Opinie | Openingsceremonie vraagt júist om christelijke waardering

Wat een schande dat een van de scènes bij de openingsceremonie van de Olympische Spelen zoveel ophef veroorzaakte onder christenen van diverse pluimage, waaronder Franse prelaten. Wat een schande ook dat de organisatoren zich genoodzaakt voelden om excuses aan te bieden voor mogelijk gekwetste zielen. En dat terwijl het nog niet eens helemaal duidelijk is of de betrokken kunstenaars zich baseerden op de traditie van Leonardo da Vinci’s Laatste Avondmaal of juist op de traditie van hellenistisch geïnspireerde Dionysische feesten.

Laten we aannemen dat beide tradities een bron van inspiratie waren. Als predikant is dat voor mij geen probleem. De kunstenaars staan ​​in een lange traditie van min of meer controversiële afbeeldingen van het Laatste Avondmaal. Veel van deze afbeeldingen, zoals het verhaal uit het Nieuwe Testament, hebben te maken met verbinding en bevrijding. Bevrijding van onderdrukking en vooroordelen, bevrijding van armoede en uitsluiting. Het is niet voor niets dat het verhaal van het Laatste Avondmaal ook kan worden geïnterpreteerd als een interpretatie van de Joodse Pesachmaaltijd. Zoals het volk Israël ooit werd bevrijd van de macht van de farao, zo moet men ook vandaag de dag worden bevrijd.

Verbeeldingen

Laten we teruggaan naar dat iconische beeld van Da Vinci’s Laatste Avondmaal. Een fresco dat kort voor 1500 werd gemaakt en bedoeld was voor de eetzaal van een Milanees klooster, waar het nog steeds te bewonderen is. De monniken aten hun maaltijd met de oermaaltijd van het christendom op de achtergrond. Da Vinci’s schilderij wordt uitgebreid besproken in de fantasierijke roman Da Vinci-code door Dan Brown, met onder meer speculaties over de aanwezigheid van Maria Magdalena bij de maaltijd.

Huidige voorbeelden van interpretatieve representatie, volgens Google, zijn die van John Byrne en Raoef Mamedov. De Ierse kunstenaar John Byrne creëerde een grote openbare fotografische muurschildering met de titel ‘Dublin’s Last Supper’. Het is even lang als Da Vinci’s Last Supper en wordt bevolkt door 13 mensen die hij op straat in Dublin tegenkwam. De scène symboliseert de veranderende samenleving van Dublin die steeds cultureel diverser wordt. Het Laatste Avondmaal fungeert daarom als achtergrond voor een cafetaria-achtige opstelling met stoelen en tafels waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Met elkaar praten is de boodschap, met een knipoog naar de dinerende monniken in het klooster in Milaan.

In de context van het Olympisch en Christelijk ideaal ‘iedereen welkom, niemand uitgesloten’ past ook de uitbeelding van de kunstenaar Mamedov uit Azerbeidzjan. Naar het voorbeeld van Da Vinci, maar ook de schilder Caravaggio met zijn bijzondere lichtinval, laat Mamedov vier mannen en een vrouw poseren aan tafel die geboren zijn met het syndroom van Down. In wisselende composities poseren ze als Jezus en zijn discipelen. Voor Johannes koos hij een vrouw, omdat vrouwen ook een groep vormen die in veel religies wordt uitgesloten, zeker van bepaalde ambten. En toch waren vrouwen belangrijk in het geval van Jezus!

Van betekenis

Het krachtige beeld van Jezus’ Laatste Avondmaal wordt ook in het Nieuwe Testament zelf anders overgeleverd en geïnterpreteerd. Hoe anders is het verhaal in Johannes vergeleken met Marcus, Matteüs en Lucas. Beelden blijven alleen betekenisvol als ze voortdurend opnieuw worden geïnterpreteerd en bijgewerkt.

Dat heeft niets te maken met links gezeur zoals rechtse politici beweren, maar met de moed van kunstenaars om te spelen met beeldtaal en een oude boodschap van een hedendaagse lading te voorzien. Een oude boodschap die alles te maken heeft met acceptatie, tolerantie en inclusiviteit.

Als door de christelijke traditie geïnspireerde pastor juich ik daarom het kunstig uitgebeelde tafereel aan de Seine toe. Oude betekenisbeelden hebben gelukkig hun actualiteit niet verloren en roepen nog steeds iets op, ook buiten de kerkmuren. Christenen zouden dat moeten waarderen.

Delen





Stuur een e-mail naar de redactie