En alweer gaat het mis met een toestel van Boeing, schade voor imago van het bedrijf groeit

Boeing heeft een saai jaar nodig, zei een Amerikaan luchtvaart analist vorige week. Een jaar zonder drama, conflicten en incidenten. Waarin de Amerikaanse fabrikant zijn nieuwe vliegtuig op tijd zou leveren, de Europese concurrent Airbus zou inhalen en het vertrouwen van de klant zou herwinnen na dodelijke incidenten in het verleden.

Dat saaie jaar duurde nog geen vijf dagen.

Het ongeval met het Boeing-vliegtuig van Alaska Airlines dat vrijdagavond kort na het opstijgen een paneel verloor (geen nooduitgang), de cabinedruk verloor en gedwongen werd terug te keren naar de luchthaven van Portland, Oregon, zaait nieuwe twijfels over de veiligheid en kwaliteitscontrole van Boeing.

Het vertrouwen in Boeing staat al enige tijd onder druk, na crashes met de Boeing 737 MAX in 2018 en 2019. Ongevallen in Indonesië en Ethiopië kostten aan 346 mensen het leven. Na het wereldwijde verbod waardoor de 737 MAX twintig maanden aan de grond stond, waren de technische problemen met het toestel nog lang niet voorbij. Boeing meldde bijvoorbeeld problemen met het de-icing-systeem en met het roer. Ook de productie van de grotere Boeing 787 Dreamliner, het toestel voor langere, intercontinentale vluchten, kende diverse technische problemen.

Harde knal

Vlucht AS1282 van Portland naar Ontario, Californië, was vrijdagavond zeven minuten onderweg toen de 171 passagiers en zes bemanningsleden werden opgeschrikt door een luide knal. Een paneel aan de zijkant van het vliegtuig, ongeveer tweederde van de voorkant van de romp, kwam los en werd met grote kracht naar buiten gezogen.

De druk in de cabine – normaal gesproken hoger dan buiten – verdween. Bij een jongen werd zijn shirt uitgetrokken, vertelde een passagier later aan Amerikaanse media. De explosie zorgde er ook voor dat de cockpitdeur openging en dat piloten apparatuur verloren. Gelukkig waren de twee stoelen naast het panel onbezet. Dertien minuten na het incident maakte het vliegtuig een succesvolle noodlanding op de luchthaven van Portland.

Gelukkig zei een vertegenwoordiger van de Amerikaanse toezichthouder National Transportation Safety Board (NTSB), die het incident onderzoekt, dat het vliegtuig nog niet op kruishoogte stond. In dat geval zouden passagiers en cabinepersoneel door het vliegtuig zijn gelopen. En dan waren de gevolgen waarschijnlijk nog veel ernstiger geweest. Nu bleven alle 171 passagiers – inclusief vier alleenreizende kinderen en drie baby’s – en de bemanning ongedeerd.

Vrijwel direct na het incident bepaalde de Amerikaanse luchtvaarttoezichthouder Federal Aviation Authority (FAA) dat alle vliegtuigen van dit type Boeing 737 MAX tot nader onderzoek aan de grond moesten blijven.

Alaska Airlines is een van de grootste gebruikers van deze 737 MAX-9. Het bedrijf, dat veel vluchten uitvoert in het noordwesten van de VS, heeft 65 vliegtuigen van het betreffende type in zijn vloot. United Airlines is de grootste gebruiker met 79 Boeing 737 MAX-9’s.

Ook de Europese luchtvaarttoezichthouder EASA vaardigde een tijdelijk vliegverbod uit voor het type 737 MAX-9, maar dat bleek meer een formaliteit. In Europa maken luchtvaartmaatschappijen geen gebruik van de configuratie waarmee Alaska Airlines vliegt, aldus EASA.

Volgens Emirates CEO Tim Clark illustreert het incident nogmaals hoe Boeing worstelt met de kwaliteit van zijn vliegtuigen

Corendon Dutch Airlines, de enige luchtvaartmaatschappij in Nederland die met 737 MAX-9’s vliegt, beschikt op de plek van het paneel over een nooduitgang. Dit geldt voor meer budgetmaatschappijen die meer stoelen in de MAX-9 hebben geïnstalleerd dan Alaska Airlines. Iedereen die met meer passagiers vliegt, zoals budgetmaatschappijen, moet over een extra nooduitgang beschikken.

