LIVE | Zweedse legertop waarschuwt miljoenen Zweden: ‘Bereid je mentaal voor op oorlog’ | Buitenland

Navo-bondgenoten hebben opnieuw verklaard Oekraïne niet in de steek te laten en ook in het nieuwe jaar door te gaan met de levering van militaire en economische steun, in het bijzonder luchtafweer. De toezegging volgde op een bijeenkomst op het Navo-hoofdkwartier in Brussel van de ambassadeurs van het militaire bondgenootschap en Oekraïne. Via videoverbinding waren ook de Oekraïense luchtmachtchef Mykola Olesjtsjoek en de plaatsvervangend minister van Binnenlandse Zaken Oleksi Serhjejev aanwezig.

De bijeenkomst was georganiseerd op verzoek van Oekraïne na recente zware luchtaanvallen van Rusland op Oekraïense steden, waarbij tientallen mensen zijn omgekomen. Volgens de Oekraïense regering heeft het land dringend luchtafweerraketten zoals Patriots nodig. Die kwamen er nu nog niet. Wel de toezegging van hulp voor ‘miljarden aan euro’s en andere middelen in 2024’, aldus het NAVO-persbericht na afloop.

Het bevolkingsaantal van Rusland zou tegen midden deze eeuw kunnen dalen tot het niveau van het einde van de 19de eeuw. Dat heeft het Russische statistiekbureau Rosstat berekend. Daarmee zou Rusland uit de top tien vallen van grootste landen ter wereld qua bevolkingsaantal.

Als grootste land ter wereld qua oppervlakte zit Rusland gebeiteld. Met ruim 17 miljoen vierkante kilometer laat het de nummer twee ver achter zich: Canada, met 9,9 miljoen vierkante kilometer.

Op het vlak van bevolkingsaantal is het dus een ander verhaal. Daar staat Rusland met goed 146 miljoen inwoners op de negende plaats. En het ziet ernaar uit dat die plek in de top tien bedreigd wordt.

Het Russische statistiekbureau Rosstat maakte een prognoses voor de evolutie van het bevolkingsaantal tot 2046 en die is niet rooskleurig. In het meest optimistische scenario stijgt het met 4,6 miljoen, maar in het meest pessimistische scenario wordt rekening gehouden met een daling van maar liefst 15,4 miljoen inwoners.

In het basisscenario gaat Rosstat uit van een bevolkingsdaling van 7,3 miljoen de komende 22 jaar. Het totale bevolkingsaantal zou daarmee op 138,8 miljoen inwoners komen in 2046 (nieuwe gebieden niet meegerekend). Dat is ongeveer het niveau van 1980, toen Rusland nog de Sovjet-Unie was.

Iran heeft naar verluidt een nieuwe gevechtsdrone ontwikkeld voor Rusland. Dat meldt de Britse televisiezender Sky News, die zich baseert op een anonieme geïnformeerde veiligheidsbron. Het nieuwe wapen, de ‘Shahed 107′, wordt beschreven als een ‘explosief’ onbemand gevechtsvliegtuig met hoogtechnologische verkenningscapaciteiten.

De nieuwe Iraanse drone zou uitgerust zijn met hoogstaande technologie waarmee de Russen belangrijke doelwitten op het slagveld kunnen detecteren. Het gaat dan bijvoorbeeld om Britse en Amerikaanse raketlanceersystemen die de Oekraïense strijdkrachten gebruiken. Volgens de veiligheidsbron heeft de tweeënhalf meter lange drone een bereik tot 1.500 kilometer.

De ontwikkeling van de nieuwe drones maakt volgens Sky News deel uit van een deal tussen Iran en Rusland ter waarde van meer dan 2 miljoen dollar (ongeveer 1,8 miljoen euro). ,,Dit toont aan in welke mate Iran betrokken is bij de ondersteuning van de Russische belangen in Oekraïne”, zegt de bron.

Hij had gezworen om een groot corruptieschandaal wereldkundig te maken, maar zo ver is het niet gekomen. Het levenloze lichaam van oorlogsjournalist Alexander Rybin (39) werd op 8 januari op een parkeerplaats langs een snelweg gevonden in de buurt van Sjachty in de Russische regio Rostov.

