Ook roemruchte lasmachine vindt plekje in nieuwe beddenfabriek AVEK in Surhuisterveen

Het is een paar dagen voor de officiële opening als Harry Reitsma de bekende spanningslasmachine van AVEK (Arbeid, Diligence en Kwaliteit) aanzet. “In het begin is het altijd spannend”, geeft Reitsma toe. ‘Wat gebeurt er met de wol?’

Ze noemen het apparaat, gekocht in 1974, de Hully Gully. De machine kan in één beweging op vier hoekpunten een spiraal aan een bedframe lassen. Het is misschien een oudje, maar geen enkele moderne lasrobot is sneller, zeggen de twee directeuren, Roelf Jan Kok en Roelf Gezinus Kok.

Dus toen het bedrijf afgelopen zomer van de oude fabriek naar de nieuwe verhuisde, kwam de Hully Gully erbij. Vanaf de Groningerstraat keek het publiek toe hoe het stalen gevaarte door het kapotte dak naar buiten werd getild.

Persoonlijkheid

“Het is niet persoonlijk geworden, die Hully Gully”, besluit Roelf Gezinus. “Wij kennen hem helemaal.” Zijn neef Roelf Jan: “Ik vraag me af hoe het nu met je laspunten gaat? Is dat net een kermisattractie?”

De beddenfabriek die hun pak Roelf Kok (1899-1974) begin jaren dertig aan de Groningerstraat liet bouwen, was in 1955 de eerste in Surhuisterveen met een gasaansluiting. Vooral de moffeloven voor het coaten van stalen beddelen bleek een hongerige gasvreter.

Tot voor kort verbrandde AVEK jaarlijks ongeveer 132.000 kubieke meter gas. Met het huidige prijsniveau spreek je al snel over ruim 160.000 euro per jaar. En dan komt daar nog BTW bovenop.

AVEK besteedt het poedercoaten nu uit aan Kooistra in Drachten. Dat scheelt de beddenfabrikant veel energie. “Ik denk dat we de eerste gasleazefabriek van Surhústerfean betreden”, zegt Roelf Jan. Zijn collega: “We hebben er geen spijt van. Soks zijn in geen enkel gebouw te vinden.”

Oeigoeren

De vier hallen van 8 meter hoog beslaan ongeveer een hectare. Op de daken liggen 1.920 zonnepanelen, goed voor een piek van 730.000 watt. Om te voorkomen dat hun panelen door tot slaaf gemaakte Oeigoeren zouden worden gemaakt, raadpleegden de directeuren een speciale lijst van de ASN Bank.

“Het idealisme is sterker dan ooit”, benadrukt Roelf Jan. “Soks past zo bij mijn familie.” In lijn met het duurzaamheidsidee heeft de directie ervoor gekozen om het oude machinepark niet geheel weg te gooien.

“Er staan ​​machines langs, de meiden ben ik alleen”, legt Roelf Gezinus uit. “En dat is precies wat wij kunnen doen.” Op het nieuwe fabrieksterrein verschenen ook egelhotels en nestkasten voor gierzwaluwen en vleermuizen.

Bakstenen zoals Lego

‘Even laten sudderen hier zitten we al op het dak om te broeden. Prachtig!’ De kantoormuren zijn opgetrokken met Click Brick, stenen die je stapelt als een soort Lego. Makkelijk te hergebruiken.

En als het regent, stroomt het water van de fabrieksdaken naar de Lauwersrivier, die vlakbij het dorp ontspringt. Wat de twee Roelfs minstens zo belangrijk vinden, is dat hun AVEK-fabriek energiepositief is geworden.

Het bedrijf levert zelfs elektriciteit aan het net. Liander verzette zich aanvankelijk vanwege mogelijke overbelasting van het elektriciteitsnet. De twee Roelfs wisten de netbeheerder door een grapje ervan te overtuigen dat ze anders de provinciegrens zouden overschrijden. “We zaten op slechts 400 meter afstand van onze grijns.”

Congestie op het elektriciteitsnet

‘Het blijkt dat Surhústerfean wol wat ta in de netcongestie is gevallen,’ begreep Roelf Gezinus. Overal in Nederland zijn er bedrijven die op papier hun elektriciteitsbehoefte hebben verhoogd, omdat ze vrezen dat ze in de toekomst vastlopen. “Dus dat is een papieren klusje.”

In de oude fabriekshallen liep de temperatuur in de zomer flink op. De nieuwbouw is voorzien van extra ventilatie en elektrische warmtepompen, zodat het ook in de winter aangenaam blijft.

“In die oude hal was het altijd een beetje tochtig”, herinnert monteur-stoffeerder Berend Reitzema zich. “Ik heb hier alle ruimte. Dat is heel belangrijk.” Zijn collega Reitsma: “Ik moest vanaf het begin alles bekijken.”

Veel bedrijven hebben de afgelopen tien jaar een deel van hun werknemers ingeruild voor robots. Bij AVEK wordt nog veel met de hand gedaan. Als je in serie bouwt, kun je je productie eenvoudig robotiseren, legt Roelf Gezinus uit. “We hebben alles op maat gemaakt, met 30.000 verschillende soorten vakmensen. Daarna nette mei-robots.”

Iedere middag staan ​​minimaal vier vrachtwagens van Oegema Transport uit Surhuisterveen klaar om de productie van die dag af te leveren bij klanten. Ze wonen door heel Nederland, maar ook in België, Duitsland en zelfs in de Verenigde Staten.

Belgische soldaten en asielzoekers

Belgische militairen, asielzoekers, hotelgasten en vooral veel particulieren slapen op bedden uit Surhuisterveen. Nadat AVEK extra lange boxsprings leverde voor internationale volleybalteams in het Rotterdam Hotel New York, is ook Westcord Hotels een van haar vaste klanten.

‘Makke yn Fryslân’, is de nieuwe reclameslogan van AVEK. Roelf Jan merkt dat het Fries ook in de rest van Nederland populair is. “Het lijkt misschien een beetje op Zweden en laat mij daar al mijn gebeden uitspreken.”

De directeuren houden graag veel zaken in eigen hand. De verhuizing van de dertig fabrieksmachines regelden zij zelf en ook de openingsceremonie werd in eigen beheer verzorgd.

“Wij houden ervan om grip te houden”, zegt Roelf Jan. Voor een tijdlijn in de showroom had AVEK keuze uit duizend historische bedrijfsfoto’s. “We zouden er dan voor kiezen om onze eigen keuze te maken. Ik zou toch graag de regie willen overnemen.”