LIVE | Rutte zegt tijdens bezoek Oekraïense stad Odesa blijvende steun en meer militair materieel toe | Buitenland

Demissionair premier Mark Rutte is vrijdag opnieuw afgereisd naar Oekraïne waar hij de regering van president Volodymyr Zelensky meer militair materieel heeft toegezegd. Nederland gaat Oekraïne helpen om vier patrouilleboten te verkrijgen en zal meer raketten leveren die worden gebruikt voor het Patriot-luchtverdedigingssysteem. Ook herhaalde Rutte dat Nederland Oekraïne blijft steunen.

Rutte bracht sinds het uitbreken van de oorlog al twee keer een bezoek aan de hoofdstad Kyiv, maar dit keer ging hij alleen naar Odesa, een belangrijke havenstad in het zuiden aan de Zwarte Zee. Van hieruit vindt nog veel transport plaats van belangrijke goederen. De patrouilleboten moeten ervoor zorgen dat de export van graan naar het buitenland kan blijven doorgaan, zei Rutte tijdens een persbijeenkomst met Zelensky. Details over de boten wilde hij niet geven.

Omdat de winter in aantocht is ‘en de Russen er alles aan zullen doen om Oekraïne zo hard mogelijk te blijven raken’ gaat Nederland meer Patriot-luchtafweerraketten leveren. Over aantallen wilde Rutte niets kwijt. Eerder heeft Nederland samen met Duitsland een Patriot-systeem geleverd om Russische luchtaanvallen te kunnen afslaan. De raketten raken op vanwege de aanhoudende aanvallen. Ook andere landen leveren het Oekraïense leger Patriot-raketten. Daarnaast levert Nederland een nieuw humanitair ondersteuningspakket.

De premier sprak zijn bewondering uit voor de kracht van de inwoners van Oekraïne, die proberen in moeilijke omstandigheden te leven en werken. Hij benadrukte dat Nederland het land ‘zal blijven steunen, en dit is cruciaal, ook wanneer elders andere crises ontstaan’. Hij doelde op Israël dat na de bloedige aanval vorig weekend in oorlog is met Hamas in Gaza. Volgens Rutte laat Nederland zich hier niet door afleiden. ,,Het moet én-én zijn en niet de een boven de ander.” Bij beide conflicten worden vooral onschuldige burgers geraakt, aldus Rutte.

,,Oekraïne is niet alleen”, zei de premier. Volgens hem rekent de Russische president Vladimir Poetin erop dat de steun uit het Westen afneemt, naarmate de oorlog langer duurt. ,,Nou, hij zit duidelijk verkeerd. Een brede coalitie van landen staat stevig achter Oekraïne. En onze afspraak van vandaag is niet alleen een antwoord op Poetin. Het is een teken van eenheid.”

Nederland leverde al militair materieel aan Oekraïne ter waarde van inmiddels ruim 2 miljard euro. In totaal bedraagt de Nederlandse steun aan het Oost-Europese land ongeveer 3,7 miljard euro, haalde Rutte aan.

Rusland gaat een kerncentrale bouwen in Burkina Faso. De militaire machthebbers in het West-Afrikaanse land hebben dit bekendgemaakt.

Burkina Faso is een van de armste landen ter wereld. Minder dan een kwart van de bevolking heeft de beschikking over elektriciteit. President Ibrahim Traore van Burkina Faso zou tijdens een top tussen Rusland en Afrikaanse landen in juni over de samenwerking op het gebied van kernenergie hebben gesproken met de Russische leider Vladimir Poetin.

De overeenkomst werd ondertekend tijdens de Russische Energieweek in Moskou, die werd bijgewoond door de minister van Energie van Burkina Faso. Volgens het Russische staatsagentschap voor atoomenergie Rosatom moet de samenwerking leiden tot het gebruik van kernenergie in de industrie, landbouw en geneeskunde.

West-Afrika is de laatste jaren opgeschrikt door een golf aan staatsgrepen. De huidige regering in Burkina Faso kwam een jaar geleden aan de macht. Volgens de militaire machthebbers wisten zij vorige maand nog een staatsgreep te verijdelen.

Het Kremlin is al jaren zijn bezig zijn invloed in West-Afrika uit te breiden, vooral dankzij de inzet van het huurlingenleger Wagnergroep.

President Vladimir Poetin noemt beschuldigingen dat Rusland verantwoordelijk zou zou voor de beschadiging aan de Finse gaspijpleiding in de Oostzee grote onzin. Hij zegt niet eens van het bestaan  van de leiding op de hoogte te zijn geweest. Volgens hem is het een poging om de aandacht af te leiden van de eerdere aanslag op de gaspijplijnen Nord Stream1 en 2, die volgens hem door het Westen is gepleegd.

Bij het incident afgelopen zondag in de Finse Golf raakten volgens de Finse autoriteiten een gaspijpleiding en een datakabel beschadigd als gevolg van ‘activiteiten van buitenaf‘. Dat wakkert de zorgen over de energievoorziening in de Scandinavische regio aan. 

Noorwegen, de grootste gasleverancier van Europa, houdt de voortgang van het onderzoek naar het lek in een Finse gaspijpleiding in de Oostzee nauwlettend in de gaten. Het land voerde vorig jaar al de beveiliging van zijn energie-installaties op na de sabotage van Nord Stream 1 en 2, die door ontploffingen werden getroffen.

De Russische journalist Marina Ovsjannikova zegt op basis van testuitslagen niet te zijn vergiftigd. Franse aanklagers begonnen een onderzoek naar een mogelijke vergiftiging nadat de vrouw onverwacht onwel was geworden in Parijs. Ze is bekend door haar protest op de Russische staatstelevisie.

Ovsjannikova verklaart via berichtendienst X dat ze in het ziekenhuis belandde na een plotselinge onwelwording, maar dat er geen giftige stoffen in haar lichaam zijn gevonden en dat ze zich nu beter voelt. Ze zegt de uitslagen te hebben gekregen van de meeste onderzoeken.

Een bron dicht bij het onderzoek verklaarde dat de Russin onwel werd nadat ze een verdachte substantie had opgemerkt op de deur van haar appartement in Parijs. Volgens Ovsjannikova klopt dit niet en begon de politie ‘niet verrassend’ een onderzoek omdat ze plotseling ziek werd op straat. Ze wijst erop dat Rusland vaker in verband wordt gebracht met de vergiftiging van politici en journalisten.

De Russische autoriteiten hebben vrijdag huiszoeking gedaan bij drie advocaten van de gevangengenomen oppositieleider Alexej Navalny. Een van hen is opgepakt, zeggen vertrouwelingen van de politicus.

De actie tegen zijn advocaten is een poging om Navalny ‘volledig te isoleren’, zegt zijn bondgenoot Ivan Zhdanov op sociale media. Navalny zit sinds januari 2021 een gevangenisstraf van negentien jaar uit, maar hij heeft geregeld berichten kunnen verspreiden.

De invallen bij Vadim Kobzev, Igor Sergunin en Alexei Liptser maken deel uit van een strafzaak. Ze worden beschuldigd van deelname aan een extremistische groepering, zei Zhdanov. Alle drie werden na de huiszoeking aangehouden, twee van hen zijn weer op vrije voeten, maar blijven wel verdachten, zegt het team van Navalny op Telegram.

De invallen komen op een moment dat de oppositieleider naar een andere strafkolonie zal worden overgebracht, alleen is onduidelijk waar. Voor veel politieke gevangenen in Rusland zijn bezoeken van advocaten – vooral in afgelegen gebieden – de enige manier die ze hebben om in contact te blijven met de buitenwereld.

De gezondheidstoestand van de Russische journaliste Marina Ovsjannikova, die onwel raakte, is verbeterd. Wel blijft ze onder medisch toezicht. De Franse justitie onderzoekt of de naar Frankrijk gevluchte journaliste mogelijk vergiftigd is.

Ovsjannikova werd internationaal bekend toen ze op de staatstelevisie protesteerde tegen de Russische invasie in Oekraïne. De vrouw voelde zich onwel toen ze de deur van haar appartement in het centrum van Parijs opende en een poederachtige substantie opmerkte.

,,We waren bang voor Marina en geopperd werd dat ze vergiftigd kon zijn en dat werd niet uitgesloten, maar in tegenstelling tot wat er in de pers stond, heeft Marina dit niet verklaard“, schrijft Chrisophe Deloire, secretaris-generaal van Reporters Without Borders op X, voorheen Twitter. Haar gezondheidstoestand verbeterde in de loop van de dag, aldus Deloire.

Onlangs was Ovsjannikova in Rusland bij verstek veroordeeld tot ruim acht jaar cel voor het verspreiden van nepnieuws. Ovsjannikova verstoorde vorig jaar een nieuwsuitzending en liet een bord zien met teksten als ‘ze liegen tegen jullie’ en ‘stop de oorlog’.

Bij een Russische raketaanval op de stad Pokrovsk in de regio Donetsk, in het oosten van Oekraïne, is vrijdag één persoon gedood en zijn dertien gewonden gevallen. Dat zeggen de Oekraïense autoriteiten.

Volgens de hulpdiensten zijn twee gebouwen beschadigd door de aanval. Drie mensen zijn onder het puin vandaan gehaald. Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de stad is bestookt met twee Iskander-M-raketten. Op foto’s die het ministerie via Telegram deelt, zijn reddingswerkers te zien en een gebouw dat deels verwoest is.

Rusland heeft niet gereageerd op de berichten, Reuters kon de de beelden niet onafhankelijk verifiëren.

Oekraïense troepen houden stand in hevige gevechten tegen Russische troepen bij de oostelijke stad Avdiivka. Dat zegt het hoofd van het kantoor van de president.

Andriy Yermak zegt op berichtendienst Telegram dat de Oekraïense strijdkrachten hun posities ‘in moeilijke gevechten’ behielden, ondanks een groot aantal Russische versterkingen.

Vier Nederlandse bedrijven en acht personen zijn bestraft voor het meehelpen aan de bouw van de omstreden brug tussen Rusland en het geannexeerde Oekraïense schiereiland de Krim. Zij hebben daarmee destijds economische sancties overtreden, aldus het Openbaar Ministerie. De zaak tegen drie andere bedrijven moet nog worden afgehandeld.

Aan de eerste vier bedrijven heeft het Openbaar Ministerie (OM) boetes opgelegd variërend van 5000 tot 100.000 euro. Acht personen kregen een taakstraf tussen de 20 en 60 uur. De straffen zijn zonder tussenkomst van de rechter opgelegd. De bedrijven en personen hebben met de straffen ingestemd.

Justitie in Frankrijk onderzoekt of de naar Frankrijk gevluchte Russische journaliste Marina Ovsjannikova is vergiftigd. Ze werd internationaal bekend toen ze op de Russische staatstelevisie protesteerde tegen de Russische invasie in Oekraïne.

De vrouw voelde zich onwel toen ze de deur van haar appartement in het centrum van Parijs opende en een poederachtige substantie opmerkte. Onlangs was ze in Rusland bij verstek veroordeeld tot ruim acht jaar cel voor het verspreiden van nepnieuws. Ovsjannikova verstoorde vorig jaar een nieuwsuitzending en liet een bord zien met teksten als ‘ze liegen tegen jullie’ en ‘stop de oorlog’.

,,We waren bang voor Marina en geopperd werd dat ze vergiftigd kon zijn en dat werd niet uitgesloten, maar Marina dit niet zelf verklaard”, schrijft Chrisophe Deloire, secretaris-generaal van Reporters Without Borders op X, voorheen Twitter.

Haar gezondheidstoestand verbeterde in de loop van de dag, wel blijft ze onder medisch toezicht, heeft Deloire in een tweede bericht op X laten weten.

Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) heeft Rusland voorlopig geschorst. De internationale sportkoepel bestraft de Russen voor het opnemen van geannexeerde Oekraïense gebieden in de eigen nationale sportkoepel.

Het IOC zegt later een beslissing te nemen over de deelname van Russische sporters aan de Olympische Spelen van Parijs volgend jaar en de Olympische Winterspelen in Milaan in 2026.

Het Russische Olympisch Comité heeft niet langer het recht om te opereren als een Nationaal Olympisch Comité en kan geen enkele financiering ontvangen van de Olympische Beweging.

Het besluit van de IOC volgt op een actie van het Russisch Olympisch Comité van vorige week donderdag. Toen besloten de Russen om de regionale sportorganisaties die onder het gezag staan ​​van het Nationaal Olympisch Comité (NOC) van Oekraïne – de geannexeerde regio’s Donetsk, Cherson, Loehansk en Zaporizja – als leden op te nemen.

Dat vormt een schending van het Olympisch Handvest, omdat het de territoriale integriteit van het NOC van Oekraïne schendt.

Het Internationaal Energieagentschap IEA waarschuwt donderdag voor mogelijke dieseltekorten in Europa deze winter. Aanleiding is het Europees embargo op Russische diesel in reactie op de inval in Oekraïne. Dat embargo geldt al tien maanden.

Volgens het IEA blijft Europa behoefte hebben aan een onafgebroken invoer van diesel uit andere landen, maar specifieke beperkingen in de winter inzake de kwaliteit van de diesel kunnen drukken op de bevoorrading, waarschuwt het IEA. ,,Mogelijk is nog een milde winter nodig om tekorten te vermijden”, aldus het Internationaal Energieagentschap.

Rusland beschouwt Finland tegenwoordig als een ‘vijandig land’, meent de Finse inlichtingendienst Suojelupoliisi. De relatie tussen de buurlanden is flink verslechterd sinds de Russische inval in Oekraïne en de daaropvolgende toetreding van Finland tot de Navo.

Voorbeelden van de gewijzigde houding zijn negatieve berichten over Finland in Russische media en de gedwongen sluiting van het Finse consulaat-generaal in Sint-Petersburg, aldus de dienst. Die meldt ook dat Rusland bereid is actie tegen Finland te ondernemen als Moskou dat nodig acht.

Rusland zou met zijn beleid vooral de eenheid van de Navo en de Europese Unie willen ondermijnen en de westerse steun aan Oekraïne willen terugdringen. De inlichtingendienst waarschuwt verder dat de dreiging tegen kritieke infrastructuur in Finland is toegenomen door het Navo-lidmaatschap.

Zondag ontstond schade aan een gaspijplijn tussen Navo-lidstaten Finland en Estland als gevolg van ‘externe activiteit’. De Finse inlichtingendienst is een onderzoek gestart en sluit niet uit dat een andere staat hier mogelijk op een manier bij betrokken was. De reparatie van de pijplijn duurt waarschijnlijk minstens vijf maanden.

Finland deelt een 1340 kilometer lange grens met Rusland. Door de toetreding van het Noordse land tot de Navo is de grens van het militaire bondgenootschap met Rusland verdubbeld.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken, zei donderdag dat de VS Finland en Estland zullen steunen bij hun onderzoek naar schade aan een gaspijpleiding en een telecommunicatiekabel onder de Oostzee.

De Navo-ministers van defensie bespraken het incident tijdens een vergadering in Brussel op donderdag, meldt Reuters. ‘We staan achter Navo-bondgenoten Finland en Estland terwijl ze schade aan onderzeese infrastructuur in de Oostzee onderzoeken en steunen hun lopende onderzoek om de oorzaak vast te stellen’, zegt Blinken op X.

Schade aan de Balticconnector pijpleiding en een datakabel werd dinsdag bevestigd nadat een van de twee exploitanten van de pijpleiding, het Finse Gasgrid, zondagavond tijdens een storm een drukval en een mogelijk lek vaststelde.

De Roemeense autoriteiten hebben een krater gevonden van een vermoedelijke drone die mogelijk is ontploft bij de landing op Roemeens grondgebied, nabij de grens met Oekraïne. Ze maken zich zorgen over een mogelijke uitbreiding van de oorlog in Oekraïne naar een Navo-lidstaat, schrijft persbureau AP.

De krater werd donderdag voor zonsopgang ontdekt op 3 kilometer ten westen van het dorp Plauru, dat aan de overzijde van de Donau ligt bij de Oekraïense havenstad Izmail. De krater werd ontdekt nadat het Roemeense ministerie van Defensie had gezegd dat het een reeks drones had gedetecteerd die op weg waren naar Oekraïense rivierhavens.

Het ministerie zei dat de drone mogelijk was geëxplodeerd bij de inslag, maar het was niet meteen duidelijk wanneer of waarvandaan de drone was gelanceerd. Er is een onderzoek ingesteld.

‘De gruwelijke Russische aanvallen op de Oekraïense civiele infrastructuur hebben opnieuw ernstige gevolgen voor het Roemeense grondgebied’, schrijft minister van Buitenlandse Zaken Luminita Odobescu op X. Ze zegt dat er ‘nieuw bewijs van een inslag’ is gevonden op Roemeens grondgebied. ,,We roepen Rusland op om deze oorlogsmisdaden te stoppen.”