Alexander Rybin was een journalist en politiek commentator die voor verschillende Russische media werkte. De verslaggever stierf na een bezoek aan het door Rusland bezette Marioepol in Oekraïne. Tijdens een reportage bekritiseerde hij het regime van Poetin wegens de traagheid bij de wederopbouw van de door oorlog verwoeste stad. Tot op de dag van vandaag is Marioepol een ruïne.

,,Er is hier gigantisch veel geld. Mijn persoonlijke indruk – ik beschuldig niemand ergens van – is dat er gigantisch veel corruptie gaande is in Marioepol”, vertelde hij op 30 december vanuit de bezette stad.

De verslaggever had weliswaar in het verleden Poetins annexatie van de Donbas-regio in Oekraïne gesteund. Maar hij hekelde nu de ‘enorme corruptie’ bij de wederopbouw van Marioepol en beloofde meer details te onthullen in een live-uitzending op mediaplatform Rabkor na zijn terugkeer naar Moskou.

De verslaggever is volgens Russische staatsmedia aan hartfalen overleden. De Onderzoekscommissie van de Russische Federatie voor de regio Rostov zei dat er geen aanwijzingen waren van een mijsdrijf.

De dood van Rybin is de laatste in een hele reeks mysterieuze sterfgevallen onder Russische mediafiguren, in een tijd waarin het Kremlin steeds harder optreedt tegen personen met afwijkende meningen.

De opperbevelhebber van de Zweedse strijdkrachten en de minister van Civiele Defensie hebben een duidelijke boodschap voor de Zweedse bevolking: ,,Bereid je mentaal voor op oorlog”. De veiligheidssituatie is sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer zo ernstig geweest, klinkt het. ,,Rusland is en blijft een bedreiging voor Zweden.”

De Zweden zijn dus gewaarschuwd. Ze moeten zich schrap zetten voor een mogelijke oorlog met Rusland in de nasleep van de Russische invasie van Oekraïne en het langverwachte Navo-lidmaatschap van hun land in 2024.

Tijdens zijn toespraak zondag op een conferentie in het Zweedse Sälen benadrukte minister van Civiele Defensie, Carl-Oskar Bohlin, de urgentie om de veerkracht van Zweden te vergroten. Hij sprak zijn bezorgdheid uit over de trage modernisering van het civiele defensiesysteem. Bohlin drong aan op een collectieve inspanning van alle segmenten van de samenleving en benadrukte de noodzaak om snel actie te ondernemen.

,,Velen hebben het al voor mij gezegd, maar laat ik het nog eens zeggen vanuit mijn positie als minister – er zou een oorlog kunnen uitbreken in Zweden”, aldus Bohlin.

Hij trok daarbij parallellen met Oekraïne, dat geconfronteerd wordt met een grootschalige Russische invasie, en prees de ‘enorme veerkracht’ van de Oekraïners. Hij benadrukte dat een soortgelijke inspanning in Zweden een wijdverspreid bewustzijn en begrip van de ernst van de situatie vereist.

Zweeds opperbevelhebber Micael Bydén benadrukte een dag later eveneens de ernst van de situatie en drong er bij de bevolking op aan om zich mentaal voor te bereiden. ,,Dit is een zeer ernstige situatie. Het gaat er nu om dat we woorden omzetten in daden”, zei Bydén.

,,We moeten begrijpen dat alle Zweden klaar moeten zijn voor oorlog. Kijk naar de nieuwsberichten uit Oekraïne en stel jezelf deze eenvoudige vragen: als dit hier gebeurt, ben ik dan klaar? Wat moet ik doen? Hoe meer mensen hierover hebben nagedacht, en zich hebben voorbereid, hoe sterker onze samenleving is.”

De Europese landen hebben een manier gevonden om misschien 50 miljard euro extra hulpgeld voor Oekraïne mogelijk te maken. Hongarije lag in december nog dwars, maar lijkt inmiddels toeschietelijker.

Een werkvergadering van EU-diplomaten uit de 27 EU-landen heeft nu een compromis opgeleverd dat niet door Hongarije is geblokkeerd.

