[ad_1]
Er zijn de afgelopen maanden minder vacatures en meer werklozen. Goed nieuws voor de arbeidsmarkt? De spanning is in ieder geval iets afgenomen, concludeert statistiekbureau CBS.
Goed nieuws, dat het tekort is afgenomen? Het aantal vacatures per werkloze staat op het laagste niveau sinds eind 2021, maar CBS-econoom Peter Hein van Mulligen zegt dat het personeelstekort nog steeds ongekend is, met cijfers die sinds de jaren zeventig niet meer zijn gezien. Van een ommekeer wil hij niet spreken.
Dat bleek vorige week ook in Uitwellingerga tijdens een bijeenkomst over de krappe arbeidsmarkt, waar Friese ondernemers de vraag kregen of ze nog makkelijk aan personeel kunnen komen. Bijna beschaamd staken sommigen hun hand op, maar de meeste aanwezigen maakten duidelijk dat ze überhaupt hard moesten werken om mensen aan te trekken.
Van Mulligen denkt dat de krimp deels komt doordat bedrijven de zoektocht naar nieuw personeel opgeven en het tekort op andere manieren oplossen, en niet per se omdat ze daadwerkelijk meer personeel weten te vinden.
De vacatures vlogen ons de afgelopen jaren om de oren. Vanaf het derde kwartaal van 2020 was de hockeystickgroei merkbaar: het aantal vacatures steeg sterk: van 41 vacatures per 100 werklozen naar 142 vacatures (op elke 100 werklozen) in het derde kwartaal van 2022.
Het is niet nodig om langdurig zonder werk te zitten. Het merendeel van de werklozen had in het derde kwartaal van dit jaar, minder dan een jaar geleden, nog werk. Vooral jongeren verliezen vaker hun baan, bijvoorbeeld omdat ze hun tijdelijke contract zien aflopen of stoppen met werken vanwege een opleiding.
Volgens het CBS neemt de spanning op de markt inmiddels iets af : in de voorgaande drie kwartalen waren er nog 122 vacatures op elke 100 werklozen. In het derde kwartaal van 2023 bedroeg dit 114. Een kleine daling dus.
Hoe zijn we daar terechtgekomen?
- Het aantal vacatures is met 12.000 gedaald naar 416.000. Deze daling is vooral zichtbaar in de handel, horeca en industrie. Ook in een aantal andere sectoren was een daling merkbaar, zij het met enkele honderden vacatures.
- Tegelijkertijd is de werkloosheid de afgelopen maanden met 16.000 gestegen naar in totaal 366.000. Het CBS berekent de spanning op de arbeidsmarkt door de vraag naar mensen (vacatures) te delen door het aanbod (werklozen). Inmiddels is dit iets gedaald naar 114 vacatures per 100 werklozen, maar er zijn nog steeds meer banen dan mensen. Het CBS spreekt nu al van een uitzonderlijk krappe arbeidsmarkt boven de 100.
Als er veel vacatures zijn, is de arbeidsmarkt dan ook krap?
In veel regio’s in Nederland is de arbeidsmarkt ‘zeer krap’: er zijn veel meer vacatures dan werkzoekenden. In Fryslân, Groningen en Drenthe is de spanning iets minder groot. De markt daar is simpelweg krap.
Als mensen over tekorten praten, kijken ze vaak naar hoeveel vacatures er zijn voor een bepaald beroep. Dat is inderdaad een belangrijke aanwijzing, maar er zit meer achter.
Openstaande en nieuwe vacatures
Er is een verschil tussen openstaande vacatures en bestaande of nieuwe vacatures. Deze laatste categorie laat zien hoeveel vacatures er in een bepaalde periode, bijvoorbeeld een kwartaal, ontstaan. Als we het over vacatures hebben, is het een momentopname: het CBS berekent in dit geval het aantal vacatures dat eind september openstond en dus nog niet was ingevuld. Vacatures staan soms lang open omdat bedrijven geen geschikte kandidaten kunnen vinden of helemaal niemand solliciteert. Volgens het UWV kan het aantal vacatures een indicator zijn voor een ‘structureel tekort aan arbeidskrachten voor dat specifieke beroep’.
Het aantal vacatures varieert vaak door seizoenswerk, projecten of aflopende tijdelijke contracten. “Dit geeft mogelijk een vertekend beeld en betekent niet dat er langdurig een tekort is aan werknemers in dat beroep”, aldus het UWV.
Ook kan de vraag naar bepaalde beroepen afnemen door automatisering. Denk bijvoorbeeld aan banen in de administratie. Er zullen minder vacatures zijn, ook al werd dit beroep voorheen als krap ervaren.
Wanneer een bedrijf uitbreidt, nieuwe projecten start of werknemers vervangt die met pensioen gaan, zijn er nieuwe mensen nodig en dat betekent een tijdelijke toename van het aantal vacatures. Er zal dan niet direct sprake zijn van een groot tekort. “Het zou zomaar kunnen duiden op normale schommelingen op de arbeidsmarkt”, zegt het UWV.
In welke sectoren zijn de meeste vacatures?
De helft van de vacatures komt uit de handel, de zakelijke dienstverlening en de zorg. Hoewel er in veel sectoren minder vacatures zijn, ontstonden er toch vacatures in het onderwijs, het openbaar bestuur en de landbouw, waar het personeelstekort nog verder toenam.
Volgens UWV stonden er in het tweede kwartaal 10.500 vacatures open in Fryslân . In hetzelfde kwartaal ontstonden er eveneens 9.050 vacatures. Er zijn vooral mensen nodig op het gebied van procestechnologie, werktuigbouwkunde, elektrotechniek en ICT. Het UWV noemt dit klimaatbanen: installatiemonteurs, tekenaars en ontwerpers. Eind juni waren er in Fryslân bijna 1.100 vacatures voor deze beroepen, honderd meer dan vier jaar geleden.
Daarnaast is er veel vraag naar schappenvullers, laders en lossers, schoonmakers, winkelverkopers, horecapersoneel en transportplanners. De lijst met veelbelovende beroepen is eigenlijk eindeloos .
[ad_2]
