[ad_1]
Tijdens het uitgraven van een vijver in zijn tuin stuit Erwin Jesterhoudt op een eeuwenoude vestingmuur van de mosselstad Philippine. Ook in goede staat, dus alle plannen kunnen in de war raken.
Met een hard geluid botst de graafmachine ineens op robuuste steen in de tuin van Erwin Jesterhoudt (56). Misschien wel de fundering van een oud huis, denkt Jesterhoudt eerst. Hij weet veel. De nieuwe stadsbewoner is druk bezig met het uitgraven van een vijver naast zijn nieuwbouwwoning. Zijn nieuwsgierigheid is gewekt. Terwijl hij graaft, en graaft, en blijft graven, ziet hij beetje bij beetje een immens bouwwerk voor zich opdoemen. Dan valt het kwartje: dit moet een oude muur van het Filippijnse fort zijn. Het tuinplan van Jesterhoudt mag de prullenbak in.
Sinds die observatie een paar weken geleden heeft Jesterhoudt er permanent de kriebels van. Hij is niet de enige. Er moet een plan zijn voor dit bijzondere pand uit 1750 dat ineens is verschenen, denken ze ook bij het gemeentehuis van Terneuzen. Daarom stuurt de gemeente twee archeologen naar de achtertuin.
Deskundigen hebben al vastgesteld dat dit de westelijke stenen beer is, een verdedigingsstructuur waaraan een sluis was gekoppeld om vijandelijke aanvallen af te weren. “Dit is zeer goed bewaard gebleven”, merkt Frederik d’Hondt op terwijl hij gedetailleerde foto’s maakt. “Je verwacht dat er in een oude vestingstad nog muurresten liggen, de vraag is altijd in welke staat die zijn. Over de kwaliteit hoeven we in dit geval geen twijfel te hebben.”
Aannemersadvies in de wind
Jesterhoudt zit plotseling vast met een archeologisch waardevolle muur in zijn achtertuin. Tien meter lang, vijf hoog. “We wilden een vijver uitgraven en er een terras op bouwen”, zegt hij droogjes. Het maakt hem hardop aan het lachen. “Ik ben hier bijzonder enthousiast over.”
Via de Universiteit Utrecht stuitte Jesterhoudt op een oude tekening van de achttiende-eeuwse vestingwerken (ze liepen inderdaad vlak langs zijn huidige woning) en werd hij lid van de Vereniging tot Behoud van de Filippijnse Geschiedenis (VBHP). “Dat Philippine een rijke geschiedenis heeft, wisten we toen mijn vrouw en ik vorig jaar vanuit Putten hiernaartoe verhuisden. We moeten deze muur dus koesteren.”
Daarmee negeert hij het advies van een aannemer om er snel weer zand overheen te gooien. “Hij zei dat als je zoiets blootlegt, het risico bestaat dat je niets meer met je grond mag doen. Maar ik hou van geschiedenis en ik vind dit geweldig.”
Neem stiekem een kijkje
Terwijl de archeologen hun metingen verrichten, arriveert Jos de Putter. De secretaris van de VBHP is opgetogen sinds de schoonvader van Jesterhoudt tijdens de mosselfeesten bekendmaakte wat er nu aan de rand van de stad was gevonden. “De stenen beer heeft eeuwenlang verborgen gelegen, fantastisch dat hij nu weer tastbaar is. Vanaf de straat is de muur niet zichtbaar, dus zijn we meteen over de velden geslopen om een kijkje te nemen. Het zou heel goed kunnen dat de muur overal gesloopt was, dus je kunt je voorstellen hoe blij we waren toen we hem in deze staat aantroffen.”
Dat het niet vanzelfsprekend is dat bewoners zo’n stukje geschiedenis in hun tuin koesteren, blijkt wel uit de panden bij de buren van Jesterhoudt. De Putter: “De oud-bewoners troffen een kluis aan, dat moet het bijbehorende slot zijn geweest. Helaas staat er nu een tuinhuis bovenop.”
Fondsen voor restauratie
Maar Jesterhoudt – die op zijn erf ook een oude musketkogel, een Belgische artillerieknop en een munt uit 1769 vond – denkt daar eigenlijk niet aan. Hij moet echter een plan B bedenken voor zijn tuin, waarbij de oude vestingmuur centraal staat in plaats van een fraaie vijver. Met het rapport van de archeologen hoopt hij geld (ook van de gemeente zelf) aan te kunnen trekken voor renovatie of restauratie. Op gezette tijden, bijvoorbeeld tijdens Open Monumentendag, wil hij de tuin openstellen voor publiek.
“Er heeft zich al een landschapsarchitect aangemeld die aan onze tuin wil werken. Vooralsnog vind ik het vooral bijzonder dat ik iets in de tuin heb gevonden wat ik nooit had verwacht.” Het stelt hem echter ook voor een uitdaging. “Ik heb werkelijk geen idee hoe de tuin er nu uit moet zien.”
Lees ook:
Vraagt u zich wel eens af hoe het Nederlandse landschap er in de middeleeuwen uitzag? Het is vergelijkbaar met hoe het nu is.
Rond het jaar 1000 begon de inpoldering die het huidige Nederland vormde. Het karakteristieke en superproductieve landschap, maar ook de ecologische problemen waar we momenteel mee kampen.
[ad_2]