De kwestie over het hulpgeld is ingewikkeld omdat hiervoor de EU-meerjarenbegroting moet worden aangepast. Daarover moeten alle 27 lidstaten én het Europees Parlement het eens zijn. Na de Hongaarse tegenstem op de topconferentie van Europese regeringsleiders in december werd een nieuwe Europese top gepland op 1 februari. De hoop is dat de EU-regeringsleiders dan wel unaniem kunnen besluiten.

Intussen wordt er op diplomatiek niveau hard gewerkt om de EU-landen zo veel mogelijk bij elkaar te brengen. Het dinsdag gevonden compromis is dat de EU-landen nu alvast met het Europees Parlement onderhandelen over een basisverdrag voor het hulpgeld. Het idee daarachter is dat als er een raamwerk ligt, het hulpgeld straks sneller kan worden uitgekeerd. Oekraïne heeft aangegeven het geld dringend nodig te hebben voor de oorlog tegen Rusland en andere kosten.

Alexej Navalny is in oktober terecht in een isoleercel gezet om belediging van een cipier. Dat bepaalde de rechter in Rusland vanmorgen. Volgens de Russische oppositieleider mocht hij van de cipier ten onrechte niet schrijven, en noemde hij hem daarom onder meer ‘duivel‘. In de rechtbank klaagde hij daar vanmorgen over, maar de rechter stelt de gevangenis in het gelijk. 

Na zijn tijd in de isoleercel is Navalny naar een andere gevangenis gebracht, in het hoge noorden van Rusland. Navalny maakte desondanks een vrolijke indruk, was voor journalisten te zien via een videoverbinding. Hij grapte dat hij de vroege ochtendwandeling, terwijl het tientallen graden onder nul is, ‘verkwikkend’ vond. 

Hij vroeg de rechter of het personeel van zijn vorige gevangenis, in Melekhovo, een naaktfeest had georganiseerd naar aanleiding van zijn vertrek. Een sneertje naar bekende Russen die vorige maand in opspraak kwamen na een feest in Moskou. Zijn vraag zorgde voor hilariteit bij de rechters. 

De grap maakt duidelijk dat de gevangen oppositieleider vanuit het afgelegen strafkamp op de hoogte kan blijven van het nieuws buiten. 

De Oekraïense president Zelensky is in de Baltische staten. Vandaag is hij in Vilnius in Litouwen. Daarna reist hij door naar Tallinn in Estland en Riga in Letland, schrijft Zelensky op X. 

Hij spreekt in Litouwen met politici en media. Het gaat dan over veiligheid, toetreding tot de EU en Navo en samenwerking op het gebied van digitale oorlogsvoering en drones, aldus de president. Ook bezoekt hij de Oekraïense community in het land. 

Voor het eerst sinds september is de Russische oppositieleider Alexej Navalny weer in beeld geweest tijdens een rechtszaak. Hij mag zelf niet naar de rechtbank toe, maar rechters en journalisten zien hem via een videoverbinding, vanuit zijn nieuwe strafkamp in het noorden van het land. 

In november en december had Navalny ook een paar keer online aanwezig moeten zijn, maar toen kwam hij steeds niet opdagen. Het bleek dat hij niet meer in het strafkamp zat waar hij was opgesloten. Meteen vreesden advocaten en aanhangers voor het leven van de oppositieleider. Tot hij met de kerstdagen plotseling weer opdook in een gevangenis in het hoge noorden. 

Tijdens de twintig dagen waarin hij ‘zoek’ was, werd hij getransporteerd. In die tijd liet hij een baard staan. Inmiddels is die er weer af, blijkt uit de eerste beelden die vandaag online verschijnen. Het lukt Navalny ondanks zijn uitzichtloze situatie zelfs te lachen. 

De buitenwereld hoeft zich over hem geen zorgen te maken, zei hij met kerst. ’Het gaat goed met me. Ik ben totaal opgelucht dat ik het heb gehaald. Nogmaals bedankt aan iedereen voor jullie steun.’

Oekraïners in het hele land werden woensdagochtend wakker met het luchtalarm. Een nieuwe massale Russische aanval werd gevreesd. Het blijkt mee te vallen: na ongeveer een uur werd het alarm uitgezet, zonder dat er bommen waren gevallen, meldt de Kyiv Post.

