Toeristische trekpleisters krabbelen uit coronadal. Noordelijke musea en pretparken draaien goed in 2023. ‘Gelukkig toch geld voor uitjes’

Dat blijkt uit een rondleiding door Dagblad van het Noorden langs dertig attractieparken, musea en bezoekerscentra in Drenthe en Groningen. Allemaal hebben ze de klappen van sluiting en toegangsbeperkingen moeten opvangen tijdens de coronajaren 2020 en 2021. Voor veel toeristische trekpleisters bleek 2022 het jaar om het virus uit de poort te halen, om van daaruit weer op jacht te gaan naar bezoekersrecords. 2023.

Knolpower en Kerstmarkt stuwen cijfers omhoog

Op drie na is het aantal gasten vorig jaar gestegen ten opzichte van 2022. Een derde van de onderzochte parken ontving vorig jaar meer bezoekers dan in 2019, het laatste reguliere openingsjaar voordat het virus zich verspreidde. Ongeveer de helft overschreed het bezoekersaantal van dat jaar nog niet.

De meeste respondenten verwachten dat de stijgende trend het komende jaar zal worden voortgezet. Ze zien hun oude publiek terugkeren en proberen met speciale evenementen en aantrekkelijke entreeprijzen nieuwe mensen aan te trekken.

Attractieparken gericht op gezinnen met jonge kinderen en jongeren kopiëren de kunst van attractieoorden als Drouwenerzand in Drouwen. Dat park, opgericht in 1956, wist in 2022 al zijn eigen records te verbreken. Dat kwam mede door Knolpower weekend in samenwerking met online megaster Enzo Knol waar veel fans van de beïnvloeder kwam naar.

Efteling van het Noorden

Eén van de parken waar collega’s dit soort evenementen met interesse volgden is Sprookjeshof Zuidlaren. Komend voorjaar organiseert het speel- en sprookjesparadijs voor het eerst een kinderfestival met publiekstrekkers als Miss Roos en TV-ster Fenna van Zappelin. De oorspronkelijke plannen voor het Sprookjeshof halverwege de vorige eeuw droomden er nog van om een ​​miljoenenpubliek naar de ‘Efteling van het Noorden’ te trekken.

“We hopen dat de gasten zullen zien dat het park eindelijk goed wordt aangepakt. Het Sprookjeshof is weer in opkomst”, zegt manager Dennis Schuster in een toelichting.

Wildlands in Emmen meldt dat het winterevenement WILDnights afgelopen kerstvakantie met 42.000 bezoekers een flinke impuls heeft gegeven aan de bezoekersaantallen. Met 926.000 bezoekers in 2023 overtrof de dierentuin hun doelstelling met ruim 40.000.

‘Prijs verhoging? Dat gaan we niet doen’

Wendy Bollen van het Miramar Zeemuseum in Vledder is opgetogen als ze het aantal van 5.036 bezoekers in 2023 bekendmaakt, want dat is bijna het dubbele van het aantal in 2022. Het natuurhistorisch museum slaagde er in 2015 voor het laatst in om de magische grens van 5.000 te overschrijden. .

“En wij gaan door. In 2024 willen we daar weer bovenuit komen, en het liefst iets eerder dan op de laatste dag van het jaar”, zegt Bollen. Ze stelt dat het verleggen van de aandacht naar de jongste doelgroep het museum ten goede is gekomen. “Buiten de feestdagen wordt bezoek aanzienlijk minder. Vergeleken met grotere musea hebben we corona goed doorstaan. Mensen zochten een uitje dichter bij huis en ontdekten ons.”

Bij Insektenwereld Doezoo ziet directeur en eigenaar Ton van der Made de relatief lage prijs voor toegangskaarten als een kracht. Volgens hem is het één van de redenen waarom vorig jaar 60.000 bezoekers naar Leens afreisden voor de insectenzoo.

Doezoo wil er ook zijn voor dierenliefhebbers met een kleinere portemonnee, legt hij uit. “Een collega stelde voor om de prijs te verhogen naar twaalf euro vanwege de hoge energiekosten. Toen zei ik meteen: ‘dat gaan we niet doen, niet hoger dan 9,50’.”

De coronaperiode was geen pretje voor het park met kleine dieren in Leens. De hoge energierekening en het voedsel van de insecten: de kosten stegen. Maar er waren door de lockdowns veel minder bezoekers die een kaartje kochten. “Gelukkig hadden we nog voldoende vet op onze botten en doneerden veel bezoekers geld.”

Om na de coronadip meer aandacht te trekken, plaatst Doezoo acties op Facebook en doet de dierentuin mee aan provinciale activiteiten. “In november hebben we meegedaan aan de microscopiedag ter ere van het jubileum van Frits Zernike en waren we de eersten die zich weer hebben aangemeld voor volgend jaar”, vertelt Van der Made.

Genoeg vet op de botten

Het Hunnebedcentrum in Borger kijkt met wisselende gevoelens terug op het afgelopen seizoen. Dat begon met meer bezoekers in het voorjaar, maar door de hitte en vervolgens extreme nattigheid bleven de aantallen achter ten opzichte van 2019, toen de nieuwe vaste tentoonstelling werd gedoopt. “We zijn heel blij dat we weer op het oude niveau zitten. Het viel nog te bezien in hoeverre mensen geld in hun portemonnee zouden hebben voor uitstapjes wanneer het levensonderhoud van velen van hen in gevaar komt”, zegt archeoloog Riemke Scharff van het centrum.

De Groningse musea verdubbelen

Museum Borg Verhildersum bedacht opnieuw een samenwerkingspact samen met Museum Wierdenland, het Kloostermuseum St. Bernarderdushof, Visserijmuseum Zoutkamp, ​​Menkemaborg Uithuizen en Openluchtmuseum Het Hoogeland. De zes musea adverteren landelijk met een groter budget om meer aandacht te krijgen voor het verhaal van de Groningse kuststreek.

Het idee bestond al een tijdje, maar de musea werken al drie jaar heel goed samen en de landelijke reclamecampagnes zijn werkelijkheid geworden. De resultaten zijn indrukwekkend. In 2023 ontving Museum Borg Verhildersum 31.000 bezoekers, bijna een verdubbeling ten opzichte van 2019. Zelfs in de jaren dat corona de wereld in zijn greep had, trok het museum nog steeds veel bezoekers.

In 2021 kwamen bijna 26.000 bezoekers, waarvan ruim de helft het landgoed bezocht. “In dat jaar was de provincie Groningen redelijk ‘veilig’ en daarom gingen veel Nederlanders op vakantie naar het Noorden”, zegt Monique Spaltman, directeur van het museum.

Bij Wierdenland zagen ze een soortgelijke trend. Toen de aantallen verdubbelden, kwamen bijna 16.000 mensen naar Ezinge. Alleen tijdens de coronaperiode daalden de aantallen meer dan bij Verhildersum naar een derde van die 16.000.

Groei ook door tentoonstellingen

Maar reclame is niet de enige reden voor het hoge bezoekersaantal, zeggen beide directeuren. “Dat hebben we zeker te danken aan onze mooie tentoonstellingen zoals de Virtual Reality experience van Ede Staal”, zegt Spaltman.

Ook Elise van Ditmars, directeur van Museum Wierdenland, benadrukt dit. “Het is een en-en-verhaal. De groei is te danken aan de samenwerking, maar zeker ook aan onze tentoonstellingen.” Daarnaast heeft het museum in de winter een nieuwe tentoonstelling genaamd ‘Kloeke kerk van De Ploeg’. “We hadden dat seizoen een dag waarop het aantal bezoekers verviervoudigde ten opzichte van voorgaande jaren.”

Kinderen zitten weer massaal in de bus, maar ouderen nog niet

Herdenkingscentrum Kamp Westerbork ontving vorig jaar 130.000 betalende bezoekers. In dat aantal zijn niet de mensen meegerekend die alleen op de camping kwamen, die gratis te bezoeken is. Vooral groepsreizen en schoolklassen vonden weer de weg naar het centrum en namen met 30.000 een aanzienlijk deel van het totaal voor hun rekening. We zien dat de aandacht toeneemt voor de gelaagde geschiedenis van deze plek als kamp Westerbork en ook de Molukse woonwijk Schattenberg”, zegt Joost Tanasale van het Herinneringscentrum.

