[ad_1]
Zodra de eerste resultaten zondagavond op televisie waren voorgelezen, klonken de eerste vreugdekreten door de straten van Dakar. Honderden stroomden toe naar buiten, brullend uit autoruiten en zwaaiend met de Senegalese vlag vanaf hun snel rijdende brommers. „Op weg naar het paleis!”, riep een jongen triomfantelijk naar voorbijgangers, met de sjaal van Senegal om zijn nek.
Hoewel de officiële resultaten wellicht nog een paar dagen beschikbaar zijn, is zoveel al duidelijk: Bassirou Diomaye Faye, de 44-jarige nieuwkomer die radicale veranderingen in Senegal belooft, is vrijwel zeker de nieuwe en daarmee vijfde president van het Westen. Afrikaans land. Volgens voorspellingen zou Faye ruim 50 procent van de stemmen hebben gewonnen. In dat geval is een tweede ronde niet nodig.
De verzegeling ging gepaard met een felicitatie van Faye’s belangrijkste tegenstander Amadou Ba, de regeringskandidaat en beoogde opvolger van de aftredende president Macky Sall. In een late avondverklaring deed hij de feestvreugde in de hoofdstad aanvankelijk af als een poging van de oppositie om de resultaten te ‘manipuleren’, maar daar kwam hij maandag op terug. Hij feliciteerde Faye met zijn overwinning en wenste hem ‘veel geluk’ voor ‘het welzijn van het Senegalese volk’.
Tsunami
De aanhangers van Faye waren al overtuigd. “Het wordt een tsunami, let op mijn woorden”, grijnsde Amadou Sane, een 37-jarige ambtenaar, zondagmiddag in een van de stembureaus in Dakar, zijn pink paars van de inkt als bewijs van zijn stem. “Wij jongeren zijn moe. Sinds 1960 worden we geregeerd door dezelfde elites die miljarden stelen terwijl de bevolking ten onder gaat. Wij willen verandering. Diomaye, hij is verandering.’
Verschillende van de negentien kandidaten hadden Faye eerder gefeliciteerd met zijn overwinning. En de voorpagina’s van veel kranten leken maandagochtend ook van dat scenario uit te gaan: Gefeliciteerd, meneer de presidentkopte de populaire anti-establishmentkrant Walf Quotidien boven een grote foto van hem, met zijn armen gespreid als Christus de Verlosser – ook Faye vierde maandag zijn vierenveertigste verjaardag.
Na een van de meest tumultueuze verkiezingsperioden in de geschiedenis van Senegal lijkt het land zich nu voor te bereiden op een grote politieke verandering – een die ook in Europa voelbaar zal zijn. Zo ook de breuk die Faye belooft is er niet alleen een met het hyperpresidentiële systeem van Senegal. Ook de relatie met voormalig kolonisator Frankrijk en de visserijcontracten met Europa moeten op de schop. Net als de neokoloniale munt, de CFA-frank.
Lange rijen
Faye wordt de jongste president in de geschiedenis van Senegal. Iemand die nog maar anderhalve week geleden in de gevangenis zat, samen met Ousmane Sonko (49), de ster van de Senegalese oppositie die Faye als zijn vervanger heeft aangesteld. Sonko zelf werd uitgesloten van de verkiezingen na een veroordeling in een zaak die hij en zijn partijgenoten vanaf het begin als een politieke samenzwering hebben omschreven.
Het is een van de vele dramatische hoofdstukken die deze presidentsverkiezingen hebben gemarkeerd. Het dieptepunt was het besluit van president Sall om de verkiezingen – oorspronkelijk gepland voor 25 februari – op het allerlaatste moment uit te stellen. Volgens de oppositie was het een laatste poging om aan de macht te blijven, iets wat Sall ten stelligste ontkent. Uiteindelijk kwamen de hoogste rechters van het land tussenbeide.
Lees ook
Senegalezen vochten voor hun democratie – en wonnen
/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/03/21131338/data113237692-70ea80.jpg)
Hoe chaotisch en soms zelfs dodelijk de mars naar de stembus ook was, de verkiezingen van zondag waren net zo vredig, waarbij 7,3 miljoen Senegalezen hun stem konden uitbrengen. Er hadden zich al lange rijen gevormd voordat de stembureaus om acht uur ‘s ochtends open gingen. “Na alles wat er is gebeurd, is het nog belangrijker om onze burgerplicht uit te voeren”, zegt een veertigjarige IT-specialist als hij aanschuift.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data113460092-61e866.jpg|https://images.nrc.nl/9dZNraW0DEre0g8UoRWJy0763tY=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data113460092-61e866.jpg|https://images.nrc.nl/MIRz3URhqlaiuZnj1guv7dDsy88=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data113460092-61e866.jpg)
De man, lang en in donkerblauw Boubou met leren sandalen, blijft het liefst anoniem (zijn naam is with NRC bekend). Hij heeft een bedrijf en in het openbaar over politiek praten lijkt hem gezien alle spanningen niet zinvol. Hij fluistert zijn keuze voor Amadou Ba. “Ik heb nooit voor de macht gestemd”, zegt hij bijna verontschuldigend. “Maar ik denk dat het nu belangrijk is om geen onzekerheden te hebben. En hij heeft ervaring.”
Wijziging
Veel vaker wordt er die dag onder de kiezers een heel ander woord gehoord: verandering. Dat wat Diomaye, bijgestaan door Sonko, belooft. De twee ontmoetten elkaar meer dan tien jaar geleden als belastinginspecteurs, een baan die Sonko uiteindelijk verloor toen hij naar voren kwam als klokkenluider over het bedrog van miljoenen door de Senegalese elite, waaronder de broer van president Sall. Het was het startschot van zijn politieke carrière.
Lees ook
Senegalese oppositiepoliticus bereidt zich voor op zijn ‘gevechtsfinale’
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2023/05/data101099886-f6fd9b.jpg)
In tegenstelling tot Sonko heeft zijn rechterhand Faye, die secretaris-generaal is van hun officieel ontbonden partij Pastef – Les Patriotes, nauwelijks politieke ervaring. Maar dat is voor hun kiezers geen probleem: ‘Diomaye mooy Sonko’ ze herhalen de slogan van Pastef, Diomaye ís Sonko. ‘Wat er toe doet’, zegt Amadou Sane bijvoorbeeld, ‘is hun project.’
Dat project, gericht op meer soevereiniteit en een einde aan de corruptie, slaat aan bij de Senegalese jeugd. Driekwart van de pakweg zeventien miljoen Senegalezen is jonger dan 35 jaar. Ze worden zwaar getroffen door een tekort aan banen, stijgende prijzen en een gebrek aan vooruitzichten. Uit de vele stemