hebben gemaakt op wie zij gaan stemmen.

De diplomatieke druk om te komen tot een staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas moet flink opgevoerd worden, aldus D66-lijsttrekker Rob Jetten. De Europese Unie moet daarvoor zijn invloed gebruiken bij Israël, zei hij op een congres van zijn partij in Apeldoorn.

Een bestand is volgens hem nodig om de humanitaire situatie in de Gazastrook te verbeteren en er weer gewerkt kan worden aan een tweestatenoplossing. In Gaza zitten ongeveer 2 miljoen Palestijnen vast. Israël bombardeert de kuststrook en heeft het gebied volledig van de buitenwereld afgesloten. Zaterdag kwamen via Egypte twintig vrachtwagens met hulpgoederen Gaza binnen.

Het is volgens Jetten begrijpelijk dat in het begin direct na de aanval van Hamas de aandacht vooral ging naar de zelfverdediging van Israël. ,,Maar we zijn nu twee weken verder in de oorlog waarin actie alleen nog maar meer tegenactie uitlokt. Dat vraagt dat de internationale gemeenschap echt probeert hier met duurzame oplossingen te komen.”

We moeten voor beide groepen opkomen, aldus de D66-voorman. ,,Terecht veroordelen we luidkeels de terreur van Hamas en spreken we ons uit voor de veiligheid van Israël. Maar dan kunnen we als Westen niet fluisteren en zwijgen als ook Israël schendingen van het internationaal recht begaat”, aldus Jetten.

Om te voorkomen dat ouderen straks niet meer verzorgd kunnen worden, heeft Nederland meer zorgpersoneel uit het buitenland nodig. Als we betere zorg willen, is dat de eerlijke boodschap, zei D66-lijsttrekker Rob Jetten zaterdag op een partijcongres. Lees hier meer.

PVV-leider Geert Wilders heeft voor thuispubliek in zijn geboortestad Venlo de verkiezingscampagne afgetrapt. Hij zocht daarbij specifiek toenadering tot de VVD en nodigde de liberalen uit om samen met de PVV in een coalitie te stappen. Alleen zo kan een nieuw kabinet tot rechts beleid komen, denkt hij. ,,Nederland heeft een grote en sterke PVV nodig. Die is nodig omdat wij als geen andere partij kunnen knokken voor minder immigratie, minder asiel, voor minder terreurdreiging.”

,,We moeten schoon schip maken“, zei Wilders tegen zijn 150 aanwezige aanhangers in het tjokvolle café De Blauwe Markt. Zij reageerden enthousiast op de plannen van Wilders. Dat zijn, zoals bekend van de oppositieleider: hij wil helemaal geen immigratie, maar deze op zijn minst zo veel als mogelijk beperken.

Hij wees erop dat het kabinet miljarden stopt in klimaatmaatregelen, terwijl veel gezinnen de rekening niet kunnen betalen. ,,Wij kiezen voor Nederlanders eerst!”, hield hij de toehoorders voor. ,,Ik kan het niet goed verstaan”, zo riep hij iedereen op nogmaals te roepen: ,,Nederlanders eerst.”

Traditioneel heeft Wilders in zijn thuisstad Venlo een grote aanhang. Voor zijn bezoek waren allerlei veiligheidsmaatregelen getroffen. Op straat was de politie met meerdere agenten voor het café zichtbaar aanwezig. Ook beveiligers zagen zoals gebruikelijk toe op Wilders’ veiligheid. Het PVV-boegbeeld staat al jarenlang onder zeer strenge beveiliging vanwege dreigingen.

De integriteitssecretaris van de Partij voor de Dieren heeft een kort geding aangespannen, meldt de NOS. Dat dient volgende week. Aanleiding zou de recente verklaring van het nieuwe partijbestuur zijn waarin alle integriteitsmeldingen tegen partijleider Ouwehand ongegrond worden verklaard.

In die verklaring wordt onder meer ingegaan op het verwijt dat Ouwehand in een e-mail druk zou hebben gezet op de integriteitsmedewerker. Het bestuur wijst dat van de hand en zegt dat Ouwehand ook op dit punt correct heeft gehandeld.

