LIVE | Israël wil dat VN-topman opstapt na ‘schokkende’ speech, radicale moslim wilde inrijden op pro-Israëlmars | Israël en Hamas in oorlog

De Franse president Emmanuel Macron heeft dinsdag tijdens een bezoek aan de Westelijke Jordaanoever gezegd dat de aanval van Hamas niet alleen traumatisch is geweest voor Israël, maar dat het ook een ramp is geweest voor de Palestijnen. ,,Hamas vertegenwoordigt niet het Palestijnse volk.”

Macron was eerder op bezoek in Israël en reisde daarna door naar Ramallah voor een ontmoeting met de Palestijnse president Mahmoud Abbas. Die riep op tot een “onmiddellijk staakt-het-vuren” om de Palestijnse bevolking in de Gazastrook te beschermen en vroeg Macron en de internationale gemeenschap om agressie uit Israël te stoppen.

Macron zei ook oog te hebben voor het leed van de burgers in de Gazastrook, die massaal gebombardeerd wordt en waar grote tekorten zijn. Volgens de Franse president kan er geen rechtvaardiging zijn voor het lijden van de burgerbevolking. Frankrijk zal de Palestijnse bevolking en de Palestijnse autoriteiten blijven steunen, benadrukte Macron. Abbas staat aan het hoofd van de Palestijnse Autoriteit, die de Westelijke Jordaanoever bestuurt. Maar in de Gazastrook heeft hij niets te vertellen, daar is Hamas aan de macht.

Volgens de Duitse krant Bild was een radicale moslim van plan met een vrachtwagen in te rijden op een pro-Israëlbijeenkomst in Duitsland. De inmiddels opgepakte verdachte zou onder meer zijn geïnspireerd door de recente terreuraanslag in Brussel, waarbij twee Zweden om het leven kwamen.

Rechercheurs van de staatsveiligheid vermoeden dat de 29-jarige een islamistische terreuraanslag wilde plegen op een manifestatie in de aan Nederland grenzende deelstaat Noordrijn-Westfalen, aldus Bild. Een speciale antiterreureenheid bestormde een flatgebouw in het centrum van het West-Duitse Duisburg en overmeesterde de verdachte.

Een buitenlandse inlichtingendienst gaf de Duitse onderzoekers de tip, meldt Bild verder. De verdachte stond al bekend als een risicodreiging. Hij zou in chats hebben geschreven dat hij als martelaar wilde sterven. Hij prees de Brusselse aanslagpleger en had zich door diens daad laten inspireren.

In 2017 was hij in Düsseldorf tot vijf jaar cel veroordeeld, omdat hij zich had aangesloten bij de terreurorganisatie Islamitische Staat in Syrië. Zijn strijdnaam was Osama Al Almani, Osama de Duitser.

De secretaris-generaal van de Verenigde Naties António Guterres moet opstappen, vindt de Israëlische ambassadeur bij de VN. Gilad Erdan doet die oproep op X na de ‘schokkende speech’ van Guterres bij de VN-Veiligheidsraad. De VN-chef zei dat de bloedige aanval van Hamas ‘niet in een vacuüm’ was gebeurd, wat volgens Erdan betekent dat Guterres begrip kon opbrengen voor terrorisme.

Guterres verwees in zijn speech naar de tientallen jaren dat de Palestijnse gebieden worden bezet door Israël. Erdan vond dat een ‘onbegrijpelijke’ uitspraak, die toont dat de VN-chef ‘totaal losstaat van de werkelijkheid in onze regio’. ,,De VN-secretaris-generaal die begrip toont voor de campagne van massamoord op kinderen, vrouwen en ouderen is niet geschikt om de VN te leiden.”

De Israëlische buitenlandminister Eli Cohen sprak na Guterres bij de vergadering van de Veiligheidsraad en sprak ook al zijn verontwaardiging uit over de woorden van de VN-chef. ,,In wat voor wereld leeft u? Dit is zeker niet onze wereld.”

