[ad_1]
Ze had ooit een patiënt die na controle niet terugkwam, lange tijd last had van kiespijn, steeds meer medicijnen slikte en uiteindelijk met een maagbloeding in het ziekenhuis belandde. Of vorige week nog een man die nooit naar de tandarts ging en nu vijftien tanden moest laten trekken.
Voor tandarts Didi Landman, die naast haar werk in haar praktijk één dag in de week gratis daklozen in Rotterdam helpt, zijn dit soort verhalen dagelijkse kost: “Een tand trekken kost 49 euro. Maar veel mensen kunnen dat niet betalen.” Ze behandelt niet alleen daklozen, een paar honderd per jaar, maar ook asielzoekers of anderen die simpelweg niet genoeg geld hebben – dit wordt onder meer betaald vanuit een door haar opgerichte stichting.
‘Er zijn eersterangs- en tweederangsburgers, met als resultaat perfecte tanden als statussymbool’ geconcludeerd emeritus hoogleraar sociale tandheelkunde Geert van der Heijden eerder dit jaar na zijn onderzoek Ongewenst vermijden van mondzorg. In dat onderzoek, uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, werd gesproken over ‘mondzorgarmoede’. 20 procent van de volwassenen bezoekt geen tandarts, waarvan 80 procent arme en sociaal kwetsbare mensen zijn, met een stapel problemen.
Maar er lijkt licht te zijn aan het einde van de tunnel. Ruim tweederde van de Tweede Kamer wil de tandarts voor volwassenen opnemen in het basispakket. Sommige partijen (waaronder PVV, ChristenUnie, Volt) pleiten in hun verkiezingsprogramma’s voor gratis controles, het vullen van gaatjes en preventieve behandelingen zoals het verwijderen van tandsteen.
Lees ook
Steeds meer tandartsen voeren patiëntenbevriezing in: ‘Mensen kunnen nergens heen’
‘Dakloze tandarts’
Andere partijen (GroenLinks-PvdA, NSC) willen voorlopig alleen een gratis jaarlijkse cheque. Vrijwel alle partijen houden zich bezig met de basismondzorg – al wil de SP ook ingewikkelde en dure ingrepen zoals wortelkanaalbehandelingen gratis maken. “Fantastisch nieuws”, roept de Rotterdamse ‘dakloze tandarts’ Didi Landman alle politieke aandacht op. “Hier heb ik jaren voor gevochten.”
Vóór de grote verandering in het zorgstelsel in 2006, waaronder de introductie van de verplichte basisverzekering, hadden alleen verzekerden van het ziekenfonds recht op tandartsvergoeding. Vanaf de jaren negentig is dit afgebouwd en sinds 2006 zit de tandarts helemaal niet meer in het pakket. Volwassenen – kinderen tot achttien jaar zijn gratis – moeten óf een aanvullende tandartsverzekering afsluiten óf de tandarts zelf betalen.
Hoeveel tandheelkundige zorg in het basispakket precies gaat kosten, is niet duidelijk. Het hangt onder meer af van wat er precies vergoed wordt en hoeveel mensen er gebruik van maken. Diverse onderzoeken schatten de kosten tussen de 1,2 en 1,9 miljard euro per jaar, demissionair minister Kuipers (Zorg, D66) genoemd een bedrag van circa 1,45 miljard.
Kuipers was voorheen in Kamerdebatten en brieven niet enthousiast over het idee. Volgens hem zal dit leiden tot een stijging van de zorgpremies met ongeveer 15 euro per jaar. Volgens Kuipers is het eigen risico (van 385 euro) voor veel mensen ook nog een drempel.
Bovendien is het hebben van weinig geld niet de enige reden om de tandarts te mijden. Soms zijn mensen bang voor de tandarts, schamen ze zich voor hun gebit, zijn ze bang dat ze een veel duurdere behandeling nodig hebben, of hebben ze er simpelweg geen interesse in; ze komen alleen binnen als ze pijn ervaren. Volgens minister Kuipers gingen één miljoen mensen tijdens de zorgverzekeringsperiode niet naar de tandarts. Emeritus hoogleraar Van der Heijden: “Ik aarzel om te zeggen: neem gewoon het basispakket mee. Het is waarschijnlijk slechts een papieren oplossing.”
Trouwe bezoekers
Mondzorg in het basispakket “is een vrij grove maatregel met grote financiële gevolgen”, zei Kuipers in juni van dit jaar tegen de Tweede Kamer. Als iedereen naar de tandarts gaat, is er overigens nog een ander probleem: het grote tekort aan tandartsen. Veel praktijken hebben al een wachtlijst.
Kuipers zelf is meer voorstander van preventie (kinderen zoveel mogelijk naar de tandarts laten gaan) en ‘mondzorg op maat’, waarbij mensen met lagere inkomens via gemeentelijke regelgeving of een gemeentelijke polis – een collectieve zorgverzekering voor mensen met een laag inkomen – kan een vergoeding krijgen. Dat vindt ook de beroepsorganisatie van tandartsen KNMT. Mondzorg in het basispakket is “niet zo’n goed idee”, schreef KNMT-voorzitter Hans de Vries onlangs op de KNMT-website. Hij stelt dat er altijd een groep is geweest die niet naar de tandarts gaat. “De KNMT heeft niet de indruk dat dit aantal toeneemt. Ongeveer 80 procent van de mensen bezoekt trouw de tandarts.” De KNMT pleit er wel voor om de mondzorg gratis te maken tot en met de leeftijd van 25 jaar, omdat de hersenen dan pas volgroeid zijn en mensen de gevolgen van slecht gebitsonderhoud kunnen begrijpen.
Geert van der Heijden, die in september aftrad als hoogleraar, pleit ervoor om eerst een kosten-batenanalyse te maken van de mondzorg in het basispakket: “Wat kost het precies en wat levert het op aan gezondheidswinst en lagere sociale uitgaven? Ik verwacht dat dit nuttig zal zijn.”
Lees ook
Steeds meer tandartsen voeren patiëntenbevriezing in: ‘Mensen kunnen nergens heen’
Lees lijst
[ad_2]
