Tv-recensie | Het fascinerende ongemak van Joris Luyendijk in gesprek met Zomergast Sakir Khader

“Wat we eerder hadden, hadden we denk ik beter op papier kunnen doen,” zei Joris Luyendijk. Het interview was al tweeënhalf uur bezig. “Een beeld zegt meer dan vijftigduizend woorden,” antwoordde zomergast Sakir Khader. Maar Luyendijks schoolmeestermodus was al geactiveerd. Zijn gast viel in geduldig stil toen hij zijn uitleg vervolgde: “Een beeld wekt emoties op. Maar soms is het ook goed om gedachten te spinnen, en ik denk dat je dat beter met woorden op papier doet.”

De aflevering van Zomergasten geen gemakkelijke sessie zou worden op zondagavond. Dat was al duidelijk vanaf de eerste minuten, waarin de 33-jarige Khader uitlegde waarom hij op zo’n jonge leeftijd ‘ja’ had gezegd tegen deelname aan het programma: “Ik weet niet of ik er over een paar jaar nog ben, met het tempo waarin mijn collega’s worden vermoord.” Het hoofdthema in het werk van de Palestijns-Nederlandse documentairefotograaf en filmmaker is de relatie tussen leven en dood, die hij met zijn camera vastlegt, met name in conflictgebieden in het Midden-Oosten.

Nee, geen gemakkelijke – maar wel een belangrijke. En Khader had duidelijk verhalen te vertellen: hij sprak openhartig over verloren vrienden en collega’s; over hoe hij anderen wilde inspireren om een ​​camera op te pakken en de geschiedenis vast te leggen; over zijn schuldgevoel tegenover zijn moeder, die zich zoveel zorgen om hem maakte. Over zijn intieme band met Palestina, waar de bommenregen geen einde kent.

Jammer was dat de zelfverklaarde zevenvinger Luyendijk meer bezig leek met het volgen van zijn vooropgezette lijnen dan met het zich laten meeslepen door Khaders verhalen; dan met het stellen van vervolg- en verdiepingsvragen. Hij mompelde zich door het interview heen, vermeed oogcontact op moeilijke momenten en gooide er af en toe een iets te joviale “man” (“Sakir, man!”) in – het maakte de moeilijke zitting er bepaald niet makkelijker op.

Gespannen

Na meer dan een uur werd duidelijk waar zijn zenuwen vandaan kwamen. Khader had een fragment meegebracht van God verhoede met Richard Carletonwaarin de Palestijnse schrijver en politicus Ghassan Kanafani werd gevraagd waarom vredesbesprekingen met Israël werden uitgesloten. Na het bekijken van de clip was het Khader die Luyendijk moest aanmoedigen om te spreken, met een uitnodigend “Vertel het me.” “Ik zie hier echt tegenop,” zei de laatste. Voor de aflevering had hij bemoedigende sms-berichten ontvangen van zowel zijn Joodse collega’s en kennissen als zijn islamitische collega’s en kennissen, zei hij; en nu was hij bang om iemand teleur te stellen.

Het was een moment van kwetsbaarheid. Misschien was het ook een poging om ongeschonden uit het gesprek te komen: om het publiek te laten zien hoe moeilijk en eng het is om op nationale televisie over Israël en Palestina te praten. Maar als je interviewgast die angst allang heeft overwonnen, trekt die aanpak veel aandacht naar jezelf.

En in plaats van tijdig bij te sturen, ging Luyendijk koppig door op dezelfde koers. Zijn anekdotes over zijn eigen tijd als correspondent in het Midden-Oosten werden steeds langer, zijn neiging om zijn eigen gevoelens op Khader te projecteren werd groter. “Het is moeilijk hè?” Khader glimlachte soms geruststellend. “Man,” zei Luyendijk. “Ik heb er een boek over geschreven.”

Ook vanavond had Luyendijk het liever op papier gezet dan op film. Toch was juist het unieke ongemak fascinerend, dat zich alleen live op tv had kunnen afspelen: de strijd van de presentator versus de kalmte van de geïnterviewde. Khaders laatste gekozen fragment eindigde met een poëtische zin over kersen. “Ik hoop dat je nog lang kersen zult blijven proeven, Sakir,” zei Luyendijk. En Khader grijnsde. “Ik lust geen kersen.”

Delen





Stuur een e-mail naar de redactie