Gelekte Miljoenennota laat zien: de echte veranderingen komen pas ná volgend jaar

Het kabinet Schoof ziet dat er “moeilijke keuzes” nodig zijn om na jaren van overbesteding financieel gezond te blijven. Het voorwoord van de NRC De gelekte begrotingsnota voor 2025, die op Prinsjesdag officieel wordt gepresenteerd, staat vol met temperende woorden.

Opvallend is dat minister van Financiën Eelco Heinen (VVD) zo nadrukkelijk breekt met de vorige kabinetten Rutte, waarin zijn partij de grootste was. Heinen schrijft dat “de begrotingsdiscipline uit het zicht is geraakt. Het is zaak om die discipline de komende jaren weer te herstellen”.

Hoewel het kabinet, en met name de VVD, een scherp contrast met het verleden wil laten zien, is daar voor het komende jaar nog niet veel van te merken. De “scherpe financiële keuzes” die het kabinet aankondigt, zijn in de praktijk vaak keuzes voor de langere termijn. Denk bijvoorbeeld aan de bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking en de rijksoverheid.

Er zit een gedachte achter: de economie draait nog steeds goed, de grote financiële tegenslagen worden pas na 2025 verwacht. En er kan ook een tactisch argument in het spel zijn. De kans dat de fragiele coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB het lang volhoudt, achten sommige deelnemende partijen ook klein. Wie dan leeft, die geeft erom.

Koopkracht

Een tijd van krap budgetteren zal niet plotseling beginnen. Het komende jaar nadert het begrotingstekort de kritische grens van 3 procent met 2,8 procent. Het jaar daarop verwacht de overheid de 3 procent te overschrijden met 3,7 procent, mede door een grote financiële tegenslag. Dan moet er 8,5 miljard euro worden uitgegeven aan militaire pensioenen.

De tekorten blijven de komende jaren toenemen, schrijft het Centraal Planbureau (CPB) ook in de Macro Economische Verkenningen, die traditioneel met de begroting worden meegestuurd. De koopkracht neemt in 2025 voor alle inkomensgroepen toe, aldus het CPB, maar minder hard dan het planbureau in de zomer dacht. Bovendien neemt de koopkracht veel minder toe dan dit jaar. Voor mensen met een baan neemt de koopkracht gemiddeld met 0,7 procent toe (in 2024 was dit 2,8 procent) en voor uitkeringsgerechtigden met 0,9 procent (was 1,1 procent). Gepensioneerden zien hun inkomen met 0,6 procent toenemen (was 1,5 procent).

De begroting is geen grote breuk met voorgaande jaren, maar eerder een voortzetting van het beleid dat Rutte inzette. De grote beleidswijzigingen komen pas na 2025. Dan wordt er ook zwaarder economisch weer verwacht. Dit begrotingsjaar is meer een jaar van aankondigingen dan van echt nieuw beleid.

Delen





Stuur een e-mail naar de redactie