LIVE | Oproer binnen regering Israël na levering brandstof aan Gaza: ‘Dit is een cadeau aan Hamas’ | Israël en Hamas in oorlog

Binnen de Israëlische regering is onenigheid ontstaan over het besluit om beperkt brandstofleveringen aan de Gazastrook toe te staan. Meerdere ministers zeggen ertegen te zijn. De beslissing is genomen door het zogeheten oorlogskabinet, dat is opgericht na het uitbreken van de oorlog tussen Israël en Hamas.

Minister Bezalel Smotrich van Financiën schrijft op berichtendienst X dat het besluit om dagelijks twee tankwagens met brandstof voor de Verenigde Naties toe te laten illegaal is. Hij roept op tot wijzigingen aan het oorlogskabinet. Volgens de minister moeten alle regeringspartijen in dit speciale kabinet worden vertegenwoordigd.

Het oorlogskabinet bestaat uit premier Benjamin Netanyahu, defensieminister Yoav Gallant, oppositielid Benny Gantz en nog twee leden zonder stemrecht. Veiligheidsminister Itamar Ben-Gvir stelt dat het oorlogskabinet met de brandstofleveringen de vijand “humanitaire cadeaus” geeft.

Israël heeft na het uitbreken van de oorlog op 7 oktober leveringen van onder meer stroom en brandstof aan Gaza stopgezet. Hulpgoederen kunnen alleen in beperkte hoeveelheid via Egypte het Palestijnse gebied in. Tot dusver is maar een kleine hoeveelheid brandstof geleverd, voor vrachtwagens van de VN die humanitaire hulp vervoeren. Israël vreest dat geleverde brandstof door Hamas zal worden gebruikt voor nieuwe aanvallen.

 De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vindt dat er iets georganiseerd moet worden om de meest zwaargewonde mensen uit Gaza te behandelen in Egypte. Er zouden per dag zo’n vijftig tot zestig mensen per dag overgebracht moeten worden, heeft WHO-vertegenwoordiger in de Palestijnse Gebieden Rik Peeperkorn gezegd in een videogesprek met de pers.

De ziekenhuizen in Gaza kunnen de zorg volgens Peeperkorn op dit moment niet aan. Van de 36 ziekenhuizen draaien er nog 11, en die functioneren niet op volle kracht. ,,Dit is overduidelijk onvoldoende om genoeg ondersteuning te bieden bij de eindeloze behoeften die ontstaan door de vijandelijkheden”, aldus de Nederlandse arts.

Door de patiënten naar Egypte over te brengen, kunnen ze volgens Peeperkorn beter geholpen worden. Bovendien worden de ziekenhuizen in Gaza zo ontlast. Voor de oorlog telde het gebied met ruim 2 miljoen inwoners ongeveer 3500 ziekenhuisbedden, maar nu nog maar 1400. De WHO-functionaris schat dat er momenteel zo’n 5000 bedden nodig zijn. Hij maakt zich ook zorgen over de uitbraak van ziektes, zoals luchtweginfecties, waterpokken, huiduitslag en hepatitis A.

De uitval van de elektriciteit van het Al Shifaziekenhuis heeft in de afgelopen twee dagen 24 patiënten het leven gekost, zegt het lokale ministerie van Gezondheid. Het grootste ziekenhuis van de Gazastrook heeft sinds vorige week zaterdag geen stroom meer omdat de brandstof voor de generatoren op is.

Het ministerie in Gaza, dat door Hamas wordt gecontroleerd, maakte maandag bekend dat 27 volwassen patiënten en zeven baby’s waren overleden. Israëlische militairen vielen het ziekenhuis in de nacht van dinsdag op woensdag binnen en zijn daar nog steeds bezig met doorzoekingen.

Het leger van Israël zegt onder meer wapens, een commandopost en een schacht van een lift te hebben aangetroffen. Ook zou bewijs zijn gevonden dat Hamas er gijzelaars heeft vastgehouden.

De Europese buitenlandchef Josep Borrell heeft in Ramallah, in het Palestijnse gebied op de Westelijke Jordaanoever, de premier ontmoet van de Palestijnse Autoriteit, Mohammad Shtayyeh.

,,De Europese Unie is een vriend van de Palestijnse burgers“, begon Borrell de gezamenlijke persconferentie na afloop van de ontmoeting.

Borrell en Shtayyeh benadrukten beiden nog eens dat een afkoppeling van Gaza van de rest van het Palestijnse gebied onacceptabel is. Nu er zo veel infrastructuur en huizen in Gaza zijn vernietigd en er zo veel burgers zijn omgekomen of gevlucht naar het zuidelijk deel van Gaza, lijkt een uittocht van de bevolking bijna onvermijdelijk. Dat mag niet de uitkomst zijn van de huidige oorlog tussen Israël en Hamas, zeiden beiden.

Shtayyeh wees op de inspanningen die de Palestijnse Autoriteit de afgelopen jaren heeft gedaan om ziekenhuizen en wegen te bouwen in Gaza met hulpgeld van de EU. ,,Laat die investeringen niet vervliegen in de wind”, riep de Palestijnse leider Borrell op.

Het Israëlische oorlogskabinet heeft ingestemd met het toelaten van twee tankwagens met brandstof per dag naar Gaza. Dat zegt een Israëlische overheidsbron, die anoniem wil blijven, meldt persbureau Reuters. Volgens de bron is dat besluit genomen na een dringend verzoek van de Verenigde Staten.

De brandstof zou alleen gebruikt mogen worden door de Verenigde Naties om ‘minimale’ ondersteuning te bieden. De brandstof is bestemd voor de drinkwatervoorziening en riolering, zegt een Israëlische functionaris. Doel is om ziektes te voorkomen.

Het toelaten van de brandstof geeft Israël extra speelruimte om internationaal steun te krijgen voor de operatie om Hamas in Gaza uit te roeien. Andere landen zijn zeer kritisch op Israël omdat de burgerbevolking van Gaza zwaar gebukt gaat onder de strijd tegen Hamas.

Er komt al sinds het begin van de oorlog bijna geen brandstof Gaza binnen. Daardoor zijn dringende tekorten ontstaan en zitten onder meer ziekenhuizen nagenoeg zonder stroom.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wil na de zware verwoestingen door Israëlische aanvallen veldhospitalen oprichten in de Gazastrook. Dat zegt de vertegenwoordiger van de WHO voor de bezette Palestijnse gebieden, Richard Peeperkorn. Hij sprak vrijdag vanuit Jeruzalem via videoverbinding met journalisten in Genève.

Voor het begin van de oorlog waren er ongeveer 3500 ziekenhuisbedden in het gebied. Vandaag zijn daar nog 1400 beschikbaar. Door de vele gewonden zijn er echter 5000 nodig. Bovendien moeten dagelijks 50 tot 60 zwaargewonden zo snel mogelijk uit de Gazastrook worden gebracht om in Egypte gepaste verzorging te krijgen, zei hij. Daarnaast is hoogstens 60 procent van de dokterspraktijken nog actief.

Of Israël aanwijzingen gaf dat het zou instemmen met de evacuatie en de installatie van veldhospitalen, liet Peeperkorn in het midden.

Israëlische militairen blijven het ziekenhuiscomplex Al Shifa in het centrum van Gaza-Stad doorzoeken. Het ziekenhuis en andere gebouwen in en rond het complex zijn al drie dagen het doelwit van de krijgsmacht. Die stelt dat er een commandocentrum van de beweging Hamas in tunnels onder het complex is. De ziekenhuisdirectie en Hamas weerspreken dat.

Volgens critici schendt Israël met onder meer de aanvallen op ziekenhuizen op grove wijze de Geneefse Conventies. Die schrijven voor dat burgers beschermd moeten worden. Er is in de Gazastrook ook een Jordaans militair veldhospitaal is aangevallen.

Nieuwszender Al Jazeera meldt dat de toestand niet alleen in het Al Shifaziekenhuis, maar ook in andere ziekenhuizen steeds dramatischer wordt. Er is gebrek aan bedden, medische hulpmiddelen en medicijnen, pijnstillers, water en voedsel en patiënten overlijden door de ineenstorting van de gezondheidszorg. Volgens de nieuwszender is er na drie dagen van berichten over ondergrondse centra van Hamas nog geen enkel overtuigend bewijs getoond dat er onder het ziekenhuis een commandocentrum zou zijn.

De stafchef van de Israëlische strijdkrachten Herzi Halevi heeft op bezoek in Gaza gezegd dat er meer aanvallen op de Gazastrook komen en ‘in andere gebieden’. ,,We staan op het punt de militaire infrastructuur in het noorden van de Gazastrook te ontmantelen. En we gaan dan naar andere gebieden toe. De leiders van de militante Palestijnse organisatie Hamas moeten systematisch worden geëlimineerd en hun infrastructuur moet verwoest.”

Israël bestookt heel de smalle Gazastrook van circa 40 bij 8 kilometer, maar de grootste verwoestingen zijn aangericht in het noorden waar ook de hoofdstad ligt.

Er wonen rond de 2,3 miljoen mensen in de Gazastrook van wie er volgens de VN zeker 1,6 miljoen ontheemd zijn. Veel inwoners zijn van het noorden naar het zuiden gevlucht of verdreven onder druk van Israëlische beschietingen van onder meer woningen en infrastructuur.

Minstens vijf mensen zijn omgekomen bij een aanval van het Israelische leger (IDF) op de Westelijke Jordaanoever. Dat meldt Al Jazeera. IDF omsingelde het Ibn Sina-ziekenhuis enkele uren en zou daar ook binnen zijn gevallen. Die inval is nu weer beëindigd, aldus Al Jazeera. 

De vijf die omkwamen zijn gedood bij een drone-aanval op het vluchtelingenkamp Jenin op de Westelijke Jordaanoever.

Israëlische soldaten hebben ook twee Palestijnen doodgeschoten in Hebron, in het zuiden van de Westelijke Jordaanoever. Dat heeft het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid gemeld.

Donderdag vielen Hamas-strijders in Hebron een Israëlische militaire wegblokkade aan. Daarbij kwam één Israëlische soldaat om het leven en raakten vijf anderen gewond. Het Israëlische leger is ondertussen gestart met het opmeten van de woningen van de drie doodgeschoten aanvallers. Het vernietigen van de woningen van aanslagplegers is een maatregel die regelmatig wordt toegepast door Israël.

Het Israëlische leger (IDF) heeft naar eigen zeggen het lichaam gevonden van een 19-jarige soldate die in oktober als gijzelaar uit Israël was meegevoerd door strijders van de Palestijnse beweging Hamas. Haar dood werd dinsdag gemeld. Ze is volgens Hamas omgekomen als gevolg van een Israëlisch bombardement op het noorden van de Gazastrook.

De stoffelijke resten zijn volgens Israël gevonden in een pand vlak naast het Al Shifa-ziekenhuis in Gaza-Stad, in het noorden van de Gazastrook.

Het Israëlische leger (IDF) zegt dat het een operationele Hamas-tunnelschacht heeft ontdekt onder het Al Shifa-ziekenhuiscomplex en toont beelden op X. 

Deze beelden hebben wij nog niet onafhankelijk kunnen verifiëren.  

De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) gaat sneller beslissen over gezinsherenigingsaanvragen van Palestijnen in Nederland met familieleden in Gaza. Dat laat de IND weten aan de NOS. Het ministerie van Buitenlandse Zaken bekijkt of zij deze groep bij een positieve beslissing ook kunnen helpen Gaza te verlaten.

Het gaat om enkele tientallen gezinsleden die in Gaza zijn, vooral partners en minderjarige kinderen. Deze aanvragen zullen nu met voorrang worden behandeld. Hoe snel dat precies kan, kan de IND niet zeggen.

Het Israëlische leger is vrijdagochtend Jenin binnengetrokken en heeft het grootste ziekenhuis in de stad op de Westelijke Jordaanoever omsingeld. Dat melden Al Jazeera en het Palestijnse persbureau Wafa.

Personeel van het Ibn Sina-ziekenhuis zou zijn opgeroepen om met de handen in de lucht het complex te verlaten. Het personeel zou op de binnenplaats door soldaten worden gefouilleerd.

Volgens Al Jazeera zijn telefoon- en internetverbindingen afgesloten en zit een deel van de stad zonder stroom. Het hoofd van de ambulancedienst in Jenin zei tegen persbureau Reuters dat ook drie burgers zijn omgekomen door een Israëlische drone-aanval op de stad.

In de bezette Gazastrook zijn opnieuw 144 vrachtwagens met levensnoodzakelijke hulpgoederen aangekomen. Dat meldde de Israëlische Cogat Autoriteit, die verantwoordelijk is voor Palestijnse zaken, donderdagavond op X.

De vrachtwagens brachten onder andere eten, water en medicijnen vanuit Egypte over de grens naar de Palestijnse burgers in Gaza die in dramatische omstandigheden moeten zien te overleven.

De Verenigde Naties herhalen telkens weer dat de voorraden verre van genoeg zijn gezien de rampzalige humanitaire situatie in de kuststrook. Volgens de VN zijn er elke dag minstens honderd vrachtladingen nodig om de 2,2 miljoen mensen die vastzitten in Gaza van de meest elementaire levensbehoeften te voorzien. 

Israël slaagt er niet in om het aantal burgerslachtoffers in Gaza te minimaliseren. Dat zei Benjamin Netanyahu donderdagavond in een interview met het Amerikaanse CBS News. De Israëlische premier reageerde op de vraag of hij niet bang is dat het Israëlische geweld in de Gazastrook alleen maar tot meer haat zal leiden onder Palestijnen.

“Elke burgerdode is tragisch”, zei Netanyahu. “En we zouden er niet een moeten hebben, want we doen alles wat we kunnen om burgers uit de gevarenzone te houden.” Hij refereerde aan onder meer de pamfletten die de Israëlische luchtmacht donderdag boven het zuiden van de Gazastrook uitstrooide en waarmee Palestijnen worden opgeroepen om te vluchten. “Maar helaas, daarin slagen we niet“, vervolgde hij.

Volgens het ministerie van Gezondheid in Gaza zijn al meer dan 11.500 Palestijnse burgers om het leven gekomen door het oorlogsgeweld. Onder hen zijn 4700 kinderen.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken heeft donderdagavond telefonisch overlegd met zijn Egyptische ambtgenoot Sameh Shoukry en de Israëlische minister Benny Gantz over de noodzaak om meer humanitaire hulp de Gazastrook binnen te krijgen.

Blinken zei ook dat er ‘concrete stappen’ moeten worden genomen om burgers in Gaza beter te beschermen tegen het oorlogsgeweld, meldt het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken in een verklaring zonder verdere details te geven.

In het gesprek met Gantz drong Blinken er ook op aan dat Israël ‘actie onderneemt’ om te voorkomen dat het geweld in Gaza zich uitbreidt naar de Westelijke Jordaanoever. Hij refereerde daarbij specifiek aan het toenemende geweld van Israëlische kolonisten in het gebied tegen Palestijnen, aldus het ministerie.

Donderdag is door brandstoftekorten het telefoon- en internetverkeer in Gaza uitgevallen. Dit heeft gevolgen voor de hulpverlening, omdat humanitaire organisaties geen contact meer hebben met hulpverleners ter plaatse. Sinds donderdagavond zijn vanuit Egypte geen vrachtwagens met hulpgoederen meer de grens overgestoken. 

De Israëlische strijdkrachten ‘gaan naar de volgende fase’ van het offensief in Gaza, aldus de Israëlische minister van Defensie, Yoav Gallant. ,,Ik ben vandaag aangekomen op het hoofdkwartier van de divisie waarvan de speciale troepen ook in het Shifa-ziekenhuis opereren”, zei Gallant. ,,Er zijn belangrijke bevindingen. Wij werken met precisie en vastberadenheid.”

Gallant: ,,We hebben de overname en het ontruimen van het westelijk deel van Gaza-stad voltooid en gaan nu door naar de volgende fase van het offensief.”

Eerder op donderdag dropte Israël pamfletten in het zuiden van Gaza waarin Palestijnse burgers werden opgedragen vier steden aan de oostelijke rand van Khan Younis te verlaten. Hierdoor is de vrees ontstaan dat de oorlog tegen Hamas zich zou kunnen verspreiden naar gebieden waarvan het eerder zei dat het veilig was.

Oekraïne krijgt minder 115 millimeter-artilleriegranaten geleverd sinds de oorlog tussen Israël en Hamas, meldt president Volodymyr Zelensky. Deze munitie wordt veel gebruikt aan de frontlinies in het oosten en zuiden van Oekraïne.

,,Het is niet dat de Verenigde Staten zeiden: we geven Oekraïne niks. Nee! Het is gewoon dat iedereen vecht voor zichzelf“, zei Zelensky, doelend op de voorraden artilleriegranaten. ,,Dit is het leven. Ik zeg niet dat dit positief is, maar dit is het leven en we moeten verdedigen wat van ons is.”

Zelensky prijst de inspanningen van de VS om de productie op te voeren. De Amerikanen zijn een belangrijke bondgenoot van Oekraïne en Israël, die allebei militaire steun van Washington ontvangen. Oekraïne en Rusland zijn sinds februari 2022 met elkaar in oorlog en hebben moeite om hun munitievoorraden op peil te houden.

Hotels Buenos Aires en Montevideo weigeren Roger Waters: ,,De Israëllobby heeft mij gecanceld.” 

Artiest en pro-Palestina-activist Roger Waters is momenteel op tour door Zuid-Amerika. Maar daar zitten de hotels niet op hem te wachten. ,,Een belachelijke boycot’’, aldus de voormalig frontman van Pink Floyd. Ook is er aangifte tegen hem gedaan. Lees hier het hele verhaal van onze correspondent Peter Schouten vanuit Buenos Aires.

Er zal vrijdag geen hulp worden geleverd in Gaza vanaf de grensovergang met Rafah. Omdat alle communicatie afgesloten is vanwege het gebrek aan brandstof kan de humanitaire hulp niet worden georganiseerd en gedistribueerd, laat het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) weten.