Royce de Vries over verfilming van vaders boek: ‘Zijn nalatenschap voortzetten, biedt troost’ | Show

Hoe zorg je ervoor dat een verfilming recht doet aan een boek dat je niet zelf hebt geschreven? Een boek van je eigen vader? Om die vraag te beantwoorden kijkt Royce de Vries, zoon van misdaadverslaggever Peter R. de Vries, die in juli 2021 werd vermoord, terug op de momenten dat hij thuis op de bank met zijn vader naar een misdaadfilm of serie keek.

“Er waren altijd dingen waar hij boos over was.” Er klinkt een voorzichtige lach, vol melancholie. “Toen zagen we een politieverhoor en hij riep ineens boos: ‘Er ligt niet eens een notitieboekje en een pen op tafel! Hier is niets mis mee!’ Dat was voor hem een ​​reden om de televisie uit te zetten. Zelf ben ik nauwelijks zo gevoelig. Toch probeerde ik een beetje met het oog van mijn vader te kijken.”

Royce, maar ook zijn zus Kelly de Vries, was nauw betrokken bij de totstandkoming van de vierdelige dramaserie Een moord kost meer levens, gebaseerd op wat hun vader als zijn beste boek beschouwde. Voor dit in 1994 gepubliceerde werk dook de misdaadjournalist diep in het waargebeurde verhaal – en vooral de ervaringen van – Paul Spruit. Is deze man een koelbloedige moordenaar of verdient hij enige sympathie?

De serie begint gruwelijk. We zien een toen 25-jarige Spruit (acteur Chris Peters) in blinde woede zijn stiefvader Frankot (gespeeld door Martijn Fischer) doodsteken. Politie en justitie proberen vervolgens te ontrafelen hoe hij deze daad heeft gepleegd. De serie springt, net als het originele boek van De Vries, regelmatig terug in de tijd. Spruit is nog maar een puber als zijn vader Gerard (gespeeld door Jacob Derwig) wordt gearresteerd voor de dood van twee kinderen. Zijn familie is in rep en roer: de pater familias – een tijdschriftcollporteur die in de media al snel de huiveringwekkende bijnaam ‘de Donald Duck-verkoper’ krijgt – blijkt een beruchte pedofiel en seriemoordenaar te zijn.

Een normaal leven lijkt voor het gezin niet meer mogelijk, zeker niet wanneer moeder Spruit (Monic Hendrickx) wanhopig probeert haar agressieve ex-man Frankot weer in hun leven te halen. Wanneer talloze meldingen van huiselijk geweld niet helpen, neemt Paul het recht in eigen handen.

“Ik weet nog hoe mijn vader in de ban raakte van dit verhaal”, zegt Royce de Vries. “Pauls leven liep ook uit de rails. Die kindermoorden hadden dus een effect op de levens van zoveel andere mensen. Hij moest dit boek schrijven. Mijn vader wilde dat de lezers zich afvroegen in hoeverre dit allemaal met Paul gebeurde, zonder dat er persoonlijkheid werd ontwikkeld. De serie trekt ook geen conclusies en laat de kijker zelf met dilemma’s worstelen. Ik denk dat het daarom recht doet aan het boek. Het is bovendien ongelooflijk mooi gemaakt en fantastisch geacteerd. On-Nederlands goed.”

Voor Een moord kost meer levens hurkte Chris Peters (ook bekend van de film Toon en de toneelbewerking van Turks fruit) in het hoofd van de onrustige Paul Spruit. Een zware opgave. Misschien ook wel omdat het gebaseerd was op zo’n geliefd boek van niet zomaar een auteur? “De familie De Vries was ook betrokken bij het castingproces, dus ik had hun goedkeuring voordat we begonnen met filmen”, aldus de acteur. “Dat voelde als de wind in mijn rug.”

Niet dat er enige vorm van luiheid insloop. Voor zijn metamorfose tot moordenaar concentreerde Peters zich op de kleinste details. “Hoe hij zich door de wereld beweegt bijvoorbeeld. Een gevangenis is iets fysieks, maar ook iets intrinsieks. Zijn lijden is bijna een gevangenis. Dat wilde ik ook fysiek maken door af te vallen en mijn motoriek aan te passen. Als je naar hem kijkt, moet je die gevangenis voelen. Het zit ook in zijn onzekere manier van praten. Soms kom ik bewust niet uit mijn woorden. Het is moeilijk voor te stellen dat hij in die situatie mooie, ronde zinnen uitsprak.”

Peters besloot zelfs karatelessen te gaan volgen, een sport die Paul Spruit (inmiddels een vrij man en iemand die op scholen zijn levensverhaal vertelt) ook beoefende. “Een vrijwillige daad, totdat de regisseur mij toefluisterde dat dit element al uit het script was verwijderd. Ik ben er gewoon weer mee gestopt.”

Voor regisseur en scenarioschrijver Marco van Geffen lag de focus vooral op het vinden van ‘dat grijze gebied’. “Dus niet: dit is een dader, dat is een slachtoffer, punt. Het is aan de kijker om een ​​beetje te struikelen over wat er tussen zit.” Volgens Van Geffen is de vorm van drama geschikter dan die van een documentaire. “Zo kun je een menselijker beeld van iemand geven. In documentaires wordt veel informatie hardop uitgesproken, bijvoorbeeld in voice-overs. Je ervaart het meer in drama. Het vergroot de betrokkenheid.”

Royce de Vries begrijpt dat niet alles in de serie in werkelijkheid precies zo is gebeurd. “Kelly en ik hebben ervoor gezorgd dat deze creatieve vrijheid niet te ver uit de hand liep. Niet dat we altijd moesten ingrijpen, integendeel. Het geeft de geest van het boek weer, en dat is belangrijk. En dit boek was heel belangrijk voor mijn vader”, benadrukt hij nog eens. “Met de verfilming van De Heineken-ontvoering (uit 2011 met Rutger Hauer, red.) daar was hij niet zo blij mee. Er werd te veel afgeweken van de feiten. Hij had er jaren geleden zelf een dramatisering van Een moord kost meer levens begonnen, maar het gebeurde nog steeds niet. Mijn rol was aanvankelijk vooral om het voor elkaar te krijgen. Ik denk dat hij erg blij zou zijn geweest met het eindresultaat. Natuurlijk had hij dit zelf moeten zien, maar het schept troost in de wetenschap dat we zijn nalatenschap kunnen voortzetten.

Alle afleveringen van Een moord kost meer levens zijn vanaf vandaag te zien op Videoland.

Luister ook hieronder naar de AD Media Podcast. Je kunt al onze podcasts vinden op ad.nl/podcasts.

Bekijk hieronder onze show- en entertainmentvideo’s: