[ad_1]
Op een gegeven moment zegt een van de twee vrouwelijke hoofdrolspelers in de soms bijna surrealistische misdaadserie Dame in het meer tegen de ander: “Als je mijn verhaal vertelt, dan ben jij uiteindelijk degene die mij vermoord heeft.”
De nieuwsgierigheid is gewekt, maar wat ze precies bedoelt, moet hier natuurlijk enigszins cryptisch blijven, want wie dit zegt en waarom, wordt pas tegen het einde van de zevendelige serie duidelijk. Laten we het zo zeggen Dame in het meer maakt in zijn door de film noir beïnvloede voice-over gretig gebruik van het principe van de onbetrouwbare verteller.
Gelukkig is er veel meer om over te juichen in het seriedebuut van Natalie Portman, die in 1966 haar familie in Baltimore verlaat als Joodse huisvrouw Maddie Schwartz om een carrière als misdaadjournalist na te streven. Dit complexe en gelaagde personage is een van de beste rollen uit haar carrière, een mix tussen Jackie (2016) en Mei December van vorig jaar. Maar hoe goed, sluw en sluw ze ook is, Moses Ingram, bekend om Het Koningsgambiet en uit de miniserie Obi-Wan Kenobi steelt echt de show. Haar ongrijpbare en dappere Cleo Johnson werkt overdag als een levende mannequin, is ‘s nachts een accountant voor een corrupte gokbaas en is tussendoor campagnemedewerker voor Myrtle Summer die hoopt de eerste Afro-Amerikaanse senator van de staat te worden. Alles om haar kinderen een betere toekomst te geven. De levens van de twee vrouwen kruisen elkaar maar één keer in het echte leven, maar door de ingenieuze parallelle montage van de serie worden ze alter ego’s, dubbelgangers en gesprekspartners van elkaar.
Colbert
Het begint allemaal als Maddie te lang aan de kant van de weg blijft staan tijdens een Halloweenparade, en de laatste persoon wordt die de 11-jarige Tessie Fine ziet voordat het meisje een winkel met tropische vissen binnenglipt en haar lot tegemoet gaat. Als ze opkijkt, ziet ze dat de entrecote die ze net bij de slager heeft gekocht een bloedvlek op haar gele pak heeft achtergelaten. Als dat geen voorteken is.
Maar dan ontdekt ze een soortgelijk geel ensemble op het lichaam van Cleo in de etalage van een warenhuis, die daar als levende mannequin werkt. Ze loopt de winkel binnen. Koopt de outfit, verandert van kleding, heeft een flashback van ander bloed op gele stof: haar gewelddadige ontmaagding op de bank met een man die duidelijk ouder is dan zij. En zo raakt alles door elkaar: haar herinneringen, Tessie’s verdwijning, bloed op gele stof. Maar ondertussen ziet ze één ding niet: de vrouw in de gele outfit waarin ze even later naar huis snelt om het beste deel in de oven te zetten. Maddie heeft veel aan haar hoofd, maar ook het voorrecht om rond te lopen als een kip zonder kop.
Dame in het meer is gebaseerd op de gelijknamige bestseller uit 2019 van Laura Lippman, die zich liet inspireren door twee waargebeurde moordzaken uit de jaren 60 in Baltimore. Debutant showrunner Alma Har’el staat bekend om talloze innovatieve muziekvideo’s, waaronder die van de IJslandse postrockers Sigur Ros en de Amerikaanse indierockband Beirut, en de semi-autobiografische Honingjongen (2019). Lippman gaf haar toestemming om het boek naar eigen smaak aan te passen. Dat resulteerde onder andere in een bewerking van het einde. Maar bovenal gaf het haar de vrijheid om het whodunit-verhaal om te vormen tot een magisch-realistische cultuurgeschiedenis waarin haar visueel inventieve signatuur duidelijk zichtbaar is.
Lynchiaans
In de eerste twee afleveringen, die sinds vorige week online staan, neemt Har’el alle ruimte om de belangrijkste personages en thema’s te introduceren. Tegelijkertijd neemt ze de kijker mee in een web van verhalen, waarin dromen, bijgeloof en herinneringen het geheel een David Lynchiaanse touch geven. Ze schildert Maddie af als een onafhankelijke vrouw die net iets te geëmancipeerd en seksueel actief is voor het Joodse milieu waar ze vandaan komt. Je moet natuurlijk meteen De wonderbaarlijke mevrouw Maisel (2017-2023) denk, maar Har’el is een tandje scherper. De obstakels die Maddie moet overwinnen om onafhankelijk te zijn zijn pinda’s vergeleken met Cleo’s pogingen om een eigen leven op te bouwen. Ze lijken misschien op elkaar, maar ze zijn verre van gelijkwaardig.
Een van de schrijvers die de scripts meeschreef is Har’el’s partner en stand-upcomedian Byron Bowers, voor wie ze het personage Slappy Johnson creëerde, Cleo’s echtgenoot. Je voelt dat Har’el en Bowers, maar ook Ingram, die familie in Baltimore heeft, levenservaring meebrengen. Ze ontrafelen het wantrouwen tussen de Joodse en Afro-Amerikaanse gemeenschappen met liefde en precisie. Na zeven afleveringen moet je concluderen dat het echte mysterie van de serie de zoektocht van beide vrouwen naar zichzelf is.
Dame in het meer is een verhaal vol duplicaties in alles: twee vrouwen, twee omgevingen, twee verdwijningen, twee moorden, twee slachtoffers en ja, dan ook nog twee heldinnen (al wordt dat pas in de laatste aflevering duidelijk). En dan zijn er ook nog twee tijdlijnen door de flashbacks naar de jaren veertig. Dat is in het begin misschien verwarrend. Maar aan het eind vallen alle puzzelstukjes op hun plaats.
Dit is smart-televisie op zijn best, die qua gelaagdheid alleen doet denken aan de even grillige en ingenieuze Irma Vep (2022). Maar Baltimore roept natuurlijk ook vergelijkingen op met de labyrintische politieserie De draad (2002-2008) verder. Misschien niet geheel toevallig is Lippman de vrouw van Wire-maker David Simon. De moord op de 11-jarige Jessie lijkt misschien het beginpunt, maar uiteindelijk Dame in het meer over een kruispunt in de geschiedenis, tegen de achtergrond van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging en de Vietnamoorlog, over een gesegregeerde samenleving, waarin klasse, institutioneel racisme en antisemitisme, vrouwenhaat en seksisme het leven van Maddie en Cleo bepalen.
[ad_2]