De secretaris-generaal van de Verenigde Naties heeft tijdens een vergadering van de VN-Veiligheidsraad opgeroepen tot een onmiddellijk staakt-het-vuren om humanitaire hulp te kunnen verlenen. António Guterres zei diep verontrust te zijn door het lot van de inwoners van Gaza. Hij zei ook dat de aanval van Hamas op Israëlische doelen ‘niet in een vacuüm’ plaatsvond.

,,Op een cruciaal moment als dit is het belangrijk om duidelijk te zijn over de principes, te beginnen het fundamentele principe dat burgers gerespecteerd en beschermd moeten worden”, zei Guterres. Hij veroordeelde de aanvallen op Israëlische burgers en eiste de onmiddellijke vrijlating van de gijzelaars. Toch uitte de secretaris-generaal ook duidelijke kritiek op het optreden van Israël.

In het centrum van de Israëlische kuststad Tel Aviv was er dinsdag opnieuw een raketalarm. De sirenes loeiden twee keer kort na elkaar en er waren gedempte ontploffingen te horen.

De hulpverleningsorganisatie Magen David Adom liet weten dat verschillende mensen lichtgewond raakten terwijl ze zich naar de schuilkelders haastten. De raketaanvallen zelf zouden volgens de eerste berichten geen gewonden hebben gemaakt.

Militante Palestijnen uit Gaza namen dinsdag al meerdere keren het gebied rond Tel Aviv en andere Israëlische steden onder vuur. Volgens cijfers van het leger werden in twee weken tijd al ongeveer zevenduizend raketten vanuit Gaza richting Israël afgeschoten. Een vijfde daarvan kwam naar verluidt evenwel in Palestijns gebied neer.

Met het oog op de noodlijdende bevolking in de Palestijnse Gazastrook heeft de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock opgeroepen tot gevechtspauzes. De afgelopen dagen wilde Duitsland nog niet zover gaan om Israël om een onderbreking van de strijd tegen Hamas te vragen.

In de oorlog tussen Israël en Hamas zijn ‘humanitaire vensters’ nodig, zei Baerbock in New York naar aanleiding van een zitting van de VN-Veiligheidsraad over de crisis. De afgelopen dagen, zei ze, is het duidelijk geworden ‘dat humanitaire pauzes uiterst belangrijk zijn voor humanitaire leveranties’.

De leveringen door enkele tientallen vrachtwagens tot nu toe zijn niet genoeg, benadrukte de bewindsvrouw. Bovenal moet de drinkwatervoorziening voor de meer dan 2 miljoen mensen in de Gazastrook worden gegarandeerd. Hiervoor is ook brandstof nodig, die de Verenigde Naties tot nu toe niet naar het gebied mochten brengen, omdat Israël vreest dat Hamas daar misbruik van maakt.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) lukt het niet om brandstof of levensreddende medische middelen te leveren aan grote ziekenhuizen in het noorden van de Gazastrook. De WHO zegt geen veiligheidsgaranties te kunnen krijgen voor de tocht naar die ziekenhuizen en roept op tot een ‘onmiddellijk humanitair staakt-het-vuren’ om de leveringen toch mogelijk te maken.

Volgens de VN-organisatie zijn er al zes ziekenhuizen gesloten sinds het begin van de oorlog tussen Israël en Hamas ruim twee weken geleden. ,,Duizenden kwetsbare patiënten riskeren de dood of medische complicaties, omdat kritieke diensten worden stilgelegd vanwege een gebrek aan stroom”, meldt de WHO volgens de Israëlische krant Haaretz. Ook de Palestijnse gezondheidsautoriteiten in Gaza zeggen dat de zorg ‘totaal is ingestort’, terwijl de vraag gigantisch is. Twee derde van de gezondheidsfaciliteiten zouden volgens de WHO al niet meer functioneren.

De organisatie herhaalt haar zorgen over de situatie in Gaza, waar behalve massale bombardementen ook grote tekorten zijn sinds Israël een totale blokkade afkondigde. Sinds dit weekend komen er mondjesmaat vrachtwagens met humanitaire hulp het gebied binnen, maar volgens hulporganisaties is dat lang niet genoeg.

