[ad_1]
De basis voor Droomboter werd gelegd in een studentenhuis aan de Groninger Vismarkt. Een gepensioneerde Leeuwarden schoot er gaten in. Waarom?
Afgelopen zomer rolden de eerste kuipen Dream Butter van de productielijn. De plantaardige botervariant van Mister Kitchen lag al snel in de schappen van Albert Heijn en Jumbo. Deze snelle opmars bleef niet lang onopgemerkt.
Eerst kregen de Amsterdamse botermakers problemen met de Nederlandse Zuivel Organisatie. Hierna volgden de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de Reclame Code Commissie. Een gepensioneerde NVWA-inspecteur uit Leeuwarden bleek de lont te hebben aangestoken.
Beschermde namen
Waarom? “Dit is misleiding van de consument”, zegt Paul Peeters Weeme. “Room en boter zijn beschermde namen, je mag ze niet zomaar gebruiken.” De Wageningse zuiveltechnoloog zag dat meneer Kitchen dat toch deed.
Uitgerekend daar las hij het artikel over Droomboter Consumentengids . Eind oktober luidde Peeters Weeme de noodklok. Op dat moment lag er al een brief van de Nederlandse Zuivelorganisatie op de stoep bij meneer Kitchen: de zuivelgiganten dreigden met een kort geding.
“Natuurlijk wisten we dat je niet zomaar woorden als boter en room moet gebruiken”, zegt Igor Sorko van Mister Kitchen. Waarom deden ze het dan?
Chocolademelk
De ondernemer wijst op de plantaardige zuivelvervangers die FrieslandCampina zelf op de markt brengt. Chocolademelk bijvoorbeeld. Het verwijderen van de K uit chocolademelk zou wel mogen, maar het toevoegen van een D aan boter niet? “We dachten dat ze ons kleine bedrijfje ongemoeid zouden laten.”
Mister Kitchen is het geesteskind van Igor Sorko, Daan Faber en Maarten Hoekstra. De eerste twee studeerden rechten in Groningen, Hoekstra economie. Halverwege de jaren negentig woonden ze in een studentenhuis aan de Vismarkt.
Haai
“Daar hebben we in dat huis aan de Vismarkt veel gekookt”, zegt Sorko. “Die visverkopers hadden soms een haai op hun kraam staan. Als ze aan het eind van de dag nog wat over hadden, zeiden de handelaars: de haai kan naar die studenten. Toen gingen we naar de bibliotheek om erachter te komen hoe we zo’n haai daadwerkelijk konden bereiden.”
Na zijn afstuderen werkte econoom Hoekstra een half jaar bij ING. “Maar daar overleed hij bijna, dus heeft hij daarna bijna alle koksopleidingen in Amsterdam gedaan”, vertelt Sorko. “Hij werd chef-kok. Daan en ik zijn hem altijd blijven helpen met nieuwe recepten.”
Kookboeken
Zo kwamen de twee rechtenstudenten uiteindelijk in de culinaire wereld terecht. In 2006 richtten de drie studievrienden Mister Kitchen op, een bedrijf dat aanvankelijk vooral kookboeken uitgaf en kookprogramma’s voor tv produceerde.
Later lanceerden de Amsterdammers hun eigen pindakaas, broodbeleg en pizzasaus. Dreambutter werd uiteindelijk toegevoegd. Maarten Hoekstra sleutelt al twee jaar aan de smaak. “Onze boter bevat cacaoboter”, legt Sorko uit.
“Andere groenteboters, zoals margarine, bevatten vet uit koolzaad of raapzaad. Het smelt pas bij 39 graden, wat een vettig gevoel geeft op je tong. Cacaoboter smelt al bij 37 graden, gelijk aan je lichaamstemperatuur. Daarom is chocolade zo lekker.”
Boter wet
De wet bleek echter onverbiddelijk. Al sinds 1889 mag de handel niet van de grond komen met zuivelwoorden als boter, kaas en room. De Boterwet is destijds in het leven geroepen om een einde te maken aan het knoeien met boter.
