Muziektheater ‘Song of the dark forest’ brengt een sprankje hoop in tijden van oorlog

Het was vlak na de Russische inval in Oekraïne, in het voorjaar van 2022, dat Scapino Ballet Rotterdam, Opera2day en het DoelenEnsemble begonnen met het creëren van een tijdloos requiem over oorlog. Een gedanst en gezongen requiem waarin maar liefst vijf makers – Maria Chiara de Nobili en Alexander Miller (Miller de Nobili), Diego Sinniger de Salas en Zani en Emma Roberto Doveri (YoY Performing Arts) – onder leiding van regisseur aan het woord kwamen Serge van Veggel.

Een uitdaging voor de artistiek leider van Opera2day, want probeer zoveel stemmen goed te krijgen zonder afbreuk te doen aan ieders eigen uniciteit. “Omdat we uit verschillende taalgebieden en disciplines kwamen, hadden we soms veel woorden en creatiesessies nodig om elkaar te begrijpen. Maar steeds bleek dat we naar hetzelfde op zoek waren, omdat we ons verbonden voelden over de ziel van de voorstelling”, zegt regisseur Van Veggel.

De ziel van de voorstelling heeft zeker duidelijk vorm gekregen Lied van het donkere bos dat opent met een beeld dat we allemaal kennen van de televisie: een eindeloze stroom mensen op de vlucht. Dat raakt je hard en de muziek draagt ​​daar zeker aan bij.

Het is vooral muziek van Russische componisten – met enthousiasme gespeeld door het DoelenEnsemble – die de uitvoering draagt, waarin de Oekraïense basbariton Andrii Ganchuk er niet onderuit kan om zijn eigen emoties te uiten. De intensiteit waarmee hij het nummer opnam De Antjar-boom van Rimski-Korsakov duidt op een nog diepere laag Lied van het donkere bos .

Realiteit

Dit is geen voorstelling waar je van een afstandje naar kijkt, want zowel Ganchuk als de dansers van Scapino Ballet, figuranten en muzikanten zorgen ervoor dat je onderdeel wordt van een realiteit waar je je ogen niet voor kunt sluiten. De realiteit waar we allemaal luidkeels nee tegen zeggen, maar waar we keer op keer mee geconfronteerd worden: oorlog.

Je volgt die realiteit Lied van het donkere bos het verhaal van een soldaat, zoals ieder mens, die ergens tussen leven en dood verlangt naar zijn huis dat er niet meer is. De zang, de dans, waarin de verschillende stijlen van de choreografen op natuurlijke wijze samenkomen, en het toneelbeeld roepen een beklemmend en ondefinieerbaar gevoel op. De dood van de soldaat is uiteindelijk als een donkere sluier die het licht wegneemt.

Stem van een ander Rusland

En toch is er ook een sprankje hoop dat als het ware zachtjes glinstert aan een verre horizon. ‘Maar de grootste heroïsche daad wordt gevonden in geduld, in liefde en gebed’, zingt Ganchuk tegen het einde. Regels uit het lied heldendaad van Tsjaikovski, waarna een fragment wordt gespeeld Gebed voor vrede . Sergej Akhunov schreef dit adagio in maart 2022 als stil protest tegen de oorlog en vroeg Maarten van Veen, artistiek leider van het DoelenEnsemble, om het te spelen.

Van Veen voegde de muziek van Akhunov, geboren in Oekraïne maar woont in Rusland en wil de stem zijn van een ander Rusland, toe aan de muziekkeuze voor Lied van het donkere bos van Van Veggel. Het adagio laat precies zien wat iedereen diep van binnen voelt en wat tevens de ziel van deze voorstelling vormt: hoop. Dit wordt nog duidelijker voelbaar als de stroom vluchtelingen aan het eind weer voorbij trekt, maar vervolgens met opgeheven hoofd naar huis terugkeert. Lied van het donkere bos is een gedanst requiem dat het hart raakt en dat hopelijk ooit niet meer tijdloos zal zijn.