De integriteitssecretaris, die in dienst is bij de partij, neemt nu dus gerechtelijke stappen. Zij en haar advocaat willen niet op de zaak ingaan. Het bestuur van de Partij laat weten alle vertrouwen te hebben in de uitkomst.

De Partij voor de Dieren staat gewoon op het stembiljet bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Een boos oud-lid had bezwaar gemaakt tegen de deelname van de partij, onder meer om beschuldigingen aan het adres van lijsttrekker Esther Ouwehand. De Raad van State, de hoogste rechter, heeft de klacht afgewezen en daarmee is de kandidatenlijst van de partij definitief goedgekeurd.

De klager stelde dat er ‘geen diepgaand onderzoek‘ was gedaan naar Ouwehand. Het vorige partijbestuur beschuldigde haar van een mogelijke integriteitsschending. Ook zei de klager dat de partij gebruik had gemaakt van kunstmatige intelligentie bij het opstellen van de kandidatenlijst. Op beide beweringen gaat de Raad van State niet inhoudelijk in, de rechters concluderen alleen dat dit geen redenen zijn om een partij uit te sluiten.

Ook een ander bezwaar werd afgewezen. Geert Sterenborg, leider van een naamloze lijst, was het er niet mee eens dat hij in geen enkele kieskring mag meedoen. 

De Kiesraad heeft vorige week vrijdag de kandidatenlijsten voor de Kamerverkiezingen vastgesteld. Daar zijn acht bezwaren tegen ingediend. Vijf daarvan zijn nu afgehandeld. De Raad van State bepaalde donderdag dat lijsttrekkers Dilan Yeşilgöz (VVD) en Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) kandidaat blijven, en dat de kleine partij LEF – Voor de Nieuwe Generatie niet op het stembiljet komt in de bijzondere gemeenten Bonaire, Sint-Eustatius en Saba.

Mensen die onbedoeld een fout maken bij het doorgeven van informatie aan de overheid, moeten voortaan niet meer direct een sanctie opgelegd krijgen, zoals een korting op een toeslag of uitkering. Dat vindt D66-verkiezingskandidaat Hans Vijlbrief die daarvoor een plan heeft ontwikkeld, zo maakte hij op een bijeenkomst in Groningen bekend. Fouten maken is volgens hem menselijk en dat geldt zeker als de regels complex zijn zoals vaak het geval is bij de overheid.

Vijlbrief – derde op de kandidatenlijst voor D66 – is nu nog staatssecretaris in het demissionaire kabinet en houdt zich bezig met Groningen. De problemen daar hebben hem aangezet tot het plan. In Groningen ervaren de bewoners veel gedoe met de afhandeling van schade aan hun huizen als gevolg van tientallen jaren gaswinning. Zo kunnen de schadeformulieren complex zijn. Een foutje leidt er al toe dat een vergoeding niet wordt toegekend en mensen een bezwaarprocedure moeten beginnen.

De D66’er wijst erop dat private partijen zoals bedrijven hun cliënten eerst een herinnering sturen als een rekening bijvoorbeeld nog niet is betaald. In het publieke domein moet dit soort dingen in zijn ogen ook gebeuren bij een eerste fout. Als mensen een ‘recht op vergissen’ krijgen, kan een fout nog hersteld worden en hoeft die niet zulke grote gevolgen te hebben, aldus de sociaal-liberaal.

De afgelopen jaren kwamen duizenden mensen in grote problemen omdat zij forse bedragen aan kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen. Dat gebeurde vaak nadat ze soms kleine foutjes hadden gemaakt in de aanvragen. De Belastingdienst had hier geen boodschap aan en vorderde na jaren alle verstrekte toeslagen terug. De Tweede Kamer onderzoekt het gevoerde fraudebeleid. Het vorige kabinet viel over de toeslagenaffaire.

