Inflatie jaagt Kremlin de stuipen op het lijf: sommige economen zien het als grootste bedreiging voor regime | Buitenland

In de hoofdstad Moskou zijn eieren en kip nog steeds in overvloed aanwezig, hoewel de prijzen aanzienlijk zijn gestegen. Maar inmiddels is in een aantal steden een tekort ontstaan. Regionale autoriteiten in het hele land zijn gedwongen noodtransporten van eieren uit nabijgelegen landen als Turkije, Iran, Azerbeidzjan en Afghanistan te organiseren om de winkelschappen gevuld te houden en de prijzen onder controle te houden.

Onafhankelijke econoom Igor Lipsits verklaart de stijgende prijzen – met 45 procent in heel Rusland – door de hoge import van broedeieren en apparatuur voor de Russische pluimveehouderij. Het importvolume van broedeieren naar Rusland bedroeg van januari tot en met september 2023 14,5 duizend ton. In monetaire termen: $104 miljoen.

“De importkosten stijgen als gevolg van de zwakke roebel. Bovendien is de productie in de pluimvee-industrie van de regio Belgorod afgenomen vanwege de ligging aan de frontlinie”, aldus Lipsits. Belgorod ligt ongeveer 40 kilometer van de Oekraïense grens en is al meerdere malen door Oekraïense raketten gebombardeerd, waarbij ruim twintig mensen omkwamen.

Volgens Lipsits zijn ook benzine en diesel duurder geworden, waardoor het vervoer van eieren en kip duurder wordt, wat weer wordt doorberekend in de detailhandelsprijzen. “De sector heeft geen winstreserves, waardoor zij de prijzen moet verhogen.”

De hoge eierprijs symboliseert nu de stijgende inflatie van voedselproducten in Rusland. Half december klaagde een oudere dame tijdens de jaarlijkse ‘phone-in’, waarbij burgers vragen kunnen stellen aan president Vladimir Poetin, over dure eieren en kippenvlees.

Poetin kwam weg met een grapje. “Ik sprak deze week met de minister van Landbouw en vroeg hem: ‘Hoe gaat het met je eieren?'” grinnikte de Russische leider, waarbij eieren in de Russische volkstaal testikels betekenen. Maar hij haastte zich ook om zich te verontschuldigen voor de hoge prijzen, iets wat Poetin niet snel doet. Ook beloofde hij dat de situatie snel zou verbeteren, maar bijna een maand later is daar nog steeds weinig van te merken.

Lipsits verwacht dat ook andere basisbehoeften in 2024 flink duurder kunnen worden. “Vooral de goedkoopste producten die de armste Russen kopen. De prijs van brood kan stijgen of de kwaliteit ervan kan dalen. Mogelijk zonnebloemolie.”

Sommige economen zien de stijgende inflatie dit jaar als de grootste bedreiging voor het Russische regime. Lipsits: ‘De centrale bank hoopt op een daling in 2024. Maar dat is moeilijk te voorspellen, omdat er enorme begrotingsuitgaven worden gedaan voor militaire doeleinden. En de vraag is of de bevolking dat zal tolereren.’

De econoom ziet nog een gevaar. “Inflatie verhoogt ook de begrotingsuitgaven, wat Rusland in een situatie van stagflatie zou kunnen brengen.” Het gaat hierbij om zowel inflatie (prijsstijgingen) als stagnatie van de economie.

Enkele Rusland-experts hebben de link al gelegd met 1917, toen een broodrel in Rusland leidde tot een revolutie tegen de tsaar, die uiteindelijk de communisten in Rusland aan de macht bracht. Maar daar wil Lipsits niets van weten. “Analogieën hebben hier weinig nut. Mensen zullen zoals gewoonlijk in de rij staan, dat zagen we al tijdens de eiercrisis. De overheid kan echter weinig doen om de inflatie tegen te gaan.”

Het enige wat het regime kan doen is retailers en fabrikanten bedreigen die de prijzen te veel verhogen, zegt Lipsits. “Over een bepaalde periode wordt een maximale prijsverhoging ingevoerd, bijvoorbeeld niet meer dan 30 procent in twee maanden.”