De tentoonstelling Rusland in Moskou toont de verworvenheden van bijna een kwart eeuw Poetin. De boodschap: op zo’n beetje alle vlakken heeft het land de wind geweldig in de zeilen. De bezoekers zijn enthousiast, onafhankelijke deskundigen zijn dat aanzienlijk minder.

Evenals in de nu lopende verkiezingscampagne van de Russische leider is er ook in het museum vrijwel geen aandacht voor de situatie in Oekraïne. Die moet zo veel mogelijk buiten beschouwing blijven. Poetin wil uitstralen dat hij de president is van stabiliteit, niet van oorlog, zegt politicoloog Abbas Galljamov.

Door Oekraïense aanvallen in de Russische grensregio Koersk is een vrouw om het leven gekomen. Dat meldt de gouverneur van de regio, Roman Starovojt. De gouverneur van de aangrenzende regio Orjol meldt tegelijkertijd dat bij droneaanvallen meerdere mensen gewond zijn geraakt.

Volgens Starovojt kwam een vrouw om het leven door beschietingen in het dorp Gornal, vlak bij de grens met Oekraïne.

De gouverneur van Orjol meldt dat door droneaanvallen op een faciliteit voor brandstof zeker drie mensen gewond zijn geraakt. Ook brak er brand uit. Deze is inmiddels geblust. Volgens de gouverneur zijn drie drones neergeschoten. In een verklaring op Telegram spreekt hij van een ‘vijandelijke aanval’. 

De Russische grensregio’s worden de afgelopen maanden herhaaldelijk onder vuur genomen door Oekraïne. Op 30 december werden volgens de Russische autoriteiten zeker twintig mensen gedood bij een raketaanval op de stad Belgorod, zo’n 40 kilometer van de grens met Oekraïne. Kyiv doet doorgaans geen mededelingen over aanvallen op Russisch grondgebied.

Door het strenge winterweer in Oekraïne zitten meer dan duizend steden en dorpen in negen regio’s zonder elektriciteit. Dat meldt de Oekraïense elektriciteitsnetbeheerder Ukrenergo dinsdag. Volgens de netbeheerder is het energiesysteem verzwakt door Russische aanvallen. Inwoners worden opgeroepen om zoveel mogelijk energie te besparen.

In veel delen van Oekraïne zijn de temperaturen deze week gezakt tot -15 graden, waardoor het elektriciteitsverbruik op het hoogste niveau ligt. ‘Het consumptieniveau blijft groeien als gevolg van de aanzienlijke temperatuurdaling in het hele land’, aldus Ukrenergo. Het elektriciteitsverbruik was dinsdagochtend al 5,8 procent hoger dan de dag ervoor. Volgens de netbeheerder heeft Oekraïne elektriciteit uit buurlanden Roemenië en Slowakije moeten importeren om aan de vraag te kunnen voldoen.

Het slechte weer heeft aanzienlijke schade veroorzaakt aan distributienetwerken en door harde wind, vorst en dikke ijslagen op apparatuur zijn veel reparatiewerkzaamheden vertraagd. Vitali Kim, gouverneur van de zuidelijke regio Mykolaiv, waar 215 steden en dorpen geen elektriciteit meer hebben, zei dat het ijs op de elektriciteitskabels meer dan vijf cm dik was.

Volgens de netbeheerder kunnen zonne-energiecentrales niet op volle capaciteit draaien door de dichte bewolking. Bovendien zijn Oekraïense energiecentrales nog herstellende van de massale Russische aanvallen van vorige winter. Rusland viel het Oekraïense energiesysteem toen aan met duizenden raketten en drones. Hierdoor ontstond regelmatig stroomuitval voor miljoenen mensen.

Ukrenergo zegt op maximale capaciteit te werken en dringt er bij bewoners op aan te voorkomen dat ze meerdere elektrische apparaten tegelijkertijd gebruiken.

De raketten van de Oekraïense luchtafweer beginnen op te raken. Joeri Ihnat, de woordvoerder van de luchtmacht, heeft tegen landelijke media gezegd dat het steeds moeilijker wordt om Russische aanvallen af te slaan. 

Bijvoorbeeld gisteren vuurde Rusland 51 raketten af. Daarvan konden er maar achttien worden neergeschoten. ,,Het is volgens mij duidelijk dat we een tekort hebben”, zei Ihnat. 

