Krimbrug heeft ondanks sancties oranje tintje

Rookgeneratoren, grote onderzeese obstakels, luchtafweergeschut: het Russische leger doet er momenteel alles aan om de 19 kilometer lange brug tussen het Russische vasteland en het Krim-schiereiland te verdedigen. De verbinding tussen Rusland en de geannexeerde Krim is cruciaal voor de strijd die de Russen voeren in het zuiden van Oekraïne – zowel op de Krim zelf als in de regio’s Cherson en Zaporizja.

De gehele militaire logistiek van de Russen loopt via de Krimbrug, geanalyseerd onlangs het Britse ministerie van Defensie. Niet voor niets heeft het Oekraïense leger onlangs geprobeerd de brug te breken Boten En drones aanvallen.

De controversiële compound heeft een licht oranje tint. De Krimbrug, voltooid in 2018, is een persoonlijk prestigeproject van president Vladimir Poetin. Het is ‘mede gebouwd door de inzet van Nederlandse kennis en kunde’, schrijft het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) vrijdag in een verklaring. persbericht. Het Openbaar Ministerie doet al langere tijd onderzoek naar de betrokkenheid van een aantal Nederlandse bedrijven bij de bouw van de brug, die mogelijk de Europese sancties tegen Rusland hebben geschonden. Dit resulteerde vrijdag in de eerste boetes.

Boetes en dienstverlening aan de gemeenschap

Vier bedrijven moeten in totaal 160.000 euro aan boetes betalen voor hun betrokkenheid bij de bouw. Eén bedrijf moet bovendien een winst van 71.000 euro inleveren bij justitie. Acht mensen kregen vanwege hun betrokkenheid ook een taakstraf van tussen de 20 en 60 uur opgelegd. Het gaat om medewerkers van de betrokken bedrijven, bevestigt het Openbaar Ministerie, maar wil niet zeggen welke functies de acht bekleedden binnen de bedrijven.

Volgens de rechterlijke macht hebben de vier bedrijven “opzettelijk onderdelen verkocht en technische bijstand verleend voor de bouw van de Krimbrug”, waardoor “het doel en de effectiviteit van internationale sancties” werden ondermijnd. Om welke bedrijven het precies gaat, maakt het Openbaar Ministerie niet bekend.

De leveranciers roepen in koor dat ze niet bang zijn voor sancties, en als wij het kopen, zorgen ze ervoor dat het geleverd wordt.

Ilia Roetman Projectleider

Trilboren en meetapparatuur

Het strafrechtelijk onderzoek is gestart naar aanleiding van een publicatie in de Gelderlander in 2017. Hieruit bleek dat twee relatief kleine Gelderse bedrijven onderdelen hadden geleverd voor heimachines die bij de bouw van de brug worden gebruikt. Later bleek dat vijf relatief onbekende bedrijven producten leverden voor de bouw van de Krimbrug, waaronder trilboren en meetapparatuur. Ook zouden Nederlanders technische assistentie hebben verleend op de bouwplaats.

Aanvankelijk omvatte het onderzoek ook de namen van veel grotere bedrijven genaamd – die van bijvoorbeeld verffabrikant AkzoNobel en transportbedrijf Mammoet – maar van hun betrokkenheid is nooit iets gebleken.

De werkzaamheden aan de brug waren een schending van Europese sancties, die werden opgelegd nadat Rusland in 2014 de Krim van Oekraïne had geannexeerd en ook ‘destabiliserende’ aanvallen had uitgevoerd in Oost-Oekraïne. President Poetin gunde de bouw van de Krimbrug ook aan het bedrijf Strojgazmontazj van oligarch Arkady Rotenberg, volgens de Europese Commissie, “een oude bekende van president Poetin en zijn voormalige judo-sparringpartner.”

