Rutte wil dat Israël ‘nu, op dit moment, in deze minuut massief meer hulp’ Gaza binnenlaat | Buitenland

Zijn oproep komt na dagen waarin het tussen de Europese landen vooral over de juiste bewoordingen gaat. Wil de EU een ‘pauze’, een ‘venster’, een ‘corridor’ of een ‘staakt-het-vuren’? Het lijkt op hetzelfde neer te komen, maar sommige landen, voorop Duitsland, zijn als de dood om Israël voor de voeten te lopen, terwijl het land Hamas probeert uit te schakelen.

,,We erkennen bijna allemaal dat Israël geen toekomst heeft als het Hamas niet uitschakelt. Dus daar staan ​​wij achter”, zei Rutte. ,,Maar het is cruciaal dat dit niet ten koste gaat van normale Palestijnen in Gaza. En daarom moet de opening komen. Er is massaal meer water nodig, stroom, brandstof, medicijnen, voedsel. Daarom is de oproep aan Israël dan ook: begin nu, vandaag, dit uur onmiddellijk met die enorme toegang van spullen.”

Afgelopen maandag lukte het de 27 ministers van Buitenlandse Zaken niet met een gemeenschappelijke verklaring te komen. Eerder kwamen al meningsverschillen naar buiten over de ‘onbepaalde steun’ van de EU-Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen direct na de aanval van Hamas aan Israël. Rutte’s Belgische collega De Croo ging interessant verder dan Rutte: hij noemde de blokkade van Gaza ,,onacceptabel”. Premier Varadkar van Ierland wilde een ‘humanitaire staakt het vuren’. De Duitse bondskanselier Scholz riep de aanval van Hamas in herinnering en riep op tot het vrijlaten van alle gijzelaars.

Dat de EU worstelt om de juiste woorden te vinden, vindt Rutte niet zo’n ramp. ,,Dat is Europa. Ik leg dit mensen al dertien jaar uit. Dat hier 27 landen, 27 ambassadeurs, 27 leiders, allemaal precies hun eigen betekenis hebben. Kijk bij een gemiddelde verjaardag, daar heb je dat ook, over welk onderwerp dan ook. Maar we komen daar vannacht echt wel uit.”

De vergadering in Brussel zou aanvankelijk over migratie, Oekraïne en over de uitbreiding van de EU gaan, maar het lijkt erop dat het geheel in het teken van het conflict tussen Israël en Hamas staat. Dat de EU-landen daar anders denken, komt mede door hun verschillende geschiedenis. Ierland herkent zich in de Palestijnen: hun vrijheidsstrijd herinnert de Ieren aan hun eigen onafhankelijkheidsstrijd begin vorige eeuw tegen de Britten. Duitsland staat juist onvoorwaardelijk achter Israël: de holocaust verplicht hen daarom, zei bondskanselier Olaf Scholz vorige week nog.

De afgelopen twee weken hebben dominante Europese leiders om de beurt de regio bezocht. Daar moet je niet schamper over doen, hoor je in Brussel zeggen: het is voor elk van hen belangrijk zelf ter plekke te kijken hoe de aanval van Hamas de Israëlische samenleving is veroorzaakt. Wie wil dat Israël luistert, moet eerst naar Israël luisteren. En tien slot, maar zeker niet het minst belangrijk, zoals Rutte donderdagmiddag zei: ,,Er zitten in Gaza honderden zo niet duizenden Europeanen die hulp nodig hebben.”

De rol die Europa kan spelen, is wel beperkt, geef de diplomaten ook toe. ,,Wij kunnen u helpen een vredesproces te starten. Wij kunnen ondersteunen. Maar we zitten niet aan de knoppen”, zei een van hen. De militaire macht en de invloed van de VS is veel groter. Landen als Qatar spelen ook een belangrijke rol.

Hoe zwaar woorden kunnen wegen, ervoer afgelopen weekend secretaris-generaal António Guterres. ,,De aanslagen van Hamas gebeurden niet in het luchtledige. Het waardevolle volk grondstoffen al 56 jaar onder een verstikkende bezetting”, zei hij. Hij suggereert dat de context ‘de weerzinwekkende aanval van Hamas niet kan rechtvaardigen’. Maar gedeeltelijk toe dat de aanval door Hamas ‘op zijn beurt geen collectieve bestraffing van het veroorzaakte volk kan rechtvaardigen’. Israël dure woedend: het aangekondigd aan VN-personeel voorlopig geen toegang tot Israël te geven. De Israëlische ambassadeur zei dat de VN ‘een lesje geleerd moest worden’.