[ad_1]
Paul van Tongeren probeerde twee stemhulpjes. Ze helpen hem en de samenleving niet, betoogt de voormalig Denker des Vaderlands.
Dit keer lijken er, kort voor de verkiezingen, meer onbesliste of onbesliste kiezers te zijn dan normaal. Deze kiezers maken gretig gebruik van de Stemwijzer of het Kieskompas. Maar helpt dat echt? Wat gebeurt er als u deze ‘stemhulpjes’ invult?
Met de stemgids van ProDemos ontvangt u een reeks van 30 stellingen, waarbij u moet aangeven of u het er mee eens of oneens bent of geen van beide. Het Kieskompas presenteert u een vergelijkbare reeks van dertig stellingen, maar geeft u de mogelijkheid uw standpunt iets te nuanceren: u kunt ‘(niet) eens’ of ‘helemaal (niet) eens’ zijn, en u kunt niet alleen ‘neutraal’ zijn. ‘, maar hebben ook ‘geen mening’. Nadat u op de 30 stellingen heeft gereageerd, wordt aan het einde getoond tot welke partij(en) u kennelijk behoort.
Een ernstiger probleem
Ik heb beide ‘stemhulpmiddelen’ uitgeprobeerd en beide keren kwam ik bij een groep partijen terecht waar ik bij sommige partijen eigenlijk helemaal niet thuis voel. Dat kan natuurlijk aan mij liggen, of aan de manier waarop ik de vragenlijst heb ingevuld, maar het wijst waarschijnlijk ook op een ernstiger probleem.
De stellingen gaan over allerlei onderwerpen: wil je wel of niet minder vee, meer of minder geld voor armoedebestrijding, wel of geen accijns op benzine en diesel, wel of geen eigen risico voor de zorgverzekering, meer of minder uitbreiding van de natuurreservaten, al dan niet 2 procent van het bbp aan defensie, enzovoort. Ook als je ‘meer wilt weten’ biedt de Stemwijzer een handje: wie op het betreffende vakje klikt, krijgt korte feitelijke informatie: ‘als het eigen risico voor de zorgverzekering wordt afgeschaft, gaat de premie voor iedereen omhoog’.
Maar zelfs iedereen die de moeite zou nemen om die verdere uitleg te lezen, zal hoogstwaarschijnlijk niet weten wat de gevolgen van een dergelijke maatregel zullen zijn voor de nationale begroting en dus ook op andere terreinen wat de gevolgen zullen zijn voor de verdeeldheid in de samenleving tussen rijk en rijk. arm, wat de effecten zullen zijn op de ontwikkeling van de marktwerking in de gezondheidszorg, kortom: wat het betekent voor de gemeenschap als geheel.
Wie de uitleg niet alle 30 keer leest en er uitgebreid over nadenkt, zal door de formulering van de stellingen gestimuleerd worden om deze te beantwoorden alsof het een persoonlijk verlanglijstje is. Degenen die elektrisch rijden zijn eerder voorstander van een verhoging van de accijns op brandstof, 65-plussers zullen het gemakkelijk eens zijn met de stelling dat het openbaar vervoer voor die leeftijdsgroep gratis moet zijn. Wie ieder jaar zijn eigen bijdrage betaalt, zal al snel de voorkeur geven aan een kleine premieverhoging boven die grote vaste kostenpost.
Zij maken van de agora een markt
Stemwijzer en Kieskompas doen eigenlijk hetzelfde wat politici steeds vaker zijn gaan doen: ze beschouwen kiezers als mogelijke klanten en maken van de agora een markt. De agora vertegenwoordigt de politieke gemeenschap waar burgers samen bespreken wat het beste is voor de gemeenschap. Individuen betreden de markt en proberen allemaal het meeste voordeel voor zichzelf te behalen. Mensen worden pas burgers als ze met elkaar praten over het algemeen belang. Ideeën hierover worden uitgewerkt tot een ideologie: een samenhangend geheel van ideeën over wat een goede en rechtvaardige samenleving is.
Uiteraard hebben mensen en groepen uiteenlopende belangen; daarom moeten er verschillende politieke ideologieën en partijen zijn. Maar deze uiteenlopende belangen worden pas politiek als ze worden besproken in het licht van wat goed is voor de gemeenschap als geheel.
In plaats daarvan zien we dat de politici die klagen over het zogenaamde ‘neoliberalisme’ ook kooplieden zijn geworden en van de politiek een markt hebben gemaakt. Zij spreken als aanbieders van oplossingen voor de problemen van ‘de mensen in het land’. In plaats van deze mensen als ‘burgers’ aan te spreken, worden ze uitgelachen door ze te zien als potentiële klanten die verleid moeten worden met voordelen. De stemgidsen helpen hen daarbij en hebben daardoor een deburgeriserend effect op kiezers.
Lees ook:
Onderwijs bepaalt voor een groot deel op welke partij je stemt
Op grote verkiezingsthema’s als migratie, klimaat en Europa lopen de standpunten van praktisch geschoolde en theoretisch geschoolde mensen sterk uiteen. Ook het opleidingsniveau bepaalt voor een groot deel op welke partij iemand stemt.
Politici praten liever niet over deze onderwerpen
Armoede en migratie voeren de boventoon tijdens de campagne. Gezondheidszorg, onderwijs, Europa en klimaat komen, afgezien van kernenergie, zelden ter sprake. Wat zegt dat over deze verkiezingen en de tijdgeest?
[ad_2]
