LIVE | ‘Israël wil alsnog met VS praten over gepland Rafah-offensief’, Nederlands fregat helpt bij beveiligen Rode Zee | Buitenland

Het kantoor van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft het Witte Huis laten weten dat het een geannuleerde bijeenkomst over een gepland grondoffensief in Rafah opnieuw op de agenda wil zetten. Dat meldde de Amerikaanse nieuwszender NBC woensdag, onder verwijzing naar een Amerikaanse functionaris.

Netanyahu zei maandag dat hij de Israëlische delegatie niet zou sturen nadat de VS zich van hun veto hadden onthouden bij een voorstel van de VN-Veiligheidsraad waarin werd opgeroepen tot een staakt-het-vuren in Gaza. Hij zei dat dit een ‘duidelijke terugtrekking’ was ten opzichte van het eerdere Amerikaanse standpunt.

Volgens NBC werken hoge Amerikaanse regeringsfunctionarissen met Israël samen om een nieuwe datum voor een bijeenkomst te vinden.

Het Witte Huis zei vorige week dat het van plan is om met Israëlische functionarissen alternatieven te delen voor het elimineren van de Palestijnse militante groepering Hamas in Gaza zonder een grondoffensief in de zuidelijke stad Rafah, dat volgens Washington een ‘ramp’ zou zijn.

In Gaza zijn 212 schoolgebouwen geraakt bij Israëlische bombardementen sinds het uitbreken van de oorlog tussen Israël en Hamas, op 7 oktober. Dat meldt UNICEF, de kinderrechtenorganisatie van de Verenigde Naties. Uit satellietbeelden blijkt dat 53 van de geraakte schoolgebouwen volledig verwoest zijn.

Volgens het onderzoek, dat UNICEF uitvoerde met de ngo’s Global Education Cluster en Save the Children, lagen 165 van de gebombardeerde scholen in gebieden die door het Israëlische leger waren aangeduid als ‘evacuatiegebied’.

Sinds februari merkten de organisaties een toename op van het aantal bombardementen op scholen. De Gazastrook telt in totaal 563 schoolgebouwen.

Israël gebruikt in de Gazastrook gezichtsherkenningstechnologie om gezochte personen te identificeren. Dat bericht The New York Times na eigen onderzoek.

De technologie zou vorig jaar aanvankelijk zijn ingezet om Israëliërs te zoeken die waren gegijzeld door Hamas. De Israëlische autoriteiten begonnen de technologie vervolgens ook te gebruiken om mensen te zoeken die banden hebben met groepen als Hamas.

Het initiatief zou steeds verder zijn uitgebreid tijdens de Israëlische militaire operatie in Gaza. Militairen namen camera’s mee met de technologie en er zijn controleposten opgezet waar gezichten van Palestijnen gefilmd konden worden.

Meerdere bronnen van de krant zeggen alarm te slaan, omdat ze vinden dat Israël tijd en middelen verspilt met het programma. Dat zou ook niet altijd goed werken. Zo worden burgers volgens een ingewijde soms per ongeluk aangezien voor Hamasstrijders.

Drie Palestijnen zijn vannacht om het leven gekomen bij een inval van Israëlische soldaten in een vluchtelingenkamp bij Jenin, een stad op de Westelijke Jordaanoever. Dat meldt de Israëlische krant Times of Israël op basis van bronnen binnen het Israëlische leger. Het door Hamas gecontroleerde ministerie van Gezondheid bevestigt de drie doden.

Volgens het verslag werden twee gewapende Palestijnen gedood door een drone-aanval. Een derde Palestijn zou zijn neergeschoten nadat er explosieven naar de Israëlische soldaten gegooid werden.

Het marineschip Zr. Ms. Tromp is aangekomen in de Rode Zee. Dat meldt generaal Onno Eichelsheim op X. ‘Het schip levert daar tot eind april een belangrijke bijdrage aan vrije doorvaart en maritieme veiligheid, door aanvallen van Houthi’s op scheepvaart in de regio te bestrijden’, aldus de generaal.

De Tromp neemt deel aan de door Amerikanen geleide missie Prosperity Guardian en levert steun aan de EU-operatie Aspides, meldt het ministerie van Defensie. ‘De scheepvaart in het zuidelijk deel van de Rode Zee en de Golf van Aden wordt al langere tijd bedreigd door aanvallen van Houthi’s. Sinds november 2023 nemen Houthi’s regelmatig commerciële en marineschepen onder vuur met raketten en drones. Recentelijk zijn hier ook dodelijke slachtoffers bij gevallen’, aldus het ministerie.

Het ministerie noemt de Rode Zee een cruciale route voor de scheepvaart tussen het Suezkanaal en de Indische Oceaan. ‘Nederland heeft bovendien een direct economisch belang bij het veilig en ongehinderd transport van goederen over zee.’

Het schip wordt vanaf woensdag ongeveer 25 dagen ingezet. Daarna vervolgt de Tromp haar reis naar de Indo-Pacific. ‘Ook in deze regio spant Nederland zich in voor vrije scheepvaart’, aldus Defensie. Via het Caribisch gebied en de Atlantische Oceaan keert het schip in september terug naar Nederland.

Het dodental van de Israëlische aanval op Zuid-Libanon is opgelopen tot zeven. Dat meldt de Islamitische Groep, een militante beweging die sterke banden heeft met de Palestijnse beweging Hamas. De Israëlische krijgsmacht heeft de aanval bevestigd.

De aanval was gericht op een nood- en hulpcentrum van de organisatie in het dorp Hebbariyeh in Zuid-Libanon. Israël zegt dat er ‘terroristen’ zijn gedood die zich schuilhielden in het gebouw. 

De Libanese groep Hezbollah, dat eveneens sterke banden heeft met Hamas, zegt dat de Israëlische aanval niet onbestraft kan blijven en heeft tientallen raketten op de Israëlische stad Kiryet Shmona afgevuurd. Daarbij zou volgens reddingswerkers één persoon om zijn gekomen, toen een van de raketten een industrieterrein raakte en er brand ontstond. Het Israëlische leger heeft de raketaanval bevestigd.

Israël en Hezbollah beschieten elkaar zeer regelmatig sinds in oktober de oorlog in Gaza uitbrak. In Libanon zijn sindsdien zeker 331 doden gevallen, exclusief de doden van deze laatste aanval. In Noord-Israël zijn zeker zeventien mensen gedood.

Bij bombardementen door Israël op twee woonhuizen in de stad Rafah, in het zuiden van de Gazastrook, zijn woensdagochtend minstens drie doden en verscheidene gewonden gevallen. Dat meldt het Palestijnse persbureau Wafa.

Israëlische troepen bestormden ook het Nasser-ziekenhuis in de stad Khan Younis, eveneens in het zuiden van de Gazastrook, aldus Wafa.

Dinsdagavond werden twaalf mensen, onder wie volgens Al Jazeera ook kinderen, gedood bij een Israëlische luchtaanval op een tentenkamp ten westen van Khan Younis.

Maandag riep de VN-Veiligheidsraad in een bindende resolutie op tot een onmiddellijk staakt-het-vuren in de Gazastrook.

Bij een Israëlische aanval in Zuid-Libanon zijn meerdere mensen gedood. Dat meldt persbureau Reuters op basis van twee veiligheidsbronnen in Libanon.

De aanval leek gericht te zijn op een nood- en hulpcentrum van Hezbollah, een bondgenoot van Hamas, in het dorp Hebbariyeh in Zuid-Libanon. Lokale Libanese media melden zelfs tien doden.

Dinsdag werden bij Israëlische luchtaanvallen nabij twee steden in het noordoosten van Libanon drie Hezbollah-strijders gedood, berichtte de groep op Telegram. Israël bevestigde die aanvallen, maar heeft nog niet gereageerd op berichten over de aanval op Hebbariyeh.

Een ruime meerderheid in de Tweede Kamer steunt de inzet van het marineschip Zr. Ms. Tromp op de Rode Zee. Alleen Denk en de SP steunen de missie niet.

Doel van de missie is het beschermen van de internationale scheepvaart tegen aanvallen van de Houthi’s uit Jemen. De Rode Zee wordt al maanden geteisterd door aanvallen van de Houthi’s. Zij nemen koopvaardijschepen in de zeestraat tussen Egypte en Soedan aan de ene en Saoedi-Arabië en Jemen aan de andere kant onder vuur als steunbetuiging aan de Palestijnen.