De regionale WHO-directeur Rick Brennan zegt dat er bijvoorbeeld nog maar 3 liter water per persoon per dag is, veel minder dan het minimum van 15 liter dat per dag nodig is voor drinken, koken, wassen en toiletbezoek. Door de slechte hygiëne is het volgens Brennan slechts een kwestie van tijd voordat er grootschalig ziektes uitbreken in Gaza.

Een van de vrouwen die werd gegijzeld door Hamas en maandag werd vrijgelaten heeft de pers in Tel Aviv te woord gestaan. De 85-jarige Yocheved Lifshitz werd twee weken vastgehouden en vertelde de media dat ze op het moment van de ontvoering ,,door de hel ging”. 

Ze werd meegenomen op een motor, geslagen en naar de Hamas-tunnels gebracht. ,,Het is een enorm netwerk, het lijkt op een spinnenweb.”

Ze werd ondergebracht in een kamer met andere gegijzelden. De mensen die haar moesten bewaken ,,vertelden ons dat het mensen zijn die in de Koran geloven en ons geen kwaad willen doen.”

Lifshitz zei dat de gevangenen goed werden behandeld en medische zorg kregen, inclusief medicijnen. De mensen daar waren vriendelijk en de bewakers hielden de omstandigheden schoon, zei ze. Gijzelaars kregen één maaltijd per dag met kaas, komkommer en pitabroodje, zei ze, eraan toevoegend dat haar ontvoerders hetzelfde aten.

De 85-jarige vrouw en haar man waren vredesactivisten die regelmatig Palestijnse patiënten uit Gaza naar Israël brachten om daar medische behandeling te krijgen.

Lifshitz en Cooper waren het tweede paar gijzelaars dat werd vrijgelaten. Hamas heeft vrijdag twee Israëlisch-Amerikaanse vrouwen vrijgelaten. De Israëlische regering heeft gezegd dat het veilig terugbrengen van alle gijzelaars een topprioriteit is.

704 Palestijnen zouden de afgelopen 24 uur om het leven zijn gekomen in Gaza, meldt het ministerie van Gezondheid dat onder controle staat van Hamas. Het aantal kon niet onafhankelijk geverifieerd worden.  

Het totale dodental stijgt daarmee naar 5791. Onder hen zouden 2360 kinderen zijn.

Door te blijven herhalen dat Israël recht op zelfverdediging heeft, geeft Nederland het land ‘de facto een vrijbrief’ om ‘ongehinderd door internationaal humanitair en oorlogsrecht de bevolking van Gaza te bombarderen‘. Dat schrijven onder andere hulporganisatie MiGreat, Palestijnse en Joodse organisaties, en ook duizenden wetenschappers, studenten en zorgverleners in een brief aan de leden van de vaste commissie van Buitenlandse Zaken in de Tweede Kamer.

De brief is een bundeling van talloze petities die werden gestart sinds de aanval van Hamas op Israël op zaterdag 7 oktober. De ondertekenaars bieden deze petities tegen het Nederlandse standpunt in de oorlog tussen Israël en Hamas dinsdag aan Kamerleden aan.

De ondertekenaars maken zich ‘grote zorgen over de humanitaire situatie in Gaza’ en het ‘huiveringwekkende dodenaantal’. De Nederlandse overheid moet daarom ‘met de allerhoogste urgentie’ oproepen tot een ‘onmiddellijk staakt-het-vuren’, staat in de brief. 

Ook moet de militaire samenwerking met Israël direct stoppen ‘totdat de gelijke rechten van Palestijnen gegarandeerd zijn‘. De briefschrijvers willen ook dat Nederland het Internationaal Strafhof steunt in onderzoek naar oorlogsmisdaden van beide kanten en dat in Europees verband een vredesconferentie en een vredesgezant komt “die met alle strijdende partijen in gesprek gaat”.

Andere ondertekenaars van de oproep zijn Dutch Scholars for Palestine, Students for Palestine, The Hague Peace Projects, Internationale Socialisten Nederland, Nederland wordt beter en het Christelijk Collectief tegen Genocide in Gaza. Ook schrijvers en kunstenaars onderschrijven de oproep.

