[ad_1]
Fiona Tan gebruikt brieven van haar vader om honderd jaar oude archiefbeelden van Nederland van een bijzondere voice-over te voorzien. Een gedurfde keuze die intrigeert en soms betovert.
In de oude filmbeelden Liefste Fiona zijn mooi. Zo zag Nederland er honderd jaar geleden uit. Het vervoer gebeurde nog met paard (en soms zelfs hond) en kar, of met zeilschepen via het kanaal. Het roept een gevoel van nostalgie op. Maar in dit land vol industrie is het leven moeilijk. Vissers moeten hun vangst met de hand binnenhalen. Rietsnijders staan tot hun kruis in het water. En fabrieksarbeiders produceren textiel of gloeilampen met behulp van gevaarlijke machines. Het is zonder uitzondering hard werken.
Het meisje in klederdracht dat aan het begin van de documentaire in de camera kijkt, komt uit Nederlandse soorten , een korte film met ingekleurde beelden uit het filmarchief van Eye. Toen beeldend kunstenaar en filmmaker Fiona Tan (1966) aan haar tentoonstelling werkte, Bergen en molshopen ontdekte ze wat voor mooi filmmateriaal het museum in de collectie heeft. Tijdens coronatijd sloot ze zichzelf op in het archief in Amsterdam om te werken aan een beeldcollage van Nederland begin twintigste eeuw.
Interessant beeld van die tijd
Liefste Fiona geeft daarmee een interessant beeld van ons land in de eerste drie decennia van de vorige eeuw. Mannen dragen nog steeds klompen en petten en rookpijpen. Vrouwen verschijnen in traditionele kostuums. Maar Tan laat zien dat ze er niet alleen voor de show zijn: vrouwen werken minstens zo hard als mannen. En ook kinderarbeid is schering en inslag. Er is een opvallende scène waarin kinderen rokend in traditionele klederdracht langslopen. Er is nauwelijks tijd om kind te zijn. De beelden zijn qua onderwerp wat eenzijdig. Er wordt vooral gesproken over het arbeidsleven. Dat komt omdat vrije tijd schaars is. Mensen zijn bekend met ijsvrij, dat levert vrolijke schaatstaferelen op en men vaart zelfs in een omgebouwde boot over het ijs.
Tans project is meer dan een collage van verstilde archiefbeelden. Ze creëert een dubbele laag door middel van brieven die haar vader haar eind jaren tachtig vanuit Australië schreef. De in Indonesië geboren Tan groeide op in Melbourne. In 1988 verhuisde ze naar Amsterdam om te studeren aan de Rietveld Academie, waar ze nog steeds woont en werkt. Aan de beelden zijn de gebeurtenissen tijdens haar studieperiode gekoppeld. Een gedurfde keuze.
Schakel tussen evenementen
Tijdens de documentaire leest een rustige mannenstem passages voor uit de intieme brieven van Tans vader. Persoonlijke verhalen, over de zieke broer van Fiona of zoiets alledaags als het kopen van een bril, worden afgewisseld met grote gebeurtenissen op het wereldtoneel, zoals het Tiananmen-protest in China en de val van de Berlijnse Muur. De ontwikkelingen in de twee verschillende periodes en de afwisseling tussen kleine en grote evenementen zetten ons aan om na te denken over onze plek in de wereld.
Het is soms lastig om verbanden te zien tussen voice-over en wat er wordt getoond. Tegelijkertijd is deze gespleten interpretatie intrigerend. Over bepaalde momenten in de film is goed nagedacht. Zo nu en dan vallen de twee lagen ineens prachtig samen, wat een betoverend en ontroerend effect heeft.
Dearest Fiona van Fiona Tan is te zien bij Slieker Film Leeuwarden. *** / gedurfde en betoverende collage van het Nederland van weleer
[ad_2]
