[ad_1]
De ongelijke beloning van mannen en vrouwen in het Nederlandse profvoetbal kent een wankele juridische basis. Dat blijkt uit onderzoek van Niels Jansen, universitair docent arbeidsrecht aan de Universiteit van Amsterdam. “Toen ik de cao voor het eerst las, dacht ik: dit mag volgens de wet helemaal niet.”
De cao voor contractspelers in het betaald voetbal maakt in de praktijk onderscheid tussen geslachten, wat in strijd is met de Europese regelgeving. Gelijke beloning voor mannen en vrouwen voor vergelijkbaar werk is een fundamenteel beginsel van de EU.
Niettemin is de ‘reikwijdte van de cao’ beperkt tot ‘contractspelers die zijn ingeschreven voor deelname aan de KNVB herencompetitie’. In theorie zouden vrouwen hier ook aan kunnen deelnemen, maar kijkend naar de werkelijkheid stelt Jansen: “Deze formulering houdt in dat de cao feitelijk niet op vrouwen van toepassing is en er dus onderscheid wordt gemaakt tussen geslachten als het gaat om de arbeidsvoorwaarden.”
Nooit gezien
Het betekent dat vrouwelijke professionals geen recht hebben op een minimumloon en niet worden betaald bij ziekte of arbeidsongeschiktheid. Dit is in strijd met de gelijkebehandelingswetgeving, legt Jansen uit. “Ik heb nog nooit zo’n duidelijk onderscheid gezien tussen mannen en vrouwen in een collectieve regeling in een sector. Als ik aan mijn studenten vraag: kun je je voorstellen dat er een cao in de bouw bestaat die alleen voor mannen geldt, kijkt iedereen mij vreemd aan. ‘Nee natuurlijk niet.’ Nou, antwoord ik, kijk eens naar de voetbal-CAO, die staat daar.”
De voetbalsector stelt dat een onderscheid gerechtvaardigd is omdat er geen sprake zou zijn van gelijkwaardig werk – gegeven de omstandigheden waaronder dat werk moet worden verricht. Kortom, de druk is hoger onder mannen omdat er meer geld mee gemoeid is en er meer aandacht aan wordt besteed.
Gelijk werk?
Jansen noemt dit de kernvraag in zijn onderzoek: is het werk van vrouwelijke profvoetballers gelijk of gelijkwaardig aan het werk van mannelijke profvoetballers? Ja, zegt de wetenschapper. “Als het in deze sector om beloningsaspecten gaat, wordt er geen rekening gehouden met de omstandigheden en moet je puur naar het werk zelf kijken. Dan zie ik geen verschil: ze trappen allemaal een balletje, elf tegen elf en doen dat negentig minuten lang.”
Juridisch gezien mogen omstandigheden alleen een rol spelen bij arbeidsvoorwaarden die geen deel uitmaken van de beloning, zoals reiskosten en vakantiedagen. De voetbal-cao mag onderscheid maken tussen geslachten. In dat geval is het arbeidscriterium niet van toepassing, maar moet voor gelijke behandeling situaties vergelijkbaar zijn.
Stijve houding
Maar is dat eerlijk? Om een andere reden heeft Jansen moeite met de ‘starre houding’ van beleidsmakers in de voetbalwereld ten opzichte van de huidige omstandigheden. “Want zijn die omstandigheden niet juist het gevolg van het gemaakte onderscheid?” hij vraagt zich af. “Om het bot te zeggen: het volgen van hun redenering zou betekenen dat een status quo die op oneigenlijke gronden is bereikt, op een gegeven moment onaantastbaar kan worden vanwege die status quo. Dat zou in veel gevallen het recht op gelijke behandeling ondermijnen.”
De sociale partners in het voetbal zeggen te kiezen voor de geleidelijke weg om het vrouwenvoetbal de kans te geven te groeien. Er zijn nu vier clubs waar de vrouwen een eigen zogenaamde bedrijfs-cao hebben: Ajax, Twente, PSV en Feyenoord. De partners zijn bang dat als de sector-cao voor mannen ook voor de vrouwencompetitie geldt, dit clubs afschrikt. Het verdienmodel voor werkgevers is immers nog steeds onvergelijkbaar.
Jansen heeft kritiek op deze ‘conservatieve houding’. “Dit kan ervoor zorgen dat de sector zich nooit ontwikkelt. Welk jong meisje durft nog steeds haar droom na te streven: voetballer worden? Wetende dat zelfs als je een professioneel contract krijgt, je moet hopen dat je het minimumloon verdient? Zo houd je de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in stand.”
Lees ook:
Hebben vrouwen in de topsport recht op hetzelfde loon als mannen?
Steeds meer vrouwelijke topsporters spreken zich uit over loonongelijkheid. Ze geloven niet langer dat mannen meer verdienen. ‘Hoe verkoopbaar iemand is, heeft bij een vrouw meer te maken met het uiterlijk dan bij een man.’
[ad_2]
