Hoop voor Biden: onvrede over het Republikeinse anti-abortusstandpunt jaagt kiezers naar Democraten

Precies 52 weken voordat de Amerikaanse president Joe Biden zich kandidaat wil stellen voor een tweede termijn, behaalden zijn Democraten dinsdag belangrijke stembusoverwinningen in onder meer Ohio, Virginia en Kentucky. De brede maatschappelijke onvrede over de afschaffing van het fundamentele federale recht op abortus door het Hooggerechtshof in juni 2022 mobiliseert anderhalf jaar later nog steeds veel kiezers voor de regerende partij.

Virginia: Democraten verdubbelen overwinning

Het resultaat in vooral Virginia is een opsteker voor de partij van de impopulaire en volgens veel kiezers te oude president (80). De Democraten behielden hun meerderheid in de Senaat in de zuidelijke staat en wisten na twee jaar oppositie het Huis van Afgevaardigden te heroveren. De zittende Republikeinse gouverneur Glenn Youngkin, van wie wordt gespeculeerd dat hij presidentiële ambities heeft, had zich geconcentreerd op de controle over beide kamers. Aan de andere kant moet hij nu de laatste twee jaar van zijn ambtstermijn samenwerken met de tegenpartij.

Lees ook
Republikeinen in Virginia testen een abortusstandpunt dat hen niet doet verliezen

De strijd om de parlementaire vertegenwoordiging van Virginia werd landelijk gevolgd, terwijl de Republikeinen campagne voerden voor wat zij een ‘redelijke’ abortuswet noemden. In tegenstelling tot de strenge verboden die mede-Republikeinen na de uitspraak van het Hof in veertien meer conservatieve staten invoerden, zou deze wet het afbreken van een zwangerschap tot de vijftiende week hebben toegestaan. De Republikeinen hoopten gematigde Democraten en onafhankelijke kiezers terug te winnen, vooral in de electoraal meest interessante buitenwijken. Die middenweg werkte niet.

Ohio: Abortusrechten vastgelegd

Veel kiezers vertrouwen de Republikeinen in deze kwestie niet langer, zoals dinsdag ook duidelijk werd in het middenwesten van Ohio. De overwegend conservatieve staat was het in een referendum grotendeels (56 procent) eens met ‘Zaak 1‘, waarin zogenaamde reproductieve rechten in de staatsgrondwet zijn vastgelegd. Na de uitspraak van de rechtbank hebben de Republikeinen in Ohio een wet ingevoerd die abortus verbiedt vanaf de zesde week, wanneer veel vrouwen nog niet weten dat ze zwanger zijn. Dit verbod was al tijdelijk opgeschort in afwachting van een definitieve uitspraak van de rechtbank en kan nu niet langer in werking treden.

Ohio is de zevende staat die het abortusrecht via een referendum heeft omarmd. Voorheen steunden Californië, Kansas, Kentucky, Michigan, Montana en Vermont voorstellen die vergelijkbaar waren met die in Ohio, of verwierpen de kiezers een verbod. In zowel de ‘rode’ als de ‘blauwe’ staten keren Amerikanen zich bij de stembus tegen de intrekking van Roe v. Wade, de historische uitspraak die sinds 1973 het federale recht op abortus heeft geschraagd. De partij van voormalig president Trump, die de het Hof met drie conservatieve rechters in zijn eerste en enige termijn (2017-2021), behaalde bij de Congresverkiezingen van november 2022 ook minder zetels dan gebruikelijk is voor een oppositiepartij tijdens ‘midterms’.

De Democraten hopen dat de ontevredenheid over het Republikeinse anti-abortusstandpunt hen ook zal helpen bij de presidents- en congresverkiezingen eind 2024. Om meer kiezers naar de stembus te trekken, bereiden zij referenda voor zoals dinsdag in Arizona, Florida en Missouri. , onder andere. in Ohio.

Kentucky: gouverneur wint

In Kentucky, een van de meer conservatieve staten van het land, won de zittende Democratische gouverneur Andy Beshear een nieuwe termijn. Hij werd uitgedaagd door de Republikeinse ex-minister van Justitie Daniel Cameron, die de steun genoot van Mitch McConnell, de Republikeinse fractieleider in de Senaat, en ex-president Trump, die drie jaar geleden de zuidelijke staat won bij de presidentsverkiezingen met een marge van 25 procentpunten.

De Republikeinen probeerden Beshear te verslaan door de gouverneur zoveel mogelijk te koppelen aan president Biden en zijn Democraten, die in Kentucky weinig geliefd zijn. Beshear, die alom gewaardeerd wordt in de staat, slaagde er echter in zijn post relatief gemakkelijk te verdedigen (6 procentpunt voorsprong), onder meer door het Republikeinse verbod op abortus in de staat aan te vallen.