‘Onrust over rentestijging studieleningen is onnodig’

De overheid had iets anders beloofd, zeggen veel studenten en oud-studenten. Een goedkope studielening. En dat zal volgens hen niet langer het geval zijn als de rente vanaf januari stijgt van 0,46 naar 2,56 procent. Ze zijn teleurgesteld. En bezorgd over hoe ze de eindjes aan elkaar zullen knopen als ze gaan terugbetalen, vooral nu het leven duurder is geworden door de hoge inflatie. Tijdens een demonstratie tegen de renteverhoging lieten studenten woensdag een duidelijke boodschap horen: wat hen betreft moet de rente naar nul.

De studenten lijken ook politieke steun te krijgen. SP en D66 dienden deze week een motie in om de rente te verlagen naar 0 procent. De 500 miljoen euro die deze renteverlaging de overheid zou kosten, kan volgens deze partijen worden betaald door de BTW op bloemen te verhogen. Tot nu toe steunen onder meer de PVV, BBB en Partij voor de Dieren het plan.

Maar de onrust onder studenten en politieke partijen over de renteverhoging is onnodig, schreef marktanalist Misha van Denderen donderdag op de website van het economenvakblad ESB. Ze lijken te vergeten, zegt hij, dat inflatie een schuld feitelijk minder waardevol maakt. “Door de inflatie worden de rente en aflossingen betaald met euro’s die aanzienlijk minder waard zijn dan de euro’s die in het verleden zijn geleend”, schrijft Van Denderen. Met het bedrag dat je nu moet terugbetalen, kun je veel minder kopen dan toen je het leende. Volgens de marktanalist is er daarom “weinig reden om een ​​‘renteprotest’ te registreren.”

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bedroeg de gemiddelde studieschuld van mensen tussen de 25 en 30 jaar (die vaak hun studie hebben afgerond en al aan het afbetalen zijn) in januari vorig jaar 21.200 euro. Door de renteverhoging stijgt de gemiddelde rente volgens uitvoeringsorganisatie DUO naar 542 euro per jaar.

Lees ook
Vijf vragen over de renteverhoging op de studieschuld

Studenten schrikken hiervan, maar door de inflatie is de rente die ze daadwerkelijk moeten betalen uiteindelijk negatief, zegt Van Denderen NRC. Dit heeft te maken met het verschil tussen de rente die u in absolute bedragen betaalt (nominale rente) en de rente waarvan het inflatiepercentage is afgetrokken (reële rente). De Nederlandsche Bank verwacht dat de inflatie volgend jaar 3,7 procent zal bedragen; en daarmee hoger dan de nominale rente van 2,56 procent.

Echte interesse

De reële rente is dus negatief, wat volgens Van Denderen betekent dat de student minder in de portemonnee zal voelen. Vergelijk het met de rente op spaargeld: als je jaarlijks 2,5 procent rente krijgt op je spaargeld, maar de inflatie is 3,5 procent, dan groeit je spaargeld wel, maar minder snel dan de waardevermindering van geld. De relatieve waarde van uw spaargeld neemt daardoor af. Voor schulden geldt precies hetzelfde, maar inflatie werkt in uw voordeel.

Het voorstel van SP en D66 kost veel geld en het is de vraag of dit redelijk is

Veel studenten maken zich zorgen over de stijging van de rente, omdat het leven door de hoge inflatie al een stuk duurder is geworden. Volgens Van Denderen is dat niet nodig. “De laatste tijd zijn de lonen al flink gestegen als gevolg van de inflatie”, zegt hij. “Sectoren waar dat nog niet het geval is, zullen dat waarschijnlijk nog wel doen. Vaak zie je dat de lonen na enige vertraging toch nog meestijgen met de inflatie.” Volgens de marktanalist is het bedrag dat oud-studenten moeten terugbetalen uiteindelijk een relatief kleiner deel van hun inkomen dan een paar jaar geleden het geval zou zijn geweest.

Lees ook
De torenhoge inflatie is een zegen voor één groep: mensen met schulden

Het voorstel van SP en D66 gaat het kabinet veel geld kosten, zegt Van Denderen. “En je vraagt ​​je misschien af ​​of dat wel redelijk is. Door de inflatie verdampt sowieso een deel van de studieschuld. Dit ontmoedigt studenten juist. Bij een hogere rente verdampt de schuld minder, maar dit effect verdwijnt niet helemaal.”

Een goedkopere oplossing, waarmee de overheid ook oud-studenten kan huisvesten, is volgens Van Denderen de nominale rente zoveel mogelijk mee te laten stijgen met de inflatie. Dit kost de overheid jaarlijks 100 miljoen euro. “De reële rente bedraagt ​​dan nul procent.”

Omdat de studieschulden door de inflatie deels verdwijnen, worden studenten ontmoedigd

Dit helpt oud-studenten onder meer bij het aanvragen van een hypotheek bij de bank. “Banken zijn eerder geneigd een hypotheek te verstrekken als ze duidelijkheid hebben over de voortgang van de schuld, zoals de rente of het maandelijkse aflossingsbedrag”, zegt Van Denderen. “Momenteel benaderen banken studentenschulden vaak alsof het commerciële schulden zijn waarvan de rente sterk kan fluctueren. Het kan studenten helpen dit te verduidelijken.”

In Nederland vinden we het over het algemeen eng om schulden te hebben, zegt Van Denderen. Het zit in onze cultuur, denkt hij, dat schulden zwaar aanvoelen. In de Verenigde Staten gaat men hier bijvoorbeeld lichter mee om. “Ik wil de zorgen van studenten niet bagatelliseren”, zegt Van Denderen. “Maar inflatie kan de last van de studentenschulden juist enigszins verlichten.”