Hij hoopt dat het westen snel weer met militaire leveringen komt. Waarschijnlijk doelt hij vooral op Patriot-luchtverdedigingsystemen uit de Verenigde Staten. Maar het Amerikaanse Congres stak in december nog een stokje voor een steunpakket van miljarden aan militaire steun. Veel andere landen zeggen weinig meer te kunnen missen en zijn terughoudend.

Het Russische leger is op veel plaatsen aan het front in de aanval. De verliezen aan soldaten en uitrusting zijn echter onevenredig hoog in vergelijking met de kleine territoriale winsten. De Krim, het schiereiland dat Rusland heeft geannexeerd, blijft bijzonder kwetsbaar voor Oekraïense aanvallen. Het zou een gebied moeten zijn van waaruit de Russische troepen kunnen aanvallen en waar ze zich veilig kunnen terugtrekken. Maar dit wordt steeds moeilijker, meldt de Duitse krant Die Welt.

Een van de belangrijkste redenen voor het toenemende succes van de Oekraïense tegenaanvallen is waarschijnlijk de vernietiging van vijandelijke radarsystemen en luchtverdedigingsposities op de Krim. In september meldde de Oekraïense geheime dienst de vernietiging van S-300 en S-400 luchtverdedigingssystemen. Drones zouden eerst de radarsystemen hebben uitgeschakeld, waarna Neptune-kruisraketten de twee systemen, die meer dan een miljard euro waard zijn, vol raakten.

Rusland heeft nog steeds geen antwoord op de Oekraïense aanvallen op de Krim. Dit is enerzijds mogelijk te wijten aan het onvermogen van de Russische legerleiding om de strategie aan te passen en anderzijds heeft Rusland vermoedelijk niet genoeg krachtige luchtverdedigingssystemen, die het kan inzetten op het schiereiland.

De succesvolle Oekraïense aanvallen zijn mede mogelijk gemaakt door de verzetsbeweging Atesh op de Krim. Atesh komt steeds prominenter in beeld omdat ze al verschillende succesvolle sabotageacties uitvoerde en aanslagen pleegde.

Een journalist van de Russische staatszender Koeban is samen met haar ex-echtgenoot dood aangetroffen in de slaapkamer van de vrouw. Dat melden Russische staatsmedia en de regionale Unie van Journalisten.

De doodsoorzaak van Zoja Konovalova (48) is volgens haar collega’s vergiftiging. Konovalova woonde in de Russische stad Krasnodar, vlakbij de door Rusland bezette Krim. Daar leidde ze de onlineredactie van het staatsmedium. In het verleden begeleidde ze volgens de Unie veel talentvolle journalisten, die nu door het hele land werken. 

Volgens de eerste bevindingen van de onderzoekers zouden de slachtoffers geen zichtbare verwondingen gehad hebben. Een onderzoek moet aan het licht brengen waar ze dan wel aan stierven. Haar dood ligt onder een vergrootglas, want ze is de zoveelste prominente Rus die onder onduidelijke omstandigheden om het leven is gekomen. Niet zelden gebeurt dat door vergiftiging of een ‘val’ uit een raam. 

De lichamen van Konovalova en haar 52-jarige ex-echtgenoot werden vrijdag gevonden, maar zouden er al zeker een dag gelegen hebben. De vrouw laat een volwassen zoon en een dochter van 15 jaar achter. 

Bij Russische luchtaanvallen door heel Oekraïne zijn vier mensen gedood, zeggen Oekraïense autoriteiten. Ze spreken van een ‘massale’ aanval.

Rusland zou 51 raketten hebben afgevuurd op verschillende plaatsen in Oekraïne. Daarvan werden er achttien neergeschoten, zegt de Oekraïense luchtmacht.

Volgens presidentieel adviseur Oleksi Koeleba raakten meer dan dertig mensen gewond.

In de Russische regio Dagestan is een 16-jarige verdachte van een opmerkelijke sabotageoperatie gearresteerd. Dat meldt het onafhankelijk Belarussische nieuwsmedium Nexta, dat vanuit Polen opereert, op X.