Israël heeft gezegd Marwan Issa, nummer 2 van de militaire tak van Hamas, te hebben gedood tijdens een luchtaanval. Daarmee bevestigde een militaire woordvoerder berichten van eerder deze maand over zijn dood: ,,Marwan Issa is geëlimineerd tijdens een aanval die we ongeveer twee weken geleden hebben uitgevoerd.’’ Hamas heeft nog niet gereageerd.

Issa stond bovenaan de most wanted-lijst van Israël samen met Mohammed Deif, het hoofd van de militaire vleugel van Hamas, en Yahya Sinwar, de leider van Hamas in Gaza. Zij zouden achter de aanslagen van Hamas op 7 oktober hebben gezeten.

Israël heeft zijn onderhandelaars over de Gazastrook teruggeroepen uit Doha, de hoofdstad van bemiddelaar Qatar. Het overleg over een bestand en vrijlating van gijzelaars zit ‘op een dood spoor’ door de eisen van de Palestijnse organisatie Hamas, luidt het van Israëlische zijde.

Hamas zou de diplomatie saboteren ‘als onderdeel van een bredere inspanning om deze oorlog tijdens de ramadan op te stoken’. De strijdende partijen onderhandelen onder bemiddeling van Qatar en Egypte over een zes weken durende opschorting van het Israëlische offensief. In ruil zou Hamas gijzelaars moeten vrijlaten.

De Palestijnen willen het liefst een terugtrekking van de Israëlische troepen. Israël sluit dit uit. Inmiddels roept de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties op tot een bestand.

De VN-rapporteur voor de bezette Palestijnse gebieden, Francesca Albanese, zegt dat er ‘redelijke gronden’ zijn om aan te nemen dat Israël genocide pleegt in de Gazastrook. Ze roept landen op tot het onmiddellijk opleggen van sancties.

De expert deelde dinsdag in de VN-Mensenrechtenraad haar bevindingen na analyse van de Israëlische operaties in Gaza. Volgens Albanese kunnen de vele doden, de grote verwoesting in Gaza en het leed van de bevolking op het eerste gezicht alleen worden geïnterpreteerd ‘als bewijs van de intentie om de Palestijnen als groep systematisch te vernietigen’.

Een van de belangrijkste bevindingen van Albanese is dat ‘Israëls uitvoerende en militaire leiding en militairen’ de basis van het internationaal humanitair recht opzettelijk zouden verdraaien om genocide tegen het Palestijnse volk te legitimeren. Israël, dat niet bij de bijeenkomst van de raad in Genève was, verwerpt haar bevindingen.

Steven Spielberg maakt zich zorgen over de toename van antisemitisme in de wereld. Dat zei de Joodse regisseur in een toespraak tijdens een evenement ter ere van het 30-jarig bestaan van de door hem opgerichte Shoah Foundation.

,,Zij die zich het verleden niet kunnen herinneren, zijn gedoemd de geschiedenis te herhalen. Ik maak me steeds meer zorgen dat we veroordeeld zijn de geschiedenis te herhalen – dat we opnieuw moeten vechten voor het recht om Joods te zijn”, zei Spielberg onder meer. ,,De weerklank van de geschiedenis is onmiskenbaar in ons huidige klimaat. De opkomst van extremistische standpunten heeft een gevaarlijke omgeving gecreëerd en radicale onverdraagzaamheid leidt ertoe dat een samenleving niet langer verschillen viert, maar in plaats daarvan demoniseert.”

Spielberg richtte de Shoah Foundation op in 1994, een jaar nadat zijn Oscarwinnende film Schindler’s List verscheen. De stichting documenteert verhalen van overlevenden van de holocaust. De 77-jarige regisseur stelde dat het werk van de Shoah Foundation momenteel nog belangrijker was dan dertig jaar geleden, onder meer om de oorlog in Gaza. ,,Het is cruciaal in de nasleep van de vreselijke slachting op 7 oktober. Het is cruciaal omdat het stoppen van de opkomst van antisemitisme en haat van welke aard dan ook cruciaal is voor de gezondheid van onze democratische republiek en de toekomst van de democratie in de hele beschaafde wereld.”

De VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) kan nog tot eind mei hulp verlenen, zegt topman Philippe Lazzarini op basis van de huidige financiële situatie. Begin dit jaar zijn veel belangrijke donateurs weggevallen.

,,Ik kan vandaag zeggen dat we onze operatie tot eind mei kunnen voorzetten, terwijl ik een maand geleden alleen zicht had op de komende week of twee weken”, vertelt de commissaris-generaal. ,,Maar dat laat ook zien hoe slecht de financiële situatie van de organisatie is.”

Meerdere landen, waaronder Nederland, hebben in januari hun steun opgeschort. Dit gebeurde nadat Israël had verklaard dat twaalf UNRWA-medewerkers betrokken waren bij de aanval van Hamas op Israël in oktober. UNRWA heeft de vermeende betrokkenen ontslagen en onderzoekt de beschuldigingen.

Een klein aantal landen heeft de steun aan UNRWA onlangs weer hervat. Ook zijn er landen die UNRWA extra financiële steun hebben toegezegd, maar niet genoeg om de weggevallen donaties volledig te compenseren.

Hamas wil dat landen stoppen met het leveren van voedselpakketten via droppings. Volgens de militante Palestijnse beweging zijn dinsdag achttien mensen omgekomen bij een stormloop op de pakketten en moet de noodhulp dus op andere manieren worden geleverd.

Er ontstond een grote run op de voedselpakketten die voornamelijk op het strand waren beland. Hamas zegt dat zes mensen zijn doodgedrukt in de stormloop. Twaalf mensen zouden zijn verdronken in de zee waar ze probeerden om het gedropte eten te bemachtigen.

Onder meer Nederland, de Verenigde Staten en Jordanië hebben droppings uitgevoerd boven de Gazastrook. Eerder zijn ook al Palestijnen omgekomen doordat ze werden geraakt door voedselpakketten waarvan de parachutes niet werkten.

Koning Abdullah heeft maandag in de Jordaanse hoofdstad Amman met VN-secretaris-generaal António Guterres gesproken over het belang van ‘het blijven steunen van UNRWA’. Dat meldt het hof op X. Eind januari trokken verschillende landen hun (financiële) steun in aan de VN-hulporganisatie voor Palestijnse vluchtelingen, na beschuldigingen van Israël dat UNRWA-medewerkers betrokken zouden zijn geweest bij de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober.

Net zoals Libanon, Syrië en de Palestijnse gebieden is Jordanië sterk afhankelijk van de hulp die UNRWA biedt. Volgens de organisatie huisvest het land, met ruim twee miljoen vluchtelingen, de meeste Palestijnen in de regio. De 62-jarige vorst benadrukte aan Guterres ‘dat vanwege de verslechterende omstandigheden in de Gazastrook, de noodzaak om onmiddellijke internationale inspanning bestaat om de humanitaire ramp daar te verzachten’. Ook verzekerde Abdullah ‘alles in het werk te stellen om humanitaire hulp Gaza binnen te krijgen’.

Een rapport van UNRWA, dat begin deze maand verscheen, spreekt eerdere beschuldigingen van Israël tegen. Die aantijgingen zouden voortkomen uit verklaringen van Palestijnse gevangenen die mogelijk mishandeld en gemarteld zouden zijn. Sindsdien hebben verschillende landen, met uitzondering van onder meer Nederland, Duitsland en de Verenigde Staten, hun financiële steun aan de hulporganisatie weer hervat.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu is opnieuw fel uitgevallen tegen de onderhandelingspositie van de Palestijnse beweging Hamas. Hij stelt dat Hamas gestoorde en onrealistische eisen stelt in de onderhandelingen over een bestand waar ook Egypte, Qatar en de VS bij betrokken zijn.

Hamas dringt aan op een staakt-het-vuren waarbij wordt geregeld dat gijzelaars en gevangenen vrijkomen en waarbij Israël zich verplicht de aanvallen op de Gazastrook te stoppen en de troepen terug te trekken. Netanyahu vindt dat onacceptabel, omdat hij de beweging Hamas wil vernietigen en dat is nog niet gebeurd.