Slechte handelaren verdunden het soms met water of aardappelmeel. De beperkingen op het gebruik van zuivelwoorden zijn nog steeds van toepassing. Het Europees Parlement dreigde zelfs de regels in 2021 aan te scherpen. Woorden als veganistische kaas, amandelmelk, kaasalternatief en zuivelvrij moeten verboden worden.
Zuivelcensuur
Die amendementen werden uiteindelijk ingetrokken, maar voor Sorko en zijn vrienden spreken ze nog steeds boekdelen. “Waarom mag je geen havermelk zeggen? Pindakaas mag toch ook? De zuivellobby is heel sterk, ze leggen ons echte zuivelcensuur op.”
Dus toen Faber en Sorko die gepensioneerde NVWA-inspecteur uiteindelijk persoonlijk ontmoetten tijdens de vergadering van de Reclame Code Commissie, dachten ze: ‘Zo ziet een stroman van FrieslandCampina eruit.’ Paul Peeters Weeme lacht als hij dat hoort. .
Misleidend
“Ik ben geen stroman”, benadrukt de voormalig inspecteur. “Ik kan me voorstellen dat ze dat denken, maar mijn klacht kwam puur op eigen initiatief.” Peeters Weeme betaalde het treinkaartje naar Amsterdam uit eigen zak.
“Ik vond het vreemd dat de Consumentenbond aandacht besteedde aan Droomboter, terwijl ze verder zo kritisch zijn over misleidende producten.” De Leeuwarden weten waar hij over praat. Jarenlang hield hij als auditor toezicht op de voedselveiligheid. Eerst voor de NVWA, later voor de Europese Commissie in Ierland.
“Mijn eerste instinct was: dit kan niet. Dat is wat er gebeurt als je inspecteur bent geweest en je vindt dat de wet moet worden gehandhaafd. Hoewel ik privé absoluut niet tegen plantaardige zuivelvervangers ben, moet je ze gewoon geen boter noemen. Dat zorgt voor verwarring.”
Lobby
De zuivellobbyisten hebben hun markt grondig beschermd. Hun tegenstanders worden steeds hoger en hoger. ProVeg, een organisatie die zijn wortels heeft in de Vegetarische Federatie van Duitsland in 1892, merkte op dat vleeseters tegenwoordig vaak meer betalen dan mensen die vegetarische burgers of vegetarisch gehakt eten.
Toch hebben de vega-lobbyisten nog een wereld te winnen. ProVeg berekende dat overheden vooral de zuivel- en vleesindustrie steunen. De 28,7 miljoen euro die Den Haag en Brussel uittrekken voor het subsidiëren van alternatieven voor vlees en zuivel staat in schril contrast met de 2 miljard euro die in dezelfde periode naar de zuivel- en vleesindustrie ging.
Aardige man
“Toen we hem na de hoorzitting spraken, bleek de gepensioneerde inspecteur ook een aardige man”, zegt Sorko. “Ik geloof ook dat hij geen stroman van de zuivelbedrijven is.”
Ook bij Mister Kitchen zijn ze nog steeds een beetje ontevreden over de pak slaag die ze hebben gekregen. ‘Waarom worden wij wel aangepakt, maar de grote melkveejongens niet? Dat hebben we ook tegen Peters Weeme gezegd: waarom werk jij niet aan Chocomel?’
Klacht
“In zekere zin deed ik dat ook”, antwoordt de Friese gepensioneerde. “Ik heb de NVWA daar in een mail op gewezen. Ik heb nog geen officiële klacht ingediend, maar ik overweeg het.”
Bij Mister Kitchen hebben ze niet stil gezeten. In hun strijd voor ‘zuivelvrijheid’ roepen zij hun achterban op om een petitie te ondertekenen. In een video-op YouTube steekt de mannen maken grapjes over wat zij zien als achterhaalde wetten en willekeurige handhaving.
Droommm
Meneer Kitchen zal geen toevlucht zoeken tot de rechtbank. Als de huidige voorraad Dream Butter uitverkocht is, verdwijnt de merknaam simpelweg van de markt. Vanaf nu zeggen de boterkuipen Droommm.
Waarom geven zij hun strijd op? ‘We starten geen rechtszaken waarvan we weten dat we ze niet zullen winnen’, zei Sorko. “Wij zijn Don Quichot niet.”
[ad_2]
