[ad_1]
Iemand vroeg mij onlangs naar aanleiding van een column over de Israëlisch-Palestijnse oorlog wat ik het meest verschrikkelijke woord vind in ons taalgebied en of dat volgens mij van toepassing is op die oorlog. Ik hoefde er niet lang over na te denken. Het meest verschrikkelijke woord is, denk ik, wraak.
Het woord heeft al iets bijtends, kwaadaardigs en angstaanjagends in zich. Hoewel, eigenlijk nog erger dan het woord zelf, de combinatie aanvoelt als ‘wraak nemen’. Zeggen dat iemand wraak neemt, lijkt bijna synoniem met het toeschrijven van kwaad aan iemand, het toevoegen van kwaad aan de wereld. In feite is de veronderstelling dat iemand wraak neemt vaak gebaseerd op de veronderstelling dat wraak een belangrijke bron van kwaad is en vaak tot meer en erger leidt.
Hoe het ook zij, het merendeel van de drama’s die dagelijks in de kranten en op de televisie te zien zijn, zijn feitelijk wraaknemingen of beschrijvingen van de uitvoering en de gevolgen ervan. Of het nu gaat om oorlogen, aanslagen, moorden, vechtpartijen of vernieling van huis en haard, het gaat meestal om wraak.
Circulaire wraak is het gevaarlijkst door de mens gemaakt fenomeen op onze planeet
In de psychologie wordt wraak vaak gedefinieerd als gedrag dat bedoeld is om lijden of schade toe te brengen aan een andere persoon als vergelding voor de schade of schade die is aangericht aan u, uw dierbaren of mensen met wie u zich identificeert. Wraak nemen kan een eenmalige poging tot vergelding zijn. Maar wraak van de één kan ook een reactie zijn op eerdere wraak van een ander. Als dit meerdere keren wordt herhaald, ontstaat er een vicieuze cirkel van wraak, simpelweg circulaire wraak genoemd.
Circulaire wraak kan er uiteindelijk toe leiden dat er aan beide kanten veel ergere dingen gebeuren dan de oorspronkelijke reden rechtvaardigt. Naar mijn mening is circulaire wraak het gevaarlijkst door de mens gemaakt fenomeen op onze planeet omdat het vaak resulteert in dodelijke haat en totale vernietiging. Dodelijke haat jegens de ander als persoon, als mens in zijn geheel, of als lid van een bepaalde groep, volk of ras. De kern van die haat is de overheersende neiging om een andere persoon of groep mensen zoveel mogelijk te willen kwetsen, vernederen of vernietigen. Het liefst alle drie.
Wraak kent geen verjaringstermijn
Maar haat wordt niet alleen de schadelijkste van alle menselijke gevoelens, maar groeit ook gemakkelijk uit tot de hevigste. Zo snel en fel dat het van al onze gevoelens het moeilijkst te beteugelen of te beheersen is. Het is vanwege die haat en de daarmee samenhangende circulaire wraak dat het Israëlisch-Palestijnse conflict al tientallen jaren ongecontroleerd woedt. Met voorlopig als laatste hoogtepunten 7 oktober en de huidige oorlog.
Kan het erger? Ongetwijfeld. Terwijl de Israëli’s nu wraak nemen voor wat Hamas op 7 oktober heeft gedaan, zullen talloze Palestijnse jongeren, die voorlopig nog machteloos zijn, de komende jaren wraak willen nemen voor wat de Israëli’s nu doen. Wraak heeft eenvoudigweg geen verjaringstermijn. En hun felle behoefte aan wraak zal, vrees ik, geleid worden door deze uitspraak van schrijver en soldaat Cyrano de Bergerac (1619-1655): “De wereld kan vergaan, als ik maar wraak kan nemen.”
diekstra.rene@gmail.com
[ad_2]
