Boa’s Ehab, Melissa, Wesley en Peter worden dagelijks uitgescholden voor playmobilpolitie. ‘Maar als wij een maand niet werken, wordt het één grote chaos’

In de wijk De Wijert rijden wij met Ehab (48) in de scanauto van de gemeente. Hij komt uit Egypte, waar hij 24 jaar als militaire politieagent op de luchthaven van Caïro heeft gewerkt. Ehab begon als begeleider en is inmiddels een jaar boa. Hij draait naar rechts. Het is stil op straat. In de verte laadt een vrouw haar auto. Als we haar net passeren, roept ze ons na: “Gays!”

Ehab haalt zijn schouders op. “Eerst vond ik het heel erg als mensen dit deden”, zegt hij. Hij werd al eerder aangevallen in de scanauto, krijgt de middelvingers en wordt bijna elke dienst uitgescholden. ‘Waarom zou je mij uitschelden? Ik doe gewoon mijn werk. Maar ik ben er inmiddels aan gewend.”

De scanauto is een echte geld koe voor de gemeente Groningen. Gewapend met zestien camera’s op het dak scant Ehab alle kentekens van geparkeerde auto’s. Tien minuten later op het hoofdkantoor aan het Hanzeplein foto’s van iedereen die niet heeft betaald in een gebied waar betaald parkeren geldt, waarna collega’s naar de auto fietsen en het bekeuring uitschrijven. Het levert ongeveer 200 boetes per dag op van iets meer dan 70 euro per stuk.

“We horen vaak het excuus dat mensen er maar vijf minuten zijn”, zegt Ehab. “Maar het duurt tien minuten voordat de foto op kantoor arriveert en daarna nog eens vijf minuten voordat mijn vervolgcollega’s de bon uitreiken. Dat kan dus niet.”

‘Fijn is een middel, geen doel’

Wesley (27) en Melissa (21) starten hun dienst in de binnenstad van Groningen. Goed begonnen ziet Melissa meteen twee Duitsers die vastzitten op het Zuiderdiep. Het is een terugkerend probleem. “Je mag hier niet rijden”, zegt ze in het Engels. De twee komen er met een waarschuwing vanaf. “Mensen denken dat we er zijn voor de boetes. Maar dat is een middel, geen doel.”

Even later krijgt iemand een boete. Een VW Polo snelt ons voorbij op de busbaan. Wesley zet de achtervolging in, waarna de chauffeur met hoge snelheid een andere busbaan inslaat. Bij het Boterdiep zet hij de auto aan de kant. Wesley en Melissa stappen uit en praten met de man. “Hij had haast”, zegt Wesley. Even later loopt de man een supermarkt binnen. Dure boodschappen.

Melissa – ze noemt zichzelf de hottie van de groep – werkt normaal gesproken vooral in de noordelijke wijken van de stad. “Er zijn daar zoveel verschillende culturen. Dat vind ik het leukst.” Maar het is soms een hele uitdaging om als jonge vrouw mensen aan te spreken op hun gedrag. “Vooral als ik met een andere vrouwelijke collega op stap ben, zeggen mensen de gekste dingen die ze niet zeggen als er een mannelijke collega bij is. Maar ze moeten luisteren.”

Sinds 2023 dragen boa’s handboeien en een lichaamscamera

Wesley bestaat al wat langer als centrumcoördinator. Politieagent worden was zijn droombaan. Hij zag het boa-zijn eigenlijk als een opstapje, maar na zeven jaar wil hij niet meer anders. Lachend zegt hij: “Bij de politie is de werkdruk veel hoger, onze arbeidsvoorwaarden zijn uitstekend en ik heb half zoveel papierwerk als de politie.”

Hoewel de politie meer kan en mag doen, verschuiven steeds meer bevoegdheden naar de boa’s. Sinds 2023 dragen ze een bodycam en handboeien. Melissa heeft ze nog niet hoeven gebruiken, Wesley wel een keer of vijf. “Eigenlijk is dat alleen bij een aanhouding met verzet of als het voor de veiligheid van jezelf of iemand anders is”, zegt hij. Maar ook de extra bevoegdheden zijn hinderlijk, want als er een winkeldief gezocht wordt, kan die alleen maar toekijken en niets doen. “Mensen begrijpen dat niet altijd.”