De Tweede Kamerfractie van GroenLinks-PvdA heeft spijt van haar steun voor een motie van de SGP waarin het recht op zelfverdediging van Israël tegen het geweld van Hamas wordt benadrukt. Dat staat in een verklaring die de samenwerkende linkse partijen op hun gezamenlijke website hebben gezet.

In de eerder deze week aangenomen motie spreekt de Kamer zich ook uit voor noodhulp aan Israëlische zijde, mocht daar behoefte aan zijn. Dat was voor GroenLinks-PvdA ‘de enige reden’ om voor te stemmen. De linkse combinatie vindt dat ‘alle partijen indien nodig moeten kunnen rekenen op humanitaire steun’.

De fractie gaf wel vooraf in een stemverklaring aan het niet met alle formuleringen van SGP-voorman Chris Stoffer eens te zijn. Desondanks heeft de motie, die de afgelopen dagen veelvuldig rondging op social media, geleid tot ‘boosheid en onbegrip’ bij een deel van de achterban, stellen de partijen vast.

,,Het was nooit onze bedoeling om schendingen van het internationaal humanitair recht te bagatelliseren of er uitzonderingen op te formuleren”, schrijft de fractie in de verklaring. ,,We hadden hier een andere keuze moeten maken. Het was beter geweest als we zelf een motie hadden ingediend met onze eigen bewoordingen, en deze motie niet hadden gesteund.”

Lijsttrekkers Dilan Yeşilgöz (VVD) en Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) mogen zoals verwacht gewoon meedoen aan de Kamerverkiezingen op 22 november. De Raad van State heeft bezwaren tegen hun kandidatuur afgewezen. Dat was het laatste obstakel voor de verkiezingen.

Een van de klagers vond dat Yeşilgöz geen kandidaat zou mogen zijn ‘vanwege strafrechtelijke bezwaren’. Wat die bezwaren zijn, is niet bekend. Een ander zei bij de PvdA melding te hebben gemaakt over het gedrag van een echtpaar. Timmermans had volgens de klager aangifte moeten doen en zou dat niet hebben gedaan. Daarom zou hij geen kandidaat-Kamerlid moeten zijn, was het verhaal. De Raad van State ziet in beide zaken geen reden om de lijsttrekkers van de stembiljetten te schrappen.

De Raad van State verwacht later donderdag uitspraak te doen over een ander bezwaar, van de politieke partij LEF – Voor de Nieuwe Generatie. Die mag van de Kiesraad niet meedoen in de kieskring Bonaire. Daaronder vallen de bijzondere gemeenten Bonaire, Sint-Eustatius en Saba. De partij moest vorige week donderdag uiterlijk om 17.00 uur minstens tien ondersteuningsverklaringen inleveren. Toen de partij dat wilde doen, zouden de mensen te horen hebben gekregen dat ze te laat waren, omdat het in Nederland inmiddels 17.00 uur was. Volgens de partij geldt de lokale tijd op Bonaire, en dan zouden ze nog op tijd zijn geweest.

Eén persoon heeft bezwaar gemaakt tegen deelname van de Partij voor de Dieren, onder meer omdat die partij gebruik zou hebben gemaakt van kunstmatige intelligentie bij het indienen van de kandidatenlijsten. Geert Sterenborg, leider van een naamloze lijst, mag in geen enkele kieskring meedoen, maar is het daar niet mee eens. Over die twee zaken doet de Raad van State waarschijnlijk vrijdag uitspraak.

De laatste drie bezwaren worden maandag behandeld. Iemand vindt dat Forum voor Democratie valse beweringen doet om kiezers te misleiden, en daarom geweigerd moet worden. Een ander klaagt over deelname van de PVV, omdat leider Geert Wilders het enige lid van die partij is. De partij Nederland met een PLAN zegt door ambtenaren te zijn gehinderd bij het ondertekenen van de ondersteuningsverklaringen.

Uiterlijk maandag moeten de rechters uitspraak doen. Daarna zijn de kandidatenlijsten definitief. De Kiesraad heeft 1126 kandidaten van 26 partijen goedgekeurd.