Amsterdam is nog niet klaar voor alle grillen van het klimaat

Klimaatverandering confronteert Amsterdam met extreme buien, hitte en droogte. Hoe gaat het kapitaal hiermee om? “We zijn niet klaar voor een zware regenbui zoals die in New York.”

Op de wadi op de openbare binnenplaats achter de Vlaggenmast en de Noordbreedte ligt een laag ijs. De wijk in de wijk Banne in Amsterdam-Noord is vergroend tijdens een Onze Straat-campagne, bedoeld om bewoners te stimuleren hun tuinen te ontharden. Want alle kleine beetjes helpen om de weersextremen in de stad, die het gevolg zijn van klimaatverandering, het hoofd te bieden.

Het is eigenlijk niet de bedoeling dat er water op het gras blijft staan. Het moet langzaam in de bodem zakken en daar het grondwater aanvullen. Als het niet snel genoeg zakt, legt Amsterdam drainage aan om te voorkomen dat het water op het diepste punt van de wijk blijft staan ​​en de bomen daar verdrinken, ‘want bomen zijn de heilige koeien van Amsterdam’, legt een gemeentemedewerker uit. aan wethouder Melanie van der Horst.

Van der Horst (D66) stuurde eind vorig jaar haar voortgangsrapportage naar de gemeenteraad, kort na de publicatie van de nieuwe klimaatscenario’s van het KNMI. “We weten dat de maatregelen die we nu nemen niet voldoende zijn om Amsterdam goed voor te bereiden op het toekomstige klimaat”, schrijft ze.

De wethouder is op werkbezoek in Amsterdam-Noord om met eigen ogen te zien hoe het staat met klimaatadaptatie, de manier waarop de stad omgaat met de gevolgen van klimaatverandering. Deze gevolgen zijn divers: extreme buien kunnen water- en wateroverlast veroorzaken, bij hoge temperaturen kunnen gebouwen in de stad de hitte tot wel 12 graden meer verhogen dan daarbuiten, en kan droogte zorgen voor gezondheidsproblemen bij bewoners en verzakkingen van huizen en wegen.

Hoe gaat het met Amsterdam?

“We zijn goed op weg om extremen te absorberen, maar er moet nog veel meer worden gedaan om Amsterdam echt klimaatadaptief te maken. We hebben berekend wat het zou betekenen als er binnen een uur een zware stortbui van 90 millimeter regen over de hele stad zou vallen, net zoals New York in september meemaakte, toen de metro verlamd raakte, scholen gesloten waren en de helft van de stad verwoest was. moest blijven. Er wordt geschat dat dit een schade van 936 miljoen euro zou opleveren, en dan gaat het alleen nog maar over de openbare ruimte en schade aan gebouwen. Wij zijn daar niet klaar voor.

“Onlangs hebben we 7 miljoen extra gereserveerd voor grote klimaatadaptieve maatregelen. Daarnaast is de aanpak verschoven, waarbij we klimaatadaptatie meenemen in het wegwerken van achterstallig onderhoud. Dit doen wij met het geld uit de begroting voor onderhoud. Zo kunnen we veel sneller veel meer meters afleggen.

“De aanpak vraagt ​​niet alleen veel op het gebied van openbare ruimte en groen, maar is ook een kwestie van gezondheid, volkshuisvesting en participatie, en is gebiedsgericht. Ook kleine maatregelen zoals het verwijderen van tegels uit tuinen zijn belangrijk. We moeten het lokaal doen, in overleg met bewoners, ondernemers en woningbouwverenigingen. Om regenwater goed af te voeren moeten de rioolbuizen ook breder worden, maar die kunnen we niet meteen overal vervangen.

“Wij kunnen dit niet alleen. Wij hebben steun nodig van de overheid. Ze moeten algemene maatregelen nemen, omdat andere steden met hetzelfde probleem kampen. Hoe houden we onze voeten droog, hoe beschermen we onze kwetsbare bewoners tijdens hitteperiodes?”

Hoe doet Amsterdam dat?

“In de Rivierenbuurt – een toepasselijke naam – overspoelde in 2014 een enorme stortbui de straten. Je kon er op een luchtbed doorheen zweven. Vervolgens is dit grootschalig aangepakt, niet alleen de riolering maar ook de waterberging en het ontkalken. Nu kunnen we daar bij extreme regenval het water veel beter opvangen.

