[ad_1]
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data109766493-e2a72e.jpg)
“Wij zijn gelovigen en hopen ons leven met martelaarschap te beëindigen”, zei Hamas-leider Saleh al-Arouri eind augustus in een interview met de Libanese krant al-Mayadeen. “Dat is in onze ogen de grote overwinning.”
Hij kreeg zijn zin. Arouri werd dinsdagavond gedood bij een explosie in Beiroet, samen met minstens twee andere Hamas-leden en drie Libanezen. Internationale persbureaus spreken van één Israëlische drone-aanval. Israël heeft de aanval nog niet formeel opgeëist, maar de Israëlische ambassadeur bij de VN heeft het Israëlische leger en de inlichtingendiensten al geïnformeerd Gefeliciteerd met de aanval.
De 57-jarige Arouri werd beschouwd als een van de belangrijkste figuren binnen Hamas. Hij was medeoprichter van de militaire vleugel van Hamas, de Kassam Brigades, en was de tweede die het bevel voerde over de politieke leiding ervan. Als geboren netwerker was hij de link van Hamas met Iran en Hezbollah, maar ook een begenadigd onderhandelaar met kennis van de Hebreeuwse en Israëlische politiek.
Arouri werd in 1966 geboren in het dorp Aroura op de Westelijke Jordaanoever, een jaar voordat Israël het gebied bezette. Hij studeerde islamitisch recht aan de Universiteit van Hebron en raakte eind jaren tachtig betrokken bij de jongerenafdeling van Hamas. Daar zou hij zijn gerekruteerd om te helpen bij het opzetten van de militaire activiteiten van Hamas in Hebron.
Achttien jaar gevangenisstraf
In totaal zat Arouri bijna achttien jaar vast in Israëlische gevangenissen. Het begon in 1990, toen hij als 24-jarige werd vastgehouden in zogenaamde ‘administratieve detentie’, een preventieve hechtenis zonder vorm van proces. In 1992 volgde opnieuw een arrestatie, waarna hij werd veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf wegens ‘een leidende rol binnen Hamas’. Vlak voor zijn vrijlating voegde de rechtbank vijf jaar toe, onder meer voor het onderhouden van illegale contacten in de gevangenis. Dit werd gevolgd door nog eens vier jaar administratieve detentie.
De gevangenis heeft Arouri mede gevormd. Hij werd onder meer vastgehouden in het detentiecentrum Moskobiyyeh volgens mensenrechtenorganisaties wordt gemarteld, en legde contact met andere Hamas-leiders en leden van andere Palestijnse organisaties in de cel. Hij leerde daar ook Hebreeuws en verdiepte zich in de Israëlische politiek.
Toen hij in 2007 werd vrijgelaten, trouwde Arouri onmiddellijk met Hana, de vrouw met wie hij zich dertien jaar eerder had verloofd. Hij gaf ook een interview aan de Britse krant De Telegraaf waarin hij de hoop uitsprak dat de overwinning van Hamas bij de Palestijnse verkiezingen van 2006 een politiek proces met Israël zou inluiden, en hij afzag van bombardementen op Israëlische burgers. “De vrucht van militaire actie is politieke actie”, zei Arouri. “Alle oorlogen eindigen met een staakt-het-vuren en onderhandelingen.”
Maar een paar maanden later plaatste Israël de pas vrijgelaten Arouri opnieuw onder administratieve detentie. Dit werd herhaaldelijk verlengd tot 2010, toen Arouri werd vrijgelaten op voorwaarde dat hij het land zou verlaten. “Deze keer”, schrijft de Amerikaanse krant De Washingtonpost, “Er zouden geen aankondigingen zijn van verbeterd gedrag.”
Een leven in ballingschap
Arouri begon een leven in ballingschap en bouwde een internationaal netwerk op. Hij verbleef eerst in Syrië, maar verhuisde vanwege de oorlog daar naar Turkije. In Istanbul zou hij een eigen Hamas-kantoor en hebben soms een tegengesteld standpunt ingenomen tegenover andere Hamas-leiders. Zo beweerde hij in 2014 dat Hamas verantwoordelijk was voor de ontvoering van drie Israëlische tieners in juni van dat jaar, terwijl dit door andere leiders werd ontkend en door veiligheidsexperts werd betwist. Arouri omschreef de ontvoering en de uiteindelijke moord op de tieners als een ‘heldhaftige operatie’.
Gedeeltelijk onder Israëlische en Amerikaanse druk, Israëlische media schreven destijdsNaar verluidt heeft Turkije Arouri in 2015 de deur gewezen. Vervolgens pendelde hij jarenlang tussen Qatar, waar het politieke hoofdkwartier van Hamas is gevestigd, en Libanon, waar hij intensief netwerkte met de Libanese strijdgroep en politieke partij Hezbollah en haar Syrische en Iraanse bondgenoten.
Dit laatste was van groot belang voor de regionale koers van Hamas. Hamas had immers aanvankelijk de rebellen tegen het Assad-regime in Syrië gesteund en kwam daardoor in conflict met bondgenoten Hezbollah en Syrië. Mede dankzij Arouri werden deze kwesties in de jaren na 2015 gladgestreken en keerde Hamas terug naar de zogenaamde ‘As van het Verzet’, een door Iran aangestuurde regionale coalitie tegen Israël. “Voor Iran was Arouri misschien degene meest loyale en strategisch belangrijke figuur binnen Hamas”, schrijft analist Charles Lister over X in reactie op de dood van Arouri.
Arouri’s grote netwerk en onderhandelingsvaardigheden kwamen Hamas ook goed van pas in de huidige oorlog. Hij heeft een “onmisbare” rol gespeeld in de onderhandelingen over de uitwisseling van Israëlische gijzelaars en Palestijnse gevangenen. aldus de Britse krant De Bewaker. Zo zou hij verantwoordelijk zijn geweest voor de selectie van personen die aan beide kanten vrijgelaten moesten worden.
Het staat vast dat hij nauw samenwerkte met de Hamas-leiding in Gaza. In tegenstelling tot een deel van de politieke vleugel van Hamas in Qatar, stond Arouri bekend om zijn nauwe banden met de Kassam Brigades in Gaza, de militaire vleugel van Hamas die de aanval van 7 oktober uitvoerde. Het is niet zeker of hij ook heeft geholpen bij de voorbereiding van die aanval.
Eind augustus voorspelde Arouri echter in hetzelfde interview waarin hij zei dat hij hoopte als martelaar te sterven een ‘regionale oorlog’ tegen Israël. De extreemrechtse koers van premier Netanyahu en de escalerende kolonisatie van de Westelijke Jordaanoever hadden dit voor hem “onvermijdelijk” gemaakt. “De As van het Verzet is voorbereid”, zei Arouri destijds.
De vraag is nu hoe dat verbond zijn dood zal wreken. Iran en Hezbollah kunnen de dood van ‘hun’ man binnen Hamas nauwelijks negeren. Tegelijkertijd is de regionale escalatie die Arouri afgelopen zomer voorspelde inderdaad bedreigend. Hoewel er, zoals gebruikelijk, al dreigende taal wordt gehoord vanuit Beiroet en Teheran, blijft het de vraag of de ‘As van Verzet’ hier daadwerkelijk op zit te wachten.
[ad_2]