Scholen weten ook steeds beter de route naar Wierdenland te vinden, constateert directeur Van Ditmars. “Sinds vorig jaar rijden er samen met Stichting Kunst & Cultuur erfgoedbussen waarmee scholen goedkoper het museum kunnen bezoeken. Vorig jaar waren dat er honderden, maar volgend jaar komen er veel meer scholen en dat zal het totaal echt een boost geven. aantal bezoekers.”

Terwijl de bussen met schoolklassen weer naar een aantal toeristische plekken in het Noorden rijden, merken ze daar naar eigen zeggen nauwelijks iets van bij het Industrieel Smalspoormuseum in de wijk Amsterdamscheveld bij Erica. De coronacrisis is daar nog niet overwonnen en de 6.700 bezoekers in 2023 liggen ruim onder de aantallen van 2022 en 2019. Penningmeester Hein Ruijgers schrijft dit toe aan minder bezoekersgroepen. “Zolang het coronaspook nog rondwaart, zullen vooral seniorenverenigingen geen uitjes durven organiseren, omdat ze niet weten wie er tegen die tijd echt mee kan.”

Volgens Ruijgers zette de onzekere coronaperiode een rem op de investeringen van het Spoorwegmuseum. Er is echter ook een lichtpuntje te melden. De omzet was hoger dan vorig jaar. “De bestedingen per bezoeker waren een euro hoger dan in 2022.”

Er was weer muziek in musea

Een ander museum met een specifieke, en wellicht uitdunnende, doelgroep is het Cuby Museum in Grolloo. Vorig jaar bezochten 4.300 fans van het legendarische Cuby + Blizzards de voormalige boerderij van zanger Harry Muskee.

“We realiseren ons dat het in de toekomst steeds lastiger wordt om mensen aan te trekken omdat de generatie die Cuby & The Blizzards daadwerkelijk live heeft meegemaakt steeds kleiner wordt”, zegt Fred Lubbers van het museum. Dat de band nog meerdere keren te horen is in de Top 2000 stemt hem hoopvol op nieuwe bezoekers. Volgens Lubbers is een jaarlijkse toestroom van 4.500 bezoekers het maximaal haalbare.

Uit de cijfers van het Groninger Museum blijkt een duidelijke daling in het aantal bezoekers in 2020 en 2021, omdat het museum gedeeltelijk moest sluiten. Het jaar daarop steeg het aantal weer, maar door een impuls van de tentoonstelling Rolling Stones – Uitgepakt dit cijfer is pas echt gestegen in 2023 . arriveerde dat jaar bijna 244.000 bezoekers en Rolling Stones-liefhebbers naar het museum.

Maar die cijfers kunnen niet tippen aan de cijfers uit het jubileumjaar 2019, waarin 324.000 bezoekers het Groninger Museum bezochten. Dat jaar werd het 25-jarig jubileum van het felgekleurde gebouw gevierd met drie grote tentoonstellingen: Chichuly, Daan Roosegaarde En Mondo Mendini .

Het Drents Museum wil de 200.000 bereiken

Het VVV-kantoor aan de Groningse Grote Markt, waar toeristen ook stadswandelingen kunnen boeken of de Martinitoren kunnen beklimmen, trok vorig jaar 43 procent meer bezoekers dan in 2022. Met 300.000, onder wie veel internationale gasten, blijft dat aantal ruim onder dat van 2019 , het openingsjaar van dé blikvanger van de stad Forum.

Het Drents Museum viel in 2022 onder het bezoekersaantal, maar dat geeft volgens het museum zelf een vertekend beeld. Wegens groot onderhoud was de grote zaal drie maanden gesloten en ook het historische gebouwencomplex in Assen was lange tijd gesloten. Met bijna 180.000 geïnteresseerden is het museum weer op het oude niveau. Driekwart van alle bezoekers kwam, net als vóór corona, uit de Randstad. Het grootste museum van Drenthe wil in 2024 minimaal 200.000 bezoekers verwelkomen.