Wat vindt NRC | Omarm de parodie in plaats van beledigd te zijn

Een ‘satanische parodie op een woke-ideologie’, ‘schoppend tegen de meest vervolgde groep mensen op aarde’ en ‘uiterst respectloos tegenover christenen’. Dit zijn slechts enkele van de reacties – in dit geval van respectievelijk Donald Trump Jr., parlementslid Don Ceder en Elon Musk – die volgden op de opening van de Olympische Spelen. In een vier uur durende ceremonie met talloze historische en culturele verwijzingen werd een tableau vivant tentoongesteld. Velen herkenden het als een verwijzing naar Leonardo da Vinci’s muurschildering ‘Het Laatste Avondmaal’, met de Franse DJ Barbara Butch en een groep dragqueens in de rol van Jezus en de apostelen. Voor hen lag zanger Philippe Katerine, geschilderd in het blauw en grotendeels naakt, als symbool van Dionysus. Zijn lied riep op tot vrede.

Minder mensen herkenden de verwijzing naar Dionysus en vreesden dat God ineens een Smurf zonder broek was geworden. De directeur van de openingsceremonie, Thomas Jolly, legde uit dat deze associatie op een misverstand berustte en dat het moment vooral bedoeld was om de Griekse god van het festival uit te beelden, gecombineerd met de viering van Franse wijn. Het mocht niet baten en de organisatie bood excuses aan iedereen die zich gekwetst voelde. Dat was een beleefde keuze van de organisatie, want een ander antwoord was mogelijk geweest. Zo had aan de beledigden uitgelegd kunnen worden dat ze maar een paar van de verwijzingen hadden gezien en andere verkeerd hadden begrepen.

Niet alleen werd Dionysus niet herkend door de beledigde politici, ook werd een stier verkeerd geïnterpreteerd. Don Ceder dacht het Gouden Kalf te herkennen en vond dat een ‘belediging’. Er bestaan ​​geen echte kalveren met zulke horens, maar bovenal: dit was duidelijk het bronzen beeld van Paul Jouve uit 1937, een beeld dat prominent staat op Place du Trocadéro, waar het hart van de ceremonie plaatsvond.

Ook andere uitgesproken critici, waaronder de Franse bisschoppen die in hun gezamenlijke verklaring de “spottende houding tegenover het geloof” betreurden, kunnen erop wijzen dat hier sprake was van een tafel waar iedereen welkom is.

Jezus Christus had niet de gewoonte om mensen uit te sluiten, dus deze combinatie van oude en christelijke cultuur hoeft niet als godslasterlijk te worden opgevat, maar kan ook worden gezien als een symbool van liefdadigheid en tolerantie. Bovendien: Europa is er zo trots op dat er tolerantie is als het gaat om grappen over religie. Deze grappen hebben ook een lange traditie.

Dat is de meerwaarde van kunst: de mogelijkheid om op een andere manier naar gevestigde waarden te kijken. En in deze ceremonie werd het geluk gevierd dat we vrij zijn om met tradities te spelen en ze in een nieuwe context te presenteren, en ze een eigentijdse boodschap te geven zonder vervolging te hoeven vrezen.

Wat een misverstand dat politici en instituten het zagen als een belediging in plaats van een eerbetoon. De gekwetste reacties benadrukken het belang van cultuureducatie. Zeker niet alleen om de verwijzingen naar kunstwerken te herkennen, maar vooral om de rol van kunst te leren waarderen die inherent verbonden is met de vrijheid van meningsuiting. Juist in de vorm van de eeuwenoude pastiches en parodieën. Een cultuur die dit niet meer herkent, mist meer dan haar lief is.

Delen





Stuur een e-mail naar de redactie