In tranen vertellen Irakezen hoe hun families stierven na Nederlands bombardement: ‘Zat onder het bloed van mijn gezin’ | Binnenland

Abdallah Rashid Salih is een stoere man van 52 jaar oud. Hij draagt ​​een jasje met daaronder een blouse, een bril erboven, een kalende kop en een karakteristieke donkerzwarte snor. Als hij vijf minuten spreekt in de rechtbank in Den Haag, breekt zijn stem. Hij kijkt naar de rechters, maar zijn blik is terug naar het jaar 2015. “Ik zat onder het bloed van mijn familie. Ik heb ze een voor een moeten begraven in de dagen na het bombardement.”

Rashid Salih verloor die nacht zeven familieleden, waaronder zijn vrouw, een dochter en een zoon. Hij houdt foto’s van hen omhoog in de rechtszaal. “De explosie was zo luid dat ik het bewustzijn verloor. Toen ik wakker werd, begon ik te zoeken. Iedereen lag onder het puin van het huis.” Hij belandde met zijn jonge, ernstig gewonde dochter in een ambulance. ‘Ze zei: ‘Papa, ik denk niet dat ik het red, kun je me nog een keer knuffelen?” Eenmaal in het ziekenhuis was zijn dochter overleden. .

Kurdi Fahdil Mutlak toont ook een grote foto van zijn overleden dochter aan de juryleden. Zijn vrouw zit naast hem, zachtjes snikkend. “De explosie was zo luid dat alle ramen en deuren kapot waren. Mijn dochter raakte gewond door een raam.” Het meisje viel keer op keer bewusteloos en stierf een paar dagen later. “Die tijd was zo zwaar”, zegt de Irakees huilend.

Hun Nederlandse advocaat Liesbeth Zegveld vat het zo samen: ‘Nederlandse militairen spraken die dag over een perfect doelwit en een perfecte treffer. Het was inderdaad een perfecte treffer, maar door de rookwolken was het onmogelijk om te zien hoe mensen op de grond waren. het verzamelen van de ledematen van hun overleden familieleden.”

In totaal zijn elf Irakezen een inhoudelijke procedure gestart tegen de Nederlandse Staat. Als gevolg van de Nederlandse aanval verloren ze elf familieleden, waaronder negen kinderen. Het is slechts een klein deel van het totaal aantal slachtoffers.

In de nacht van 2 op 3 juni 2015 bombardeerden Nederlandse F16’s een pakhuis in de stad Hawija. Het gebouw was het doelwit omdat de terreurgroep IS, die toen een deel van Irak onder controle had, in de fabriek auto’s ombouwde tot bewegende bommen. Deze autobommen veroorzaakten al maanden dood en verderf onder de soldaten van de internationale coalitie tegen IS en onder de Iraakse bevolking. Nederland maakte destijds deel uit van die internationale coalitie; Nederlandse F16’s voerden tussen 2014 en 2018 drieduizend vluchten uit boven Irak, waarbij ze 2.100 keer bommen lieten vallen.

Het bleek echter dat er die nacht zo’n grote hoeveelheid explosieven in de bommenfabriek was opgeslagen dat de aanval tot grote secundaire explosies leidde. Niet alleen het pakhuis werd vernield, maar ook in de buurt eromheen was er veel schade. Door de Nederlandse aanval vielen ongeveer zeventig burgerslachtoffers.

Het Ministerie van Defensie gaf pas jaren later en na onthullingen in diverse media toe dat de aanval was uitgevoerd door Nederlandse F16’s. “De burgerslachtoffers verstoorden het beeld van de precisieoorlog dat de coalitie en Nederland schetsten”, zegt advocaat Zegveld. In 2020 trok het kabinet 4,4 miljoen euro uit voor reparaties aan gebouwen in Hawija, geld dat via de VN wordt uitgegeven. Een groep Irakezen wil nu echter erkenning dat de Nederlandse aanval ongerechtvaardigd was, en zij willen persoonlijk gecompenseerd worden voor het verlies van hun familieleden.

Advocaat Zegveld stelt dat Nederland bij de aanval twee fouten heeft gemaakt: het heeft niet voldoende onderzocht hoeveel explosieven zich in het pakhuis konden bevinden en Nederland had beter moeten inschatten hoeveel van elders gevluchte Irakezen in de gebouwen en huizen rondom het pakhuis sliepen. fabriek. Zonder die gedetailleerde kennis had Nederland de aanval niet moeten uitvoeren, stelt zij, omdat het risico op veel burgerslachtoffers te groot zou zijn geweest. Om die kans te verkleinen werd al besloten de aanval ‘s nachts uit te voeren in plaats van overdag.

De officier van justitie stelt dat het pakhuis een legitiem doelwit was. Volgens Nederland stond de bommenfabriek inderdaad lange tijd onder observatie. De internationale coalitie had niet kunnen weten dat er zoveel explosieven zouden zijn. En als je vooraf precies moet weten hoeveel explosieven er zijn, kun je volgens Nederland nooit meer een bommenfabriek aanvallen.

Intussen rijzen er steeds meer vragen over de gevolgde procedure. Het Ministerie van Defensie stelde altijd dat een Nederlandse militair, de zogenoemde Rode Kaarthouder, iedere aanval van zijn eigen vliegtuig op het laatste moment kon tegenhouden. Die soldaat zou zich op het internationale hoofdkwartier in Qatar bevinden, waar de doelwitten worden bepaald en alle relevante inlichtingen worden ontvangen. Uit de rechtbankstukken blijkt echter dat de Rode Kaarthouder in 2015 de baas was van het Nederlandse F16-detachement, dat zich 1.500 kilometer verderop bevond op een luchtmachtbasis in Jordanië. Volgens de staat had hij twee liaisons in Qatar.

Nederland betaalde eerder hoge schadevergoeding na een ‘foutbombardement’ in Irak. In 2015 liet een Nederlandse F16 een bom vallen op de huizen van Basim Razzo en zijn broer in de stad Mosul. Razzo’s vrouw, broer, dochter en neef werden vermoord. Later bleek dat Nederland op basis van onjuiste Amerikaanse informatie dacht dat het huis een IS-hoofdkwartier was.