Volgens de Russische binnenlandse veiligheidsdienst (FSB) stak hij op 4 januari een Su-34 bommenwerper in brand op het militaire vliegveld Shagol in de regio Tsjeljabinsk. De geheime dienst gaat ervan uit dat Oekraïense speciale eenheden de tiener rekruteerden. 

De inlichtingendienst van het Oekraïense ministerie van Defensie (HUR) had op 4 januari al melding gemaakt van het incident met de tactische bommenwerper. Die maakte deel uit van de 21ste gemengde luchtdivisie van de Russische luchtmacht. ‘De omstandigheden die tot de brand hebben geleid, worden momenteel onderzocht en onderzocht voor verdere opheldering’, luidde het, gevolgd door ‘Glorie aan Oekraïne’.

De informatie kan niet onafhankelijk worden geverifieerd.

Oekraïne heeft al 15 miljoen ton vracht geëxporteerd via de alternatieve scheepvaartcorridor langs de westelijke kust van de Zwarte Zee nabij Roemenië en Bulgarije. Daaronder 10 miljoen ton landbouwproducten, meldt vice-premier Oleksandr Kubrakov.

,,Gedurende de vijf maanden dat de corridor in gebruik is, hebben 469 schepen onze Oekraïense havens aangedaan om te laden”, luidt het in een verklaring. Momenteel worden volgens de bewindsman 39 schepen geladen in de havens van Odesa en het nabijgelegen Chornomorsk en Pivdennyi. Nog eens 83 schepen bevestigden hun bereidheid om de havens aan te doen en 2,4 miljoen ton aan verschillende ladingen te exporteren.

Oekraïne lanceerde de corridor in augustus, kort nadat Rusland zich had teruggetrokken uit een door de VN bemiddelde graanexportovereenkomst uit 2022 en dreigde alle koopvaardijschepen als potentiële militaire doelen te beschouwen.

Het graanoverschot van het seizoen juli 2023-juni 2024 dat geëxporteerd kan worden, bedraagt volgens Kyiv in totaal 50 miljoen ton bedraagt. Op 8 januari had het land 19,4 miljoen ton graan geëxporteerd.

Oekraïense luchtafweertroepen hebben 18 van de 59 raketten vernietigd die Rusland maandag vroeg afvuurde op steden in verschillende regio’s in het land, meldde opperbevelhebber Valeryi Zaloezjny. Volgens hem werden ook alle acht gelanceerde drones van Iraanse makelij neergeschoten. Doelwit waren ‘vitale infrastructuur alsook industriële-, civiele- en militaire faciliteiten’, luidde het in een verklaring.

De neergeschoten raketten waren volgens de legerbaas kruisraketten van de types Kh-24, -101, -555 en -55. Vier Kinzjal-raketten konden niet worden neergehaald. De hypersonische ballistische raketten, die sneller vliegen dan het geluid, werden afgevuurd door MiG-31 straaljagers vanuit het Russische luchtruim boven Tambov en Rjazan, respectievelijk zo’n 500 en 200 kilometer onder Moskou in Europees Rusland. 

De Oekraïense luchtmacht had eerder gemeld dat de Russen 51 raketten lanceerden. Rusland reageerde nog niet op de berichten over de grootschalige luchtaanval. 

Het was het derde zware bombardement op Oekraïense steden in iets meer dan een week tijd. Dit keer lagen de doelen in het oosten en zuiden van Oekraïne, die minder goed beschermd zijn door luchtafweer dan de hoofdstad Kyiv. De andere twee aanvallen vonden plaats op 2 januari en 29 december. 

Bij eerstgenoemde aanval werden volgens Kyiv tien Kinzjal-raketten, 59 kruisraketten en drie Kalibr-raketten neergeschoten. Tijdens laatstgenoemde aanval vuurde Rusland volgens Oekraïense autoriteiten 158 raketten af, waarvan de luchtafweer 114 zou hebben onderschept. Plaatselijke autoriteiten meldden diverse inslagen en tientallen burgerslachtoffers in Kyiv, Lviv, Dnipro, Kharkiv en Odesa.

De aanvallen waren volgens Moskou een vergelding voor Oekraïense luchtaanvallen waarbij een Russisch marineschip in een Krim-haven was ‘beschadigd’ (vernietigd volgens Kyiv) en ook enkele gevechtsvliegtuigen op een militaire basis.