Tweede Kamer stemt in met wet die inlichtingendiensten meer ruimte geeft

De Tweede Kamer heeft dinsdag met ruime meerderheid een nieuw wetsvoorstel goedgekeurd dat de inlichtingendiensten AIVD en MIVD meer macht moet geven om cyberaanvallen uit andere landen als China, Rusland, Iran en Noord-Korea af te weren. De nieuwe wet maakt het onder meer mogelijk dat de inlichtingendiensten verzamelde gegevens langer bewaren, namelijk anderhalf jaar. Die termijn kan jaarlijks worden verlengd, maar vanaf de derde verlenging wordt dat een stuk lastiger, besluit de Kamer.

Ook het afluisteren van de kabel – het aftappen van grote hoeveelheden digitale data via de kabel – wordt makkelijker: onder de huidige regelgeving moeten inlichtingendiensten een verzoek tot aftappen indienen, een procedure die volgens het aftredende kabinet zo lang heeft geduurd dat de diensten niet zijn gestart. het in de eerste plaats. Met de nieuwe wet kan de toezichthouder tijdens het tappen controleren of de regels worden nageleefd en is de drempel voor het opzetten van een tap daardoor lager, meent het kabinet.

Volgens het aftredende kabinet en de meerderheid van de Kamer is de wet nodig omdat de zogenaamde sleepwet uit 2018 achterhaald is. Die wet was destijds zeer controversieel en in een raadgevend referendum stemde een meerderheid van de kiezers tegen. Toch heeft de overheid de wet ingevoerd, zij het met enkele aanpassingen. Volgens het kabinet biedt de sleepwet nu te weinig bescherming tegen professionele hackaanvallen op kritieke infrastructuur en energievoorzieningen. Volgens het kabinet zijn ook belangrijke bedrijven als chipmachinefabrikant ASML en de Rotterdamse haven doelwit van buitenlandse hacks.

Niet controversieel

Het aftredende kabinet had er bij de Tweede Kamer op aangedrongen de wet snel aan te nemen. In september verklaarde de Tweede Kamer het wetsvoorstel onomstreden, waardoor er nu zo snel over gestemd kon worden. Dat gebeurde niet geheel zonder mitsen en maren: Kamerleden van GroenLinks-PvdA, D66 en Volt uitten vrijdag tijdens een vooroverleg hun zorgen over de privacy van burgers, omdat de inlichtingendiensten op grond van dit wetsvoorstel gegevens langer mogen bewaren en delen het gemakkelijker met buitenlandse veiligheidsdiensten. Kamerleden hebben de wet iets aangepast om het delen met buitenlandse diensten minder toegankelijk te maken. Volgens demissionair minister van Binnenlandse Zaken Hugo de Jonge (CDA) komen er meer fte’s om de opslag en het delen van data te monitoren.

Vrijdag was het nog steeds aan de gang bij GroenLinks-PvdA; leden van GroenLinks schreven een brief waarin ze de gedeelde parlementaire fractie opriepen om tegen de wet te stemmen, omdat het geen “proportionele maatregel” zou zijn. De leden, onderdeel van het ledennetwerk ‘Digital Society Network’, vrezen dat “verkiezingsbeloften voor de komende verkiezingen in november vóór de verkiezingen zullen worden gebroken.” Volgens de leden zegt GroenLinks-PvdA in haar verkiezingsprogramma voorstander te zijn van ‘gericht digitaal toezicht’ en niet van ‘massatoezicht’. Ook privacyorganisatie Bits of Freedom en journalistenvakbond NVJ schreven in oktober: “Er is geen plaats voor ongerichte massasurveillance in een democratische rechtsstaat.”

Lees ook
Tweede Kamer positief over aanpassingen Inlichtingenwet