Vooral arme pelgrims stierven door hitte tijdens hun bedevaart naar Mekka

Voor moslims is de Hadj, de pelgrimstocht naar Mekka en Medina, een hoogtepunt in hun leven, een moment waarop ze zich dichter bij hun God kunnen voelen. Maar de extreme hitte van de Saudische zomer – soms wel 50 graden Celsius – was deze keer meer dan 1.300 pelgrims fataal tijdens het onlangs afgesloten hadj-seizoen. Het dodental was bijna vijf keer hoger dan vorig jaar.

De meerderheid van de slachtoffers, 83 procent volgens de Saoedische autoriteiten, waren pelgrims die zonder vergunning naar de heilige plaatsen waren gekomen. Elk jaar wijst Saoedi-Arabië een bepaald quotum toe aan landen met een moslimbevolking om het aantal pelgrims enigszins te beperken. Maar honderdduizenden pelgrims, vaak oudere mensen die fysiek niet meer sterk zijn, willen niet wachten op zo’n vergunning en boeken hadj-reizen via agentschappen, waarbij ze Saoedi-Arabië binnenkomen op een eenvoudig toeristenvisum.

Zulke ‘illegale’ pelgrimstochten zijn vaak ook de helft goedkoper dan officiële, die al snel 5.000 euro kosten. Dat is ook een belangrijke factor voor arme gelovigen, die zich zulke bedragen niet kunnen veroorloven. Veel van deze arme pelgrims kwamen met name uit Egypte zonder geldige papieren. De Saoedische autoriteiten boden hen ook minder diensten aan. Zo hadden ze niet altijd toegang tot kamers met airconditioning en andere faciliteiten.

Twaalf kilometer wandeling

Een van de pelgrims zonder vergunning was de 70-jarige weduwe Effendiya, die haar sieraden verkocht om deze zomer de heilige plaatsen te bezoeken. De oude vrouw werd met anderen door een bus afgezet, waarna ze een dozijn kilometer (12 mijl) moest lopen tussen de menigten andere pelgrims naar de berg Arafat bij Mekka, waar de profeet Mohammed zijn laatste preek hield. “Elke keer dat ik een videogesprek met haar had, gooide ze water over haar hoofd,” zei haar zoon Tariq een verslaggever voor de BBC. “Ze kon de kokende hitte niet verdragen. In ons laatste gesprek zag ze er uitgeput uit.” Ze stierf kort daarna. Effendiya werd begraven in Mekka, wat haar lang gekoesterde wens was.

De weduwe was een van de 672 Egyptische hadj-slachtoffers die omkwamen. Egyptische premier Mostafa Madbouly kondigde vrijdag een onderzoek aan naar een aantal reisbureaus die naar verluidt pelgrims niet goed begeleidden. Hij beloofde zware straffen als zou blijken dat de bureaus inderdaad tekortgeschoten waren. De vergunningen van zestien reisbureaus waren tot nader order al ingetrokken.

Ook in Tunesië, die minstens 49 dode pelgrims had om te rouwen, kreeg de hadj een politiek staartje. President Saied ontsloeg eind vorige week minister van Religieuze Zaken Brahim Chaïbi. Hoewel Saied geen uitleg gaf, werd algemeen aangenomen dat Chaïbi’s vertrek was ingegeven door onvrede over de dode pelgrims. Van de altijd talrijke Indonesische pelgrims werden er ook 240 gedood, terwijl 98 Indiërs hun hadj niet overleefden.

Chronische aandoeningen

De minister van Volksgezondheid van Saudi-Arabië, Fahad al-Jalajel, zei na afloop dat zijn land er alles aan had gedaan om de bijna twee miljoen pelgrims zoveel mogelijk te helpen. Hij wees erop dat veel van de doden ouderen waren met chronische aandoeningen. De Saudische gezondheidsdienst had in totaal 465.000 medische behandelingen uitgevoerd bij pelgrims, waarvan 141.000 geen vergunning hadden.

De Hadj, voor moslims in principe een vreugdevol moment, werd dit jaar ook overschaduwd door de verwoestende oorlog in de Gazastrook. “Onze broeders sterven en we kunnen het met eigen ogen zien,” zei de 75-jarige Zahra Benizahra uit Marokko naar televisiezender Al Jazeera.

Er waren dit jaar geen pelgrims uit de Gazastrook zelf. Israël en Egypte hielden de grens met de Gazastrook gesloten. De bejaarde Saoedische koning Salman nodigde echter persoonlijk duizend inwoners van Gaza uit die buiten de Gazastrook woonden toen de oorlog op 7 oktober uitbrak. De Saoedische autoriteiten waren echter voorzichtig om ervoor te zorgen dat de hadj niet het toneel werd van politieke demonstraties ten gunste van de Palestijnen of andere zaken.

Delen





Stuur een e-mail naar de redactie