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties nam maandag een resolutie aan die een onmiddellijk staakt-het-vuren in de Gazastrook verlangt. De VS onthielden zich tot woede van de Israëlische regering van stemming. Daarmee is de resolutie, die eerder in iets andere vorm strandde, aangenomen.

De politieke leider van Hamas, Ismail Haniyeh, brengt een bezoek aan Iran, een belangrijke steunpilaar van de radicale Palestijnse beweging.

De Britse luchtmacht heeft maandag meer dan 10 ton aan voedselvoorraden boven Gaza gedropt. Dat heeft het Britse ministerie van Defensie dinsdag gezegd in een verklaring. Het is de eerste voedseldropping van het Verenigd Koninkrijk voor Gaza. De Britten werkten voor de dropping samen met Jordanië, dat de missie leidde.

Omdat Israël voedselhulp over land grotendeels blokkeert, zien steeds meer landen zich genoodzaakt droppings uit te voeren. Volgens het Britse ministerie bestaat de hulp uit “water, rijst, bakolie, meel, conserven en babyvoeding, die de bevolking van Gaza hard kan gebruiken”, aldus het ministerie. 

De hulpgoederen zijn vanuit een Airbus A400M gedropt langs de kust in het noorden van de Gazastrook. In een verklaring vraagt de Britse defensieminister Grant Shapps Israël om meer hulpgoederen toe te laten tot de Gazastrook.

Jordanië hielp al verschillende landen met droppingen. Begin deze maand voerden de Verenigde Staten de eerste dropping uit, en ook Frankrijk, Egypte en Nederland dropten hulpgoederen. 

Mark Rutte vindt het ‘belangrijk‘ dat de VN-Veiligheidsraad oproept tot een onmiddellijk staakt-het-vuren in de oorlog tussen Israël en Hamas. ,,Wat nu nodig is: direct stoppen van geweld, de vrijlating van alle gegijzelden, onmiddellijk massaal meer humanitaire hulp naar Gaza, en een duurzame oplossing“, schrijft de demissionair premier op X.

Maandag heeft de Veiligheidsraad de conflictpartijen voor het eerst sinds de oorlog in oktober begon opgeroepen om de wapens neer te leggen. In dezelfde resolutie staat dat alle gijzelaars in handen van de Palestijnse organisatie Hamas direct en onvoorwaardelijk moeten worden vrijgelaten.

De vijftienkoppige Veiligheidsraad is het machtigste orgaan van de Verenigde Naties. Tot nu toe lukte het niet om in de raad een resolutie aan te nemen die oproept tot een staakt-het-vuren. Leden met een vetorecht zoals de Verenigde Staten, Rusland en China lagen namelijk dwars. De VS hebben zich onthouden van stemming voor deze laatste resolutie. De andere leden stemden voor.

Demissionair minister Geoffrey van Leeuwen (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) noemt de oproep tot een staakt-het-vuren op X ‘een heel goede stap‘.

Israël is woedend over de oproep van de VN-Veiligheidsraad tot een bestand in de Gazastrook en heeft een overleg met Washington op het laatste moment geannuleerd. Het afgeblazen beraad kwam voort uit de Amerikaanse onvrede over een gepland Israëlisch offensief in de stad Rafah in het Palestijns gebied, waar zich honderdduizenden vluchtelingen bevinden.

Israël reageert zich nu af op de Verenigde Staten omdat de Amerikanen geen veto gebruikten om de oproep in de raad tegen te houden. De VS onthielden zich bij de stemming over de resolutie. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu verwijt de regering-Biden terug te krabbelen na eerdere steun. De houding van de VS zou schadelijk zijn voor de strijd van Israël tegen Hamas en de poging gijzelaars vrij te krijgen. Het geeft Hamas de hoop dat door internationale druk een staakt-het-vuren mogelijk is zonder ‘de vrijlating van onze ontvoerden’, aldus Netanyahu.

Washington, dat als de sterkste bondgenoot van Israël geldt, verzette zich driemaal met een veto tegen een resolutie voor een staakt-het-vuren. Het Witte Huis zegt dat de onthouding bij de jongste stemming geen verschuiving van beleid is.