Mijn conclusie tot nu toe is dat de meeste lidstaten nog niet helemaal weten wat ze moeten doen

Overheidsambtenaar

Ook na MH17 geen idee

Dat de eerste Nederlandse betrokken partijen en bedrijven inmiddels een boete hebben gekregen, nadat zij dankzij journalistiek opsporingswerk in beeld kwamen, is voor de rechterlijke macht een succes. Maar het onderstreept ook een pijnlijk feit: na het opleggen van de sancties aan Rusland in 2014 heeft Nederland vrijwel niets gedaan om deze ook daadwerkelijk uit te voeren. Het neerhalen van vlucht MH17 met een Russische Boekraket, waarbij 196 Nederlanders omkwamen, veranderde daar weinig aan.

Uit stukken Dat NRC Eerder aangevraagd op basis van de Wet Open Overheid (Woo), bleek dat overheidsinstanties en opsporingsdiensten geen idee hadden wat ze moesten doen na de invasie van Oekraïne in februari vorig jaar. Na de grootschalige Russische aanval op het buurland werden de Europese sancties aanzienlijk uitgebreid. Maar voor de uitvoering ervan leek nauwelijks iets geregeld. Zo was het in maart vorig jaar ‘niet erg duidelijk welke opsporingsbevoegdheden er zijn om proactief informatie te verzamelen’, schreven ambtenaren van het ministerie van Justitie en Veiligheid elkaar.

Na het eerste Europese overleg over de sancties – waaraan het ministerie van Buitenlandse Zaken weigerde deel te nemen – concludeerde de aanwezige Nederlandse functionaris: ‘Mijn conclusie tot nu toe is dat de meeste lidstaten nog niet helemaal weten wat ze moeten doen. sanctiewetgeving en vaak zijn het vooral politieke bedoelingen om (tegoeden) te bevriezen.”

De Europese sancties na de annexatie van de Krim waren al bijna acht jaar van kracht. Uiteindelijk heeft het tot april 2022 geduurd voordat de regering daadwerkelijk begon met het uitvoeren van de Russische sancties.

De buitenlandse bedrijven die vanaf 2015 meewerkten aan de bouw van de Krimbrug voelden zich niet gehinderd door de sancties, zo vertelde Ilia Roetman, een van de projectleiders, destijds aan Russische media: “De leveranciers van internationale materialen zijn vaak bij mij op bezoek geweest. Ze roepen in koor dat ze niet bang zijn voor sancties, en als wij het kopen, zorgen ze ervoor dat het geleverd wordt.”

Volgens de Russische krant Vedomosti Internationale bedrijven openden vaak een Russische BV om hun activiteiten onder te brengen, waardoor de levering van producten en diensten op papier uit Rusland kwam en dus geen alarmbellen zou doen rinkelen in Europa. Het feit dat er sancties waren opgelegd kon niet aan de aandacht van de betrokken bedrijven zijn ontsnapt: in het officiële bouwcontract stond dat de sancties geen excuus mochten zijn voor te late oplevering van het project.

75 strafrechtelijke onderzoeken

Met de boetes en taakstraffen die het Openbaar Ministerie vrijdag bekendmaakte, is het onderzoek naar sanctieovertredingen tijdens de bouw van de Krimbrug nog niet afgerond. Volgens justitie staat ook vast dat drie andere bedrijven strafbare feiten hebben gepleegd door mee te doen aan de bouw. De boete voor die bedrijven wordt de komende maanden bepaald, zegt de woordvoerder van het Openbaar Ministerie. Ook zal een onbekend aantal mensen voor de rechter verschijnen.

Sinds vorig jaar is het aantal strafzaken wegens overtreding van de sanctiewetgeving snel toegenomen. Volgens het Openbaar Ministerie lopen er inmiddels 75 strafrechtelijke onderzoeken naar schendingen van de Russische sancties en zitten in sommige gevallen verdachten al enige tijd in voorlopige hechtenis. Het Openbaar Ministerie geeft geen informatie over wie zij zijn en waar zij van worden verdacht.