“We hebben nu een risicokaart, waarop je kunt zien: als het flink regent, is hier iets extra’s nodig. Nu verschilt het per gebied, maar straks moet het voorkomen van overstromingen goed geregeld zijn, door de hele stad en voor iedere bewoner.

“Het regenwater moet naar het grondwater zinken. Het is niet de bedoeling om een ​​vijver aan te leggen, want dan kan deze uitmonden in een kelder of kunnen er plassen ontstaan ​​op fietspaden omdat bladeren het riool verstoppen. Om ervoor te zorgen dat het water door de hele stad kan wegvloeien, moeten we de ruimte op een andere manier inrichten, bijvoorbeeld door bestrating te verwijderen. Veel openbare ruimte is nu nog ingericht voor verkeer, maar daar moet mogelijk verandering in komen. In de Rivierenbuurt zijn destijds een aantal parkeerplaatsen verwijderd om meer groen te creëren zodat de bodem het water als een soort spons kan vasthouden. Ook in andere delen van de stad kan dat nodig zijn.”

Ook om de bomen in de stad te beschermen?

“Bomen zijn heel belangrijk. Door verdamping en schaduw zorgt hun blad ook tijdens warme zomers voor verkoeling in de stad. In de winter kunnen ze behoorlijk wat verdragen, maar in het voorjaar en de zomer kan het zeer schadelijk zijn voor de wortels als ze langere tijd in het water blijven staan. Om dit te voorkomen is op sommige plekken drainage nodig.

“Maar het idee is niet alleen om het water weg te laten stromen. Ook in lager gelegen groengebieden en wadi’s willen we water opvangen en vasthouden, en als dat niet mogelijk is onder tramsporen, pleinen en sportvelden. We zijn druk bezig om ervan af te komen regendicht – de stad weerbaar maken tegen water – om op over te schakelen weerbestendig, waar we ook hitte en droogte aanpakken.

“Elk jaar komt er warmte in de stad. Door de klimaatverandering zijn er veel meer warme dagen dan voorheen en kwetsbare bewoners hebben hier het meeste last van. Om die hitte tegen te gaan is meer groen nodig. Inmiddels is 15 procent van Amsterdam bedekt met bomen. Ruim 60 procent van de openbare ruimte is groen, maar dat is niet genoeg voor een koelere stad. Vooral op het gebied van versteende tuinen en niet-groene daken valt nog veel winst te behalen. Want een klimaatbestendige stad is ook een prettige stad om in te wonen.”

U schrijft dat de huidige maatregelen niet voldoende zijn. Zal Amsterdam de klimaatverandering aankunnen?

“We weten niet wanneer die klimaatscenario’s werkelijkheid zullen worden, maar alle extremen gebeuren steeds sneller. Ik voel de urgentie, maar we zijn er nog niet. We moeten meer doen om voorbereid te zijn op die zware regenbui, extreme hitte of droogte.

“Veel buurten helpen mee. Mensen in de stad zijn zich steeds meer bewust van de klimaatverandering en elke tegel die ze uit hun tuin halen draagt ​​daaraan bij. Er is veel minder verstening in de openbare ruimte dan een paar jaar geleden, maar er is nog steeds veel bestrating in de tuinen. Daarom is deze buurtaanpak zo belangrijk. Het ontharden van tuinen helpt tegen wateroverlast en het samen aanpakken hiervan, bijvoorbeeld via Onze Straat, zorgt ook voor andere sociale cohesie. Het doet iets met de buurt.

“We doen veel in Amsterdam en samen met andere steden lopen we voorop in maatregelen om de klimaatverandering tegen te gaan. Maar het klimaat verandert nu al, dus we moeten ons ook nu aanpassen en de stad veerkrachtig maken. We moeten het tempo opvoeren.”

Lees ook:

De zomers worden droger, de winters natter: nieuw KNMI-klimaatonderzoek geeft een blik op de toekomst

Als de CO2-uitstoot in de wereld blijft toenemen, zullen in Nederland broeierige, droge zomers en natte winters de boventoon voeren. Bij voldoende klimaatactie blijven de risico’s beperkt en beheersbaar.

En opnieuw staat New York onder water. ‘Het klimaat verandert sneller dan de stad kan bijhouden’

Hevige regenval boven New York zorgde vrijdag ervoor dat grote delen van de stad onder water kwamen te staan. Het is niet de eerste keer dat de metropool onder water staat. Hoe is dat gebeurt?