Familieleden van gijzelaars van Hamas hebben premier Rutte in een emotioneel gesprek opgeroepen er alles aan te doen om hun naasten vrij te krijgen. ,,We mogen niet rusten voor alle gegijzelde mensen weer herenigd zijn met hun families en vrienden’’, stelde Rutte na afloop. ,,Breng ze thuis.’’

Tijdens een ontbijt in het Torentje deden de doodongeruste naasten een klemmend beroep op de premier. ,,Dit heeft niets te maken met politiek’’, zegt Noam Har Czvi (28), van wie een goede vriendin na de aanval op kibboets Be’eri gegijzeld is. ,,We vragen om onmiddellijke vrijlating uit deze horror en dit onmiddellijk te stoppen. Dit zou niet één dag langer getolereerd mogen worden.’’

Het leger van Israël is ‘klaar en vastberaden’ voor de volgende fase van de oorlog tegen Hamas en wacht op instructies vanuit de politiek, aldus een woordvoerder. Hoe die fase eruit ziet, is niet direct duidelijk.

Israël leert volgens de zegsman van de Amerikaanse ervaringen in het Midden-Oosten, maar benadrukt dat de oorlog van Israël ‘aan onze grenzen is en niet duizenden kilometers verderop’. Hij voegde eraan toe wekenlange gevechten te verwachten.

De woordvoerder zei maandag dat Israëlische grondtroepen voor een tweede keer sinds de oorlog de Gazastrook waren binnengetrokken voor invallen. Daarbij werden terroristen gedood in voorbereiding op de volgende fase van de oorlog.

Sinds het conflict tussen Israël en Hamas op 7 oktober oplaaide, wordt ook gespeculeerd over een mogelijk grondoffensief. Het Israëlische leger heeft voorbereidingen getroffen voor een dergelijk offensief. Aan de grens met de Gazastrook staan militairen, tanks en ander militair materieel.

Zeker tien Britten zijn gedood bij het conflict tussen Israël en Hamas, zeggen de Britse autoriteiten. In ieder geval zes andere inwoners van het Verenigd Koninkrijk worden nog vermist.

Vermoedelijk worden de zes vermisten als gegijzelden vastgehouden in de Gazastrook. 

Bekende gezichten uit Hollywood roepen de Amerikaanse president Joe Biden op te zorgen dat gijzelaars van Hamas worden vrijgelaten. Onder anderen Bradley Cooper, Gwyneth Paltrow, Chris Rock en Justin Timberlake ondertekenden een open brief aan de president.

De sterren vragen Biden in te grijpen. ,,We willen allemaal hetzelfde: vrijheid voor Israëliërs en Palestijnen om in vrede naast elkaar te leven. Vrijheid van het brute geweld van Hamas. En het meest dringende op dit moment, vrijheid voor de gijzelaars. We dringen er bij iedereen op aan om niet te rusten voordat alle gijzelaars zijn vrijgelaten.”

Vorige week schreven andere bekende Amerikanen ook al een open brief aan de president. 

De Israëlische luchtmacht heeft in de nacht van maandag op dinsdag opnieuw honderden doelwitten in de Gazastrook gebombardeerd. Daarbij zouden ook meerdere bevelhebbers van terreurorganisatie Hamas zijn gedood, zo maakte het Israëlische leger dinsdagmorgen op Telegram bekend.

Volgens Hamas werden zeker 140 mensen gedood. Er vielen ook ‘honderden gewonden’ en ‘tientallen huizen werden vernield.’

Het Israëlische leger trof naar eigen zeggen meer dan 400 ‘terreurdoelwitten’ en spreekt over een ‘grootschalige operatie om de terroristische capaciteiten van Hamas te vernietigen’. Een gevechtsvliegtuig bombardeerde bovendien een tunnelschacht van de radicale beweging, waarlangs militanten een snelle toegang tot de kust verkregen.

Op één dag zijn zes medewerkers van het VN-agentschap voor de Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) gedood in Gaza. Dat maakte het VN-bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Zaken (OCHA) maandagavond bekend. Dat brengt het aantal doden bij het UNRWA-personeel sinds het begin van de oorlog tussen Israël en Hamas, op 7 oktober, op 35.

‘Woorden schieten ons te kort‘, aldus het bureau op het sociale netwerk X (voorheen Twitter).

De twee vrijgelaten gijzelaars Yocheved Lifshitz (85) en Nurit Cooper (79) zijn aangekomen in een ziekenhuis in Tel Aviv.  Het tweetal zou er goed aan toe zijn, zegt een verpleegster tegen The Times of Israel. 

De dochter van een van de vrijgelaten gijzelaars sprak met een verslaggever van BBC. Ze heeft dubbele gevoelens bij de vrijlating.

 ,,Ik barst van blijheid, maar ik maak mij ook grote zorgen om mijn vader. Het is een zeer gemengde emotie. Ik ben benieuwd naar andere leden van de kibboets waar mijn moeder mogelijk was. Het is geweldig om mijn moeder te zien. Ik ben zo trots op haar.  Er is niets dat je kan voorbereiden op een bloedbad met honderden doden.”

China zal haar uiterste best doen om een bijdrage te leveren aan de Palestijns-Israëlische vrede, zo heeft de Chinese minister van Buitenlandse Zaken maandag gezegd in een telefonisch onderhoud met zijn Israëlische collega, aldus de Chinese staatsmedia.

China zal elke oplossing steunen zolang deze bijdraagt aan het herstellen van de vrede, zei minister Wang Yi dinsdag. Hij riep Israël op om de veiligheid van Chinese burgers en instellingen te beschermen. Verder zei hij dat “alle landen het recht op zelfverdediging hebben, maar dat ze zich moeten houden aan het internationale humanitaire recht en de veiligheid van burgers moeten beschermen”.

Een ruime week geleden zei Wang nog dat het Israëlische optreden in de Gazastrook “verder ging dan zelfverdediging”. Hij riep Israël toen op te stoppen met het “collectief straffen” van de Palestijnse inwoners van Gaza.

De minister zei dat er snel een “gezaghebbende, brede en effectieve internationale vredesconferentie” moet worden georganiseerd om de vredesbesprekingen tussen Israël en de Palestijnen zo snel mogelijk te hervatten.

,,De VN-Veiligheidsraad moet zijn verantwoordelijkheid nemen, de internationale gemeenschap moet dringend optreden en landen buiten de regio, vooral de grote mogendheden, moeten objectief en onpartijdig zijn”, aldus Wang.

Een vluchtelingenkamp in de Gazastrook is maandag getroffen door een Israëlische aanval. Daarbij zouden tientallen mensen zijn gedood en gewond geraakt, onder wie vrouwen en kinderen, zo heeft het door Hamas geleide ministerie van Volksgezondheid laten weten.

Hoewel de cijfers van Hamas niet onafhankelijk te verifiëren zijn, heeft Israël de aanvallen op Gaza de afgelopen dagen flink opgevoerd. Journalisten van uiteenlopende internationale media noemden de bombardementen eerder deze week opvallend hevig. Het Israëlische leger bevestigt de aanval en zegt dat het ging om een locatie waarop Hamas acties voorbereidt.

In een verklaring op Facebook zei woordvoerder Ashraf Al-Qudra van het ministerie van Volksgezondheid van de militante groepering dat het Israëlische bombardement gericht was op het Al-Shati-kamp in Gaza, dat grenst aan de Middellandse Zeekust. Palestijnse media meldden dat vijf mensen in het kamp werden gedood.

De twee vrijgelaten gijzelaars Yocheved Lifshitz (85) en Nurit Cooper (79) zijn overgedragen aan het Israëlische leger. Dat bevestigt het ministerie van premier Netanyahu. De twee worden in Israël zo snel mogelijk naar een ziekenhuis gebracht. 

Hamas liet de twee oudere vrouwen volgens een woordvoerder vrij uit humanitaire en medische overwegingen.