In ‘Freaky Friday Face Off’ maken misplaatste generaliseringen plaats voor empathie

‘Body swapping is een verhaalvorm waarbij twee mensen in elkaars lichaam belanden. Vooral B-films en pulpromans gebruiken deze vertelvorm.” Voordat de rode gordijnen oprollen, geeft Tessa Jonge Poerink van De Warme Winkel een korte toelichting op het satirische spel met lichaamswissels dat binnenkort begint. “De personages die met deze body swap worden geconfronteerd, liggen vaak mijlenver uit elkaar. Jong wordt oud, homo wordt hetero, zwart wordt wit.”

Een kunstwerk op zich is het roterende decor van Theun Mosk, verdeeld in vier kamers, waarop we een Marokkaanse woonkamer, een Chinees restaurant, een toilet en Ryans huis zien. Een luxe appartement vol kunst, boeken en een designlamp. Ryan, een smaakvol geklede man, staat voor de spiegel. Ryan is bijna 70, depressief en homo. Nadat hij zichzelf heeft voorgesteld, presenteert Jonge Poerink Ryan zijn echte naam en persoonlijk achtergrondverhaal. “Florian Myjer is geen transformatieve acteur. Hij speelt zichzelf of een variatie op zichzelf. Anders spelen vindt hij gevaarlijk.”

Op dezelfde manier stellen de vier spelers elkaar voor met uitgebreide profielbeschrijvingen en soms een typisch jeugdevenement. Myjer omschrijft Yassine Chigri als iemand die verwend werd door zijn ouders, omdat zijn ouders bang waren dat hij in de misdaad terecht zou komen. Als Marokkaanse Nederlander wordt Chigri vooral gecast in rollen als Achmed of Aziz: “Daarom speelt hij vanavond Harry.”

Wine Dierickx en Yassine Chigri in de huiskamer van zijn familie in de voorstelling ‘Freaky Friday Face Off’.

Dromerige sfeer

Wijn Dierickx krijgt al sinds haar tienerjaren een moederrol toebedeeld, zo wordt gezegd, en dit keer ook. Als Jamie is ze Harry’s moeder, weduwe en seksueel gefrustreerd. Lindsay (Tessa Jonge Poerink) is de zus van Harry, heeft een groeistoornis en had altijd moeite met het stellen van haar grenzen. Zonder al te veel weerstand laat ze de hysterische frustratie van haar moeder over zich heen komen in de rol van Lindsay.

De absurdistische dialogen lijken soms geïmproviseerd, typisch voor De Warme Winkel en coproducent Wunderbaum. Ze barsten van gedateerde stereotypen en generalisaties, zoals de ‘esthetische’ homo, de seksueel gefrustreerde weduwe en de Scarface-imiterende Marokkaan. Ze symboliseren een onderliggend patroon dat mensen en acteurs voortdurend in hokjes duwt.

Dit komt het beste tot uiting in een openhartig gesprek tussen Harry en Ryan, nadat de twee elkaar ontmoeten in een Chinees restaurant. Misplaatste generalisaties maken langzaam plaats voor empathie. “Nooit meer mogen homo’s door hetero’s worden gespeeld. Ze kennen je geschiedenis niet en kunnen dus niet met je spelen”, zegt Harry. Ryan zegt op zijn beurt: “Als je een Marokkaan op televisie ziet, is hij of zij zielig of crimineel. Als dat alles is wat je ziet, is dat alles wat je kunt worden.”

Openhartig gesprek

Wanneer de lang uitgestelde lichaamswissels uiteindelijk plaatsvinden via een gelukskoekje uit het restaurant of een overgebleven ketamine uit Harry’s tas, lijken de personages meer dan begrip voor elkaar te hebben. Ze krijgen ook iets van elkaar. Ryan is eindelijk weer jong en Harry woont een tijdje aan de grachtengordel. Lindsay en haar moeder worden eindelijk hechter.

Jong speelt oud, wit speelt zwart. De geloofwaardige en amusante manier waarop de acteurs elkaar na de lichaamswissels portretteren, doet je afvragen of het wel zo ongepast is dat acteurs een heel andere identiteit aannemen. In ieder geval niet in deze voorstelling.