Melissa en Wesley bezoeken de gebruikelijke plekken: het Martinikerkhof, de parkeergarage van de Pathé bioscoop, het gebied tussen Vismarkt en Groninger Museum en meer. Dit zijn plekken waar zij vaak regelmatig overlast veroorzaken. “Ik denk dat je wel twee A4-tjes kunt vullen met de namen van de reguliere overlastoorzaken”, zegt Wesley. Ze gebruiken drugs, handelen en vallen mensen lastig. Ze hebben eigenlijk zorg nodig, maar door bezuinigingen wordt het probleem op straat steeds groter. Melissa vult aan: “Sommige collega’s kennen het BSN-nummer van overlastgevers al uit hun hoofd.”

Gebrek aan anciënniteit

De gemeente Groningen telt ruim 90 boa’s en toezichthouders. De meesten van hen zijn jong en komen rechtstreeks van school. Er is weinig anciënniteit. Ehab is een van de oudste. De gemeente hoopt op zijtoetreders. Mensen die uit een ander vakgebied komen en kiezen voor het beroep boa, zoals Peter (51). “Mensen van mijn leeftijd kun je hier op de vingers van één hand tellen”, zegt hij.

Hij werkte 28 jaar in de beveiliging. Eerste nachtbewaking en sinds 12 jaar als vaste beveiliger bij het Drents Museum. “Maar dan ben je vijftig jaar en denk je: als ik iets anders wil, moet ik het nu doen.” Ruim een ​​jaar geleden volgde hij het pad van zijn dochter, districtsboa in Zwolle.

“Ik leer elke dag van de jongeren hier, maar zij leren van mijn levenservaring”, zegt Peter. Lachend: “De jongeren grappen dan dat ze met opa op pad mogen. Maar ik fiets ze nog steeds uit!” Hij heeft nog geen seconde spijt gehad van zijn overstap, al dacht hij dat het makkelijker zou zijn, geeft hij grijnzend toe. “Ik heb mijn beeld van een boa aangepast. Vrienden van mij zijn ook geschokt als ze horen wat we doen.”

Dagelijkse beledigingen en geweld

Dat is veel meer dan het uitdelen van parkeerboetes. Wesley voerde tijdens zijn tijd als boa al negen reanimaties uit. De eerste keer was hij nog maar twintig jaar oud. Melissa heeft in één week twee reanimaties ondergaan. Wesley: “Er was veel publiek bij een van mijn eerste keren. Je merkt dat je meer respect krijgt.” Gemeenteboa’s lopen steeds meer voorop. Tijdens demonstraties, maar ook tijdens incidenten. Zo waren zij als eerste ter plaatse nadat iemand van Forum was gesprongen. “Het waren ook allemaal jonge collega’s. Dat doet iets met je.”

En tegelijkertijd krijgen Wesley, Melissa, Peter en Ehab en alle anderen elke dag veel te verduren. ‘Kuthoer, kankerhoer, Playmobil-politie, kankerhond, eikel, klootzak, gemeentelijke ridder,’ noemen Melissa en Wesley. En zo kunnen ze nog een tijdje doorgaan.

Het beïnvloedt hen. Wesley: “Ik trek de grens bij vloeken bij kanker of verwijzingen naar de oorlog zoals nazi- of NSB-lid. Dan kom jij mee.” Maar het is niet persoonlijk, zegt Melissa: “Het is tegen het uniform. Ik denk dat als ik de volgende dag achter iemand in de supermarkt sta, hij niet weet dat ik het ben.” Wesley: “Ik ben vooral verrast door de 12-jarige jongere met een grote mond. Toen reed ik nog op een skelter, man!”

Het zijn niet alleen woorden. Melissa werd één keer op haar kin geslagen en Wesley werd tijdens een arrestatie uit het niets geschopt. Ze krijgen niet genoeg waardering, vinden ze. Wesley: “Als we een maand niet zouden werken, zouden mensen pas merken wat een puinhoop het zou zijn, omdat er te weinig politie zou zijn.”

‘Kijk, dat is leuk’

De dienst van Ehab loopt ten einde. De camera’s van de scanauto kunnen bijna worden uitgeschakeld. Terwijl we praten over de beledigingen die hij krijgt of de keren dat mensen uit het niets tegen de auto botsen, zwaait een klein meisje dat met haar ouders op straat loopt naar de scanauto. Met een glimlach roept ze: “Hellooo!”

Ehab lacht. “Kijk, dat is leuk.”