Roemeense autoriteiten hebben in de afgelopen weken al eerder gesteld dat er droneonderdelen op Roemeens grondgebied zijn gevonden en zeggen dat de onderdelen leken op die van drones die door het Russische leger worden gebruikt.

Duitsland stelt volgens defensieminister Boris Pistorius 35.000 militairen ter beschikking voor het plan van de Navo om 300.000 militairen onmiddellijk paraat te hebben voor het geval van een aanval op een lidstaat door een land of terreurgroep.

Er bestaat al een Reactie Strijdmacht van 40.000 militairen van de Navo die overal en snel inzetbaar moet zijn in geval van calamiteiten, maar op de Navo-top in Vilnius in juli is besloten het op grotere schaal aan te pakken tegen de achtergrond van de Russische aanval op Oekraïne. Er is een plan van 4000 pagina’s voor gemaakt, maar dat is niet openbaar gemaakt.

Duitsland gaat ook tweehonderd vliegtuigen of helikopters en ander materieel beschikbaar stellen voor de snelle reactie van het bondgenootschap. Pistorius sprak op de tweede en laatste dag van een Navo-ministerraad in Brussel.

Rusland en India zijn in gesprek over een topontmoeting tussen president Vladimir Poetin en premier Narendra Modi dit jaar, zo meldt het Russische persbureau RIA op basis van uitspraken van de Indiase ambassadeur in Moskou.

,,Het wordt besproken. Er zijn gesprekken op hoog niveau gaande”, zegt ambassadeur Pavan Kapoor volgens het persbureau.

Oekraïne heeft vannacht een poging verijdeld van een Russische saboteurgroep om zijn noordoostelijke grens in de regio Sumy over te steken. Dat zegt Serhiy Naev, commandant van de gezamenlijke strijdkrachten van Oekraïne, donderdag.

,,De saboteurs probeerden de staatsgrens van Oekraïne over te steken en waren van plan verder te gaan in de richting van een van de civiele belangrijke infrastructuurfaciliteiten”, schrijft hij op de berichtenapp Telegram.

De acht leden tellende groep werd afgeslagen door Oekraïens beschietingen, zegt Naev, eraan toevoegend dat er geen verliezen zijn onder de Oekraïense troepen.

Rusland heeft donderdag een droneaanval uitgevoerd op de infrastructuur van de Oekraïense Donauhaven, waarbij schade is toegebracht aan de vitale exportroute in de regio Odesa in het zuiden. Dat stellen Oekraïense functionarissen en het leger.

De gouverneur van de regio Odesa, Oleh Kiper, zegt dat de haveninfrastructuur en woongebouwen beschadigd zijn geraakt bij de nachtelijke aanval in het district Izmail, de thuishaven van de Oekraïense Donauhavens. De door de aanval veroorzaakte branden zijn geblust. Een vrouw met brandwonden is naar het ziekenhuis is gebracht.

Rusland heeft de aanvallen op de haveninfrastructuur opgevoerd sinds midden juli, toen het een door de Verenigde Nasties gesloten overeenkomst verbrak die een veilige doorgang van Oekraïense graanexport via de Zwarte Zee mogelijk maakte.

De Russische president Vladimir Poetin is donderdagochtend aangekomen in Kirgizië, waar hij enkele van zijn bondgenoten zal ontmoeten. Het is de eerste buitenlandse reis van Poetin sinds het Internationaal Strafhof (ICC) in maart een arrestatiebevel tegen hem uitvaardigde.

Poetin ontmoet donderdag de presidenten van Kirgizië en Azerbeidzjan. Vrijdag neemt hij deel aan een top van voormalige Sovjetlanden. Ook zijn belangrijkste bondgenoot, de Belarussische president Aleksandr Loekasjenko, is daarbij aanwezig. Andere deelnemers aan de top zijn de presidenten van Kazachstan en Oezbekistan, twee landen die kritischer staan ten opzichte van de invasie in Oekraïne.

De Russische president heeft wegens het arrestatiebevel van het Internationaal Strafhof al afgezien van deelname aan verschillende internationale topontmoetingen. In Kirgizië loopt hij niet het risico gearresteerd te worden, aangezien het land net als onder andere de VS, China, India en Rusland niet bij het hof is aangesloten.