Oliebollenkramen mogen op 31 december niets verkopen in Dantumadiel. Inwoners moeten naar een andere gemeente

In 2025 zal er een draagvlakonderzoek worden gedaan over het al dan niet gesloten houden van winkels op zondag, maar daar hebben inwoners van de gemeente die op nieuwjaarsdag graag een zakje oliebollen willen halen op dit moment niets aan.

Waarom mag het eigenlijk niet? De zondagsrust is in Dantumadiel van groot belang. Winkels mogen niet open, ook supermarkten niet. Een oliebollenkraam heeft een vestigingsvergunning nodig en valt daarom onder de detailhandel. De gemeente kan niet inhoudelijk reageren omdat de betrokken ambtenaren op vakantie zijn.

‘Frituur op wielen’

Advocaat Matthijs Velkers noemt een oliebollenkraam een ​​‘frituurwinkel op wielen’ en geeft aan dat snackbars op zondag open mogen en een oliebollenkraam blijkbaar niet. “Volgens de winkeltijdenwet is een oliebollenbedrijf hetzelfde als een winkel, zoals een supermarkt of kledingwinkel. Het uitgangspunt van de winkeltijdenwet is dat winkels op zondag gesloten zijn, maar de gemeenteraad kan hiervan afwijken. door regelgeving.”

In 1996 bepaalde de gemeenteraad van de gemeente Dantumadiel dat er geen afwijkingen toegestaan ​​waren en dat winkels op zondag gesloten moesten blijven. Velkers: “Ik vind het niet terecht dat er een snackbar open mag en een oliebollenkraam dicht moet blijven, maar daar willen ze niets aan veranderen. De gemeente zou het menselijker moeten aanpakken.”

Geen rechthoekige bocht

Hilbrand Visser, fractieleider van het CDA in Dantumadiel, noemt het regeerakkoord als leidend beginsel. Daarin staat dat winkels per definitie op zondag gesloten zijn. Volgens Visser is het goed dat de gemeente niet ineens rechtsaf slaat en de verkoop van oliebollen op zondag 31 december toestaat, puur omdat het nieuwjaarsdag is. Wel is hij bereid om er later in de raadsperiode dieper op in te gaan.

“Het belangrijkste is dat het geweldig is: het nummer is geen grap, maar je kunt het in elke fanstore gieten. Wij zijn fans van wurkjouwers die het vreselijk vinden dat ze harren over snein wurkje litte? En als het supermerk iepen giet, dan mag het nooit meer gebeuren. Minsken sterft op âldjiersdei in oaljekoek wolle, kinne har der sels mei rêde of buiten de gemeente keapje. Het is wat het is.”

Ondernemer in de problemen

Rinske Nieuwenhuis van Kooistra’s Oliebollenkraam uit Feanwâlden accepteert het niet zo gemakkelijk. Een groot deel van de omzet van de kraam wordt op nieuwjaarsdag gegenereerd. Zij en haar man leven elk oliebollenseizoen toe naar die dag als hoogtepunt van het jaar. De kraam staat bij de Plus supermarkt in Feanwâlden.

Veel klanten denken al mee met Nieuwenhuis. “Iemand stelde voor om op een grasveldje te gaan staan ​​in Feanwâldsterwâl, dat ligt in de gemeente Tytsjerksteradiel. En sommigen beginnen te praten over een donatiecampagne. Alsjeblieft niet.”

Gesloten blijven is in ieder geval geen optie, zegt ze. “Thuis zitten die dag zal heel vreemd voelen. Iedereen om je heen verdient veel plezier en jij krijgt niets. Dat doet echt pijn.”

‘Alles om je heen is open’

Nieuwenhuis voelde de stortbui, omdat Dantumadiel in 2017 – de laatste keer dat Nieuwjaarsdag op een zondag viel – ook niet wilde meewerken aan een uitzondering op de zondagssluiting. “Maar we zijn nu 2023 en alles om je heen is open. Ik denk dat dit de enige Friese gemeente is waar de zondagsrust zo streng wordt gehandhaafd.”

Het stoort de ondernemer dat oliebollenverkopers tot detailhandelaren worden gerekend, vooral omdat zij tijdens de coronalockdown wel open mochten. “Toen vielen we onder de horeca en was afhaal toegestaan. Maar als we nu opengaan, kan de gemeente ook andere winkeliers tegenwerken die ook open willen.”

‘Sommige klanten gaan naar Burgum’

Toch pleit ze ervoor dat de gemeente het draagvlakonderzoek niet over drie jaar, maar over een aantal weken moet doen. Nieuwenhuis weet zeker dat de meeste inwoners van Dantumadiel ook graag op zondag een oliebol willen halen. “Er zijn hier mensen die heel strikt christelijk zijn, maar dat is geen meerderheid.”

Nieuwenhuis vermoedt dat de meeste vaste klanten op zaterdag 30 december naar de kraam komen, ook al zijn de oliebollen een dag later minder lekker. “Maar een deel zal ook naar Burgum gaan, waar het wel mag.” Gerard Mollema, standhouder in De Westereen, heeft al aangegeven dat hij overweegt om op nieuwjaarsdag in Kollum (Noardeast-Fryslân) te gaan staan, waar hij ook een vergunning heeft.

‘Hiel rendez-vous’

Joran Jager van BVNL in Dantumadiel stelde vorige week raadsvragen over de kwestie. Hij is voorstander van openstelling en noemt het een “zeer rendez-vous” dat de gemeente geen uitzondering wil maken. “Dat we hier zojuist al mee hebben ingestemd.” Jager bereidt een motie voor en hoopt dat er iets gedaan kan worden. “Het wordt gewoon een vrijstelling voor altijd, maar dan voor één keer. De gemeente wil graag in een goed en zonnig klimaat wonen, maar dat kan nog niet.