[ad_1]
Het Centrum Veilig Sport Nederland, dat als meldpunt ongepast gedrag in de sport fungeert, is gestopt met het verwerken van de gegevens van mogelijke daders. Gebleken is dat het instituut daartoe niet bevoegd is. Dit ondermijnt de signaalfunctie van dit CVSN en bemoeilijkt de aanpak van misstanden.
Minister Conny Helder van langdurige zorg en sport schrijft woensdag in een kamerbrief aan de Tweede Kamer dat zij zich zorgen maakt over de gevolgen. Als de CVSN meerdere meldingen over één persoon ontvangt, mag zij de naam van de verdachte niet meer doorgeven aan een vakbond of vereniging. ‘Dit maakt het voor de betreffende organisatie die de melding ontvangt lastiger om gerichte actie te ondernemen, bijvoorbeeld door bij ernstige vermoedens proactief een nieuwe werkomgeving te informeren.’
De voordelen van MeToo-bewegingen verdampen
De afgelopen jaren zijn er veel meldingen geweest van misstanden in de sport. Denk aan de beerput die openging in de turnsport, of de zaken in de triatlon, hockey en atletiek. Het vertrouwen in het meldsysteem, en daarmee de zekerheid dat het alarm slaan effect zal hebben, is van groot belang voor een veilig prestatieklimaat. Als dat er niet is, kan de winst die de mondiale MeToo-beweging op de Nederlandse sportvelden heeft geboekt snel verdampen.
De CVSN is onderdeel van de landelijke sportkoepel NOC-NSF. Uit een zogenoemde DPIA-procedure – data protection impact assessment, bedoeld om privacyrisico’s in kaart te brengen – is gebleken dat de CVSN ‘geen wettelijke grondslag heeft voor het verwerken van bijzondere en strafrechtelijke persoonsgegevens van anderen dan de melder zelf, zoals verdachten en andere betrokkenen, te verwerken’. NOC-NSF en de aangesloten sportverenigingen zijn per 22 september gestopt met het verwerken van deze gegevens.
‘Pijnlijk en vervelend’
Dat is ‘pijnlijk en vervelend’, zegt een NOC-NSF-woordvoerder in een reactie. Als voorbeeld noemt ze een trainer in Dordrecht die meerdere tienerzwangerschappen had veroorzaakt. “Juist door het koppelen van de data kwam dit aan het licht.” NOC-NSF geeft toe dat de privacycheck via DPIA te laat is uitgevoerd. Er werd ruim vier jaar op onrechtmatige wijze gewerkt.
De impact op de sportwereld is groot. Na alle affaires en schandalen is er sterk ingezet op een groter bewustzijn en een grotere meldbereidheid om een veilige en gezonde omgeving te creëren, in de top- en breedtesport.
Mogelijk meer meldpunten met dezelfde problemen
Maar de gevolgen van dit nieuws reiken mogelijk nog verder dan alleen de sportsector. Helder schrijft dat er wellicht meer meldpunten zijn met dezelfde problemen. Hoewel de minister meent dat het primair de verantwoordelijkheid van de organisaties zelf is om de rechtmatigheid van de verwerking te beoordelen, zal zij de meldpunten die binnen haar portefeuille vallen toch informeren over het knelpunt dat bij NOC-NSF is ontstaan.
Hieronder valt ook het zwaar bekritiseerde Sports Jurisdiction Institute, dat de disciplinaire afhandeling van meldingen binnen de sport regelt. Deze ISR heeft onlangs opdracht gegeven tot een DPIA.
Helder zal haar collega’s in het kabinet ook op dit probleem attenderen, zodat zij de meldpunten binnen hun portefeuille kunnen informeren. De samenleving wemelt van de meldpunten, bijvoorbeeld in de zorg, het onderwijs en de culturele sector. De tijd zal leren in hoeverre dit een probleem is dat ook andere delen van de samenleving raakt. “Op voorhand is niet te zeggen of deze situatie zich op andere meldpunten zal voordoen”, schrijft Helder.
Gegevens vernietigd
Een andere grote vraag is wat er met de gegevens van vóór 22 september 2023 gebeurt en wat de gevolgen zijn voor de straf- en tuchtzaken die daaruit voortkomen. De CVSN werkt sinds 2019 met het inmiddels omstreden ‘sport case management systeem’. Op de eigen website wordt dit gepromoot als ‘een van de belangrijkste aanpassingen die de sport heeft doorgevoerd om een goed overzicht te krijgen van ongepast gedrag’.
“Die gegevens zijn vernietigd”, legt de NOC-NSF-woordvoerder uit, die niet kan zeggen om hoeveel aangepaste bestanden het gaat. Volgens haar heeft het geen gevolgen voor de rechtsgang, omdat “het onderzoek nooit door ons wordt gedaan maar door vakbonden, de politie of de ISR”.
‘Problemen groeien over de sector heen’
Ondertussen ondersteunt Minister Helder NOC-NSF bij het zoeken naar een tijdelijke of permanente oplossing in de vorm van een vergunningsaanvraag bij de Autoriteit Persoonsgegevens. De AP erkent via een woordvoerder dat het uitwisselen van informatie over daders zeer effectief kan zijn in het voorkomen van herhaling. “Dat kan ook, maar alleen als er voldoende waarborgen zijn om te voorkomen dat het misgaat.” Het is nu aan NOC-NSF om een zorgvuldig protocol op te stellen, zodat trainers geen outlaws worden.
In de kamerbrief stelt Helder nogmaals: ‘Als het gaat om het creëren van een veilige sportomgeving, zie ik dat het probleem groter wordt dan de hoofden van de sportsector.’
Lees ook:
Het tuchtrecht in de sport wankelt: ministerie start onderzoek
Oud-turnsters willen dat het Instituut voor Sportrechtspraak haar onderzoek naar ongepast gedrag stopzet. Ook deskundigen hebben hun twijfels. ‘Slachtoffers van mishandeling worden nu ook slachtoffer van de werkwijze in tuchtzaken.’
[ad_2]
