Onderhandelaars op klimaattop in Dubai overwegen stop op fossiele brandstoffen | Buitenland

Deze klimaattop is de zogenaamde mondiale inventarisatie centraal. Het is de eerste mondiale beoordeling sinds de wereldleiders in 2015 overeenkwamen om de opwarming van de aarde te beperken tot 2 graden en bij voorkeur 1,5 graden. De evaluatie moet onderkennen wat rapporten al lange tijd laten zien: de wereld ligt niet op de goede weg. Maar hieruit daadwerkelijk conclusies trekken lijkt in de eerste week van COP28 nog lastig.

Sommige landen zouden dat veel liever zien stoppen met fossiele brandstoffen blijft nog vrijblijvender. Of ze praten liever gewoon over het stoppen met steenkool. Dit wordt ook als één van de opties genoemd in de voorlopige versie van de tekst die nu is gepubliceerd door de VN-klimaatorganisatie UNFCCC.

Klimaatexpert Maarten de Zeeuw van Greenpeace noemt het goed dat de onderhandelingstafel echt gaat over het beëindigen van steenkool, olie en gas. “Nu moeten landen hun krachten bundelen en doen wat zo dringend nodig is: besluiten om te stoppen met het gebruik van fossiele brandstoffen, met een scherpe daling van olie en gas vóór 2030.”

Een andere optie die in de voorlopige versie van de tekst staat, noemt De Zeeuw controversiëler. Dan praten onderhandelaars over uitfasering’onverminderdfossiele brandstoffen of steenkool. Dit betekent dat het gebruik van fossiele brandstoffen kan doorgaan zolang de emissies worden opgevangen. “Zorgwekkend”, aldus De Zeeuw. “Het leidt echt af van duurzaamheid naar schone energie, omdat opvang op grote schaal niet mogelijk is.”

Experts van de klimaatorganisatie World Resources Institute (WRI) zagen dinsdagochtend ook enkele positieve kanten aan de vermelding van fossiele brandstoffen die niet zijn afgevangen. “Er zijn bepaalde sectoren die fossiele brandstoffen nodig blijven hebben”, zegt David Warskow, hoofd van de internationale afdeling van WRI. “Het is goed dat er discussie ontstaat over de mate waarin zij hun uitstoot kunnen opvangen.”

Klimaatexperts zijn echter van mening dat de voorlopige versie van de tekst in het algemeen niet ver genoeg gaat. “Er zou veel meer druk moeten zijn op de rijkere landen om het voortouw te nemen op het gebied van klimaatfinanciering”, zegt Gabrielle Swaby van WRI.

De grote olie- en gasproducerende landen hebben voorlopig geen plannen om te stoppen met het pompen van fossiele brandstoffen. Tegelijkertijd hebben veel van deze landen beloofd om in de toekomst per saldo geen CO2 meer uit te stoten. Dat concluderen dataverzamelaars van de Net Zero Tracker, een organisatie die de inspanningen van overheden en bedrijven tegen klimaatverandering volgt.

Uit gegevens van de onafhankelijke onderzoeksgroep, waartoe ook de Universiteit van Oxford behoort, blijkt dat 69 olie- en gaslanden hebben beloofd op een gegeven moment netto nul CO2 uit te stoten. Hiertoe behoren bijvoorbeeld de Verenigde Staten, Saoedi-Arabië, China, Rusland en de Verenigde Arabische Emiraten. Maar ook drie kleine producenten, Denemarken, Spanje en Frankrijk, hebben plannen opgesteld om op termijn te stoppen met het boren naar olie en gas.

Net Zero Tracker, waar ook de Universiteit van Oxford deel van uitmaakt, is van mening dat de gegevens een kloof blootleggen tussen de doelstellingen van landen om de opwarming van de aarde tegen te gaan en hun concrete plannen om dat te doen. Op de klimaattop in Dubai vinden momenteel felle discussies plaats over de vraag of het gebruik van fossiele brandstoffen volledig moet stoppen of simpelweg moet worden uitgefaseerd.

De voorzitter van het UN Climate Science Panel, Jim Skea, zei deze week dat de mondiale olieconsumptie in 2050 met 60 procent moet dalen om de opwarming van de aarde tot 1,5 graad te beperken. Het gasverbruik moet dan met 45 procent omlaag. Ook het gebruik van steenkool, dat zeer vervuilend is, moet volledig worden stopgezet.

Als gastland van de klimaattop COP28 krijgen de Verenigde Arabische Emiraten ook veel kritiek omdat de CEO van staatsoliemaatschappij ADNOC, Sultan al-Jaber, voorzitter is van het evenement. ADNOC heeft daadwerkelijk plannen om zijn olie- en gasproductiecapaciteit uit te breiden.

Bekijk hieronder onze video’s over klimaatverandering: