[ad_1]
Henri Bontenbal legt lachend zijn gezicht in zijn handen. Om hem heen zingen presentatoren Gijs Groenteman en Marcel van Roosmalen: “Bon-ten-bal! Bon-ten-bal!” Ze slaan met hun handen op de talkshowtafel. Het is een maand voor de verkiezingen en in de studio van het satirische programma dat naar de presentatoren is vernoemd, wordt net gedaan alsof Bontenbal een kans maakt lijsttrekker te worden van de grootste partij. “Stem gewoon op hem, maak hem in godsnaam premier!” Dat had Groenteman eerder gezegd.
De kans dat het CDA na de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november de premier levert, is nog nooit zo klein geweest. De partij heeft een dieptepunt bereikt in de peilingen en deze campagne kan daar geen verandering in brengen, zelfs niet een klein beetje. Van de veertien zetels die het CDA momenteel in de Tweede Kamer heeft, blijven er volgens het CDA nog maar een paar over. Lagergeleider vier over.
Paradox
“De paradox is dat het slecht gaat in de peilingen, dat de resultaten waarschijnlijk ook slecht zullen zijn, maar dat iedereen in de partij nog nooit zo enthousiast is geweest”, zegt Niels Jacobi (21) op een druilerige zaterdag in november. Hij is het jongste fractielid van het CDA in Smallingerland en wacht samen met partijgenoten in groene CDA-jasjes in het centrum van Drachten. Ze houden flyers vast met een foto van Bontenbal, die komt helpen met uitdelen.
“De afgelopen jaren dacht ik: deze club zou kunnen uitsterven”, zegt Jacobi. “Ik zag het aantal lokale leden kelderen, het was een ramp om ze voor het feest op straat te krijgen.” Bij de gemeenteraadsverkiezingen van vorig jaar is de lokale afdeling nooit met kiezers in gesprek gegaan over het landelijke CDA en Jacobi denkt dat ze daarom – tegen de trend in – een zetel in Smallingerland hebben veroverd. “Wij konden niet voortbouwen op het neoliberale verhaal van Wopke Hoekstra en schaamden ons daar wellicht voor. Lokaal bleven we het CDA-verhaal vertellen, landelijk werd daar van afgeweken. Ze racen terug met Bontenbal.”
Lees ook
In een verkiezingsstrijd met steeds meer concurrenten kiest CDA voor haar eigen ‘hoopvolle’ verhaal
onderzoek van I&O Onderzoek. Tot grote tevredenheid van CDA-leden begonnen ook andere politici en bekende Nederlanders hun sympathie voor Bontenbal te uiten. Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA noemde zichzelf een ‘fan’, VVD-leider Dilan Yesilgöz zei dat ze zich door hem gemotiveerd voelde. Cabaretier Sanne Wallis de Vries schreef een loflied. “Ik denk dat Henri fris en veilig is”, zei ze tegen BNR. Hij had haar aan zichzelf doen twijfelen. Maar stemmen op het CDA? Nee niet dat.
In Drachten klinkt hetzelfde. Op de markt en in de winkelstraat benadert Bontenbal vooral ouderen. Zo nu en dan hoort hij dat ze op hem gaan stemmen. Hij krijgt goede wensen, er zijn mensen die zeggen voor hem te bidden of met hem op de foto willen. Hij neemt de tijd voor kritische kiezers. En achteraf zeggen ze dat ze het op prijs stelden dat Bontenbal stopte, vragen stelde en luisterde. “Een verademing”, noemt Jaap Dokter (70) hem. Maar stemmen op het CDA? Dat zijn ze niet van plan.
Henri Bontenbal noemt de verkiezingen van volgende week zelf een ‘tussenstation’. Ze komen te vroeg voor hem om zich als leider te profileren en te vroeg voor het CDA om te laten zien dat het wederom een christen-democratisch verhaal propageert.
Of de partij gaat verliezen is voor CDA-leden geen vraag meer en ook Bontenbal schroomt er niet van om in media-optredens te zeggen dat het CDA in een penibele situatie verkeert. Al heeft hij daar de afgelopen weken wel iets aan toegevoegd: het CDA “zou nog kunnen verrassen”.
Wat het CDA niet goed heeft gedaan, kan Bontenbal ook niet moeilijk zeggen. “Hij doet het altijd op dezelfde manier”, zegt Niels Jacobi – die veel volgt van wat Bontenbal doet. “Dan zegt hij: als CDA hebben we te veel bewogen en te weinig teruggedrongen.” Lachend: “Hij meent het, maar hij mag het ook zeggen omdat hij weet dat wij heel graag willen horen dat de nationale top er ook zo over denkt.”
Zalen zijn bijna altijd helemaal vol
Voor het eerst sinds jaren hoeft het CDA geen campagne te voeren tegen de achtergrond van interne onrust. Dat de rust is teruggekeerd, blijkt ook uit de kamers die Bontenbal bezoekt. Hij organiseerde drie lezingen: in Amersfoort, Rotterdam en Tolbert. Hij licht zijn ideeën toe over Europa, over gemeenschapszin, migratie en een duurzame economie. Het is bijna altijd helemaal vol en er moeten bijna altijd mensen staan. En voor het eerst sinds jaren gaan de vragen achteraf over de inhoud. Het komt slechts af en toe voor dat iemand over de staat van de partij begint. Leden zeggen zich nog steeds zorgen te maken, maar denken dat het voortbestaan van de partij bij Bontenbal in goede handen is. Ze nemen het hem niet kwalijk.
Aan de vooravond van de ongekende verkiezingsnederlaag die wordt verwacht, lijkt dit voor het CDA het allerbelangrijkste: het vertrouwen van de eigen achterban herwinnen en ervoor zorgen dat zij er zelf weer in gaan geloven. Pas dan kunnen ze anderen gaan overtuigen.
Lees ook
‘Hoeveel partijleiders durven eerlijk te zijn over het verleden? Dat probeer ik”, zegt Henri Bontenbal
[ad_2]