De Amerikaanse toezichthouder NTSB meldt maandag dat het maanden zal duren om vast te stellen wat de oorzaak van het ongeval is. Was het een productiefout van Boeing of van leverancier Spirit Aerosystems, de fabrikant van de panelen? Of was het een onderhoudsprobleem van Alaska Airlines? Hoe dan ook, het paneel werd zondagavond gevonden in de tuin van een leraar uit Portland.

Ook maakte de NTSB bekend dat het betreffende vliegtuig van Alaska Airlines, in gebruik sinds november 2023, al drie keer een cabinedrukfoutmelding heeft ondervonden. In december en vorige week tweemaal ging er een waarschuwingslampje branden, wat duidde op een mogelijk technisch effect met de luchtdruk.

Deze meldingen bleken volgens de toezichthouder altijd goedaardig. Alaska Airlines heeft wel aanvullend onderzoek naar het waarschuwingslicht aangekondigd, maar dat was op de dag van het ongeval nog niet afgerond. Tot dan toe vloog Alaska Airlines deze 737 MAX-9 niet over lange afstanden over zee, bijvoorbeeld naar Hawaï. Er moest te allen tijde een vliegveld in de buurt zijn om een ​​noodlanding te kunnen maken. De NTSB doet onderzoek naar het licht, maar wil nog geen direct verband leggen met het incident van vrijdagavond.

Slecht moment

Het ongeval komt op een zeer slecht moment voor Boeing. De fabrikant wil de komende jaren de productie in zijn fabrieken nabij Seattle (voor de 737 MAX) en Charleston, South Carolina (voor de 787 Dreamliner) verhogen.

Na het ongeluk met Alaska Airlines betwijfelen analisten of de Amerikaanse vliegtuigbouwer in staat is om op een veilige en gecontroleerde manier meer vliegtuigen te bouwen. Boeing levert nu 38 737 MAX-vliegtuigen per maand aan Seattle. Dat moet binnen enkele jaren oplopen tot vijftig.

Dat zei CEO Tim Clark van luchtvaartmaatschappij Emirates maandagavond tegen het Amerikaanse persbureau Bloomberg Het incident van die vrijdagavond illustreert nogmaals hoe Boeing worstelt met de kwaliteit van zijn vliegtuigen. Er wordt naar Clark geluisterd in de luchtvaartindustrie: Emirates is ‘s werelds grootste afnemer van langeafstandsvliegtuigen zoals de Boeing 787 Dreamliner.

Het incident zou er ook toe kunnen leiden dat Boeing later dan gepland toestemming krijgt om een ​​kleinere en grotere versie van de 737 MAX op de markt te brengen.

De kleinere 737 MAX-7 moet gecertificeerd worden door de Amerikaanse toezichthouder FAA, na technische problemen met het anti-ijssysteem. En ook de grotere MAX-10, die Boeing in grote aantallen heeft verkocht aan onder meer de Ierse budgetmaatschappij Ryanair, wacht nog op certificering.

Positie in China beschadigd

Ten slotte schaadt het ongeval in Portland de positie van Boeing in China. Samen met India is dit de grootste markt voor nieuwe vliegtuigen ter wereld. Boeing wil de verkoop van de 737 MAX graag hervatten na het verbod na de crashes in 2018 en 2019. Hiervoor moeten de Chinese luchtvaartautoriteiten de 737 MAX weer het land binnen laten komen. Dat leek op de korte termijn te gebeuren: Boeing leverde onlangs een 787 Dreamliner aan een Chinese luchtvaartmaatschappij. Het is onduidelijk of China zal blijven twijfelen over de 737 MAX.

Boeing heeft nog niet veel informatie vrijgegeven over de mogelijke oorzaak van het ongeval met het toestel van Alaska Airlines. De directie van het Amerikaanse bedrijf benadrukte vooral dat een incident als vrijdagavond het belang van veiligheid, kwaliteitscontrole en transparantie bevestigt. Het topmanagement van Boeing gaat dinsdag met medewerkers in gesprek over deze thema’s.

Delen





E-mail de redacteur