‘De Israëlische leiders dachten dat ze de Palestijnen er hoe dan ook wel onder konden houden’

Staand naast het ministerie van Buitenlandse Zaken, voor duizenden paar schoenen ter nagedachtenis aan de Palestijnse kinderen die zijn omgekomen, spreekt de Brits-Israëlische Daniel Levy vorige donderdag een groep demonstranten toe. Hij legt kort uit waarom hij, als voormalig adviseur en onderhandelaar voor de Israëlische regering, nu de protesten tegen diezelfde regering steunt. “Ik ben hier omdat de Joodse traditie die ik in mijn hart draag een universele ethiek is waarbij ‘nooit meer’ nooit meer betekent voor iedereen,” zegt hij, verwijzend naar het lot van Joden onder de nazi’s destijds en dat van Palestijnen in de Gazastrook vandaag de dag.

Hij benadrukt ook dat het internationale recht voor iedereen moet gelden en niet stopt bij de grenzen van bevriende landen. Daarom verwelkomt hij de recente positie van Karim Khan, hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof (ICC). Vorige week vroeg Khan om arrestatiebevelen voor drie Hamas-leiders, evenals voor de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en zijn minister van Defensie Yoav Gallant op verdenking van oorlogsmisdaden. Bovendien drong het Internationaal Gerechtshof er bij Israël op aan om onmiddellijk te stoppen met zijn offensief bij Rafah.

Khans houding verraste Levy, vertelde hij vooraf in een hotel in Den Haag. “Tot nu toe opereerde de hoofdaanklager voorzichtig rond alles wat het Westen boos kon maken. Maar als je naar de zaak kijkt, zie je dat Israël allerlei dingen heeft gezegd en gedaan die het ICC niet kon negeren. Ik vind het ook opmerkelijk hoe weinig Israël naar zijn beste vrienden heeft geluisterd die vroegen: waarom maak je jezelf kwetsbaar voor een aanklacht van uithongering als oorlogswapen? Ik zie daarin een voorbeeld van hoe schadelijk arrogantie en hoogmoed kunnen zijn. En dat komt weer door de straffeloosheid waarmee Israël kon opereren. Als ze kritiek kregen, probeerden ze critici steevast te intimideren. Of het nu de Veiligheidsraad of een internationaal hof was.”

Was dat ook de reden dat Hamas op 7 oktober kon aanvallen?

“De Israëlische leiders dachten dat ze de Palestijnen hoe dan ook onder controle konden houden, en dat ontplofte in hun gezicht, ondanks waarschuwingen van de inlichtingendiensten. Maar ze zeiden: nee, Hamas kan dat soort dingen niet doen, wij hebben het allemaal onder controle. En na 7 oktober kreeg je ministers die achteloos oorlogsmisdaden formuleerden in hun verklaringen en soldaten die hun acties vastlegden op TikTok-video’s. De meeste Israëliërs reageerden automatisch: zo’n aankondiging van de hoofdaanklager is antisemitisme. Dat was precies de reactie van de Israëlische regering.”

Hoe kan het dat Israël, dat na 7 oktober veel sympathie in de wereld genoot, die sympathie zo snel verloor?

“Om dat te doen, moet je het lange proces van ontmenselijking begrijpen dat eraan voorafging. Het feit dat Israël een blokkade van Gaza had opgelegd gedurende anderhalf decennium, met alle menselijke ellende die dat met zich meebracht. We gingen de inwoners van Gaza in hun gevangenis als minder dan menselijk beschouwen. Laat ik het anders zeggen: als je ze als gelijken had beschouwd, had je niet met een situatie van zulke ongelijkheid en zulke ongevoeligheid kunnen leven vóór 7 oktober.”

Hoe heeft Israël de oorlog in Gaza tot nu toe gevoerd?

“Ironisch genoeg hadden Netanyahu en Gallant een grote ruzie vlak voordat Khan zijn verzoek deed. Netanyahu zei tegen Gallant: Ik heb je geweldige diplomatieke dekking gegeven, maar na zeven maanden ben je er militair nog niet in geslaagd om te leveren. Gallant zei dat het leger Hamas aanzienlijk had verzwakt, maar vroeg Netanyahu hoe het leger kon blijven vechten zonder een politiek plan voor de toekomst van Gaza. Ik denk dat die ruzie ontstond omdat ze vonden dat de oorlog niet goed verliep voor Israël.”

Kan Israël Hamas verslaan, zoals Netanyahu blijft beweren?

“Nee, ik denk wel dat de militaire capaciteit van Hamas is verzwakt. Maar het zal voor Hamas nog makkelijker zijn om mensen te rekruteren, omdat er geen gebrek is aan boze jongemannen. Ze kunnen weer een tunnelnetwerk bouwen. Het zal geen formidabele macht zijn, maar ingebed in een bevolking die in de greep is van totale hopeloosheid, zal het blijven bestaan ​​als een guerrillastrijdmacht. De geest van verzet zal levend blijven, omdat alle andere wegen voor de inwoners van Gaza zijn afgesloten.”

De geest van verzet zal onder de Palestijnen blijven voortleven, omdat alle andere wegen voor de inwoners van Gaza zijn afgesloten.

Hoe hebben de Palestijnen hun kaarten sinds 7 oktober uitgespeeld?

“Er is geen functionerend Palestijns politiek leiderschap en de Palestijnen zijn diep verdeeld. De Palestijnse Autoriteit mist elke geloofwaardigheid en is bijna onzichtbaar in deze oorlog. Hamas ziet zichzelf ook niet als een politiek leider en mist visie. Maar Israël heeft ook gefaald. We hebben niets gedaan om de Palestijnen te verenigen. We hadden kunnen helpen bij het organiseren van Palestijnse verkiezingen in 2021. Ik denk niet dat we in de huidige problemen zouden zitten.”

Het blijft verbazingwekkend hoe weinig empathie Israël kan opbrengen voor het lijden van de Palestijnen.

“Dat heeft te maken met die ontmenselijking, maar ook met de manier waarop de Joodse Israëlische samenleving geënt is op trauma. Het is een identiteit die geconstrueerd is op het idee van een permanente existentiële strijd om te overleven. Dat komt voort uit de geschiedenis en bevat natuurlijk een kern van waarheid. Maar het wordt vaak gekoppeld aan een verkeerde diagnose van de werkelijkheid, in dit geval de aanslag van 7 oktober als de ergste aanslag op de Joden sinds de Holocaust. Het is feitelijk correct en ik begrijp ook de diepe schok die het teweegbracht, maar het is ook een absurde analogie. Een machtig militair apparaat maakte op 7 oktober een vreselijke mislukking mee. Hoe kan dit in hemelsnaam vergeleken worden met de situatie van de Joden in 1939?”

Delen





Stuur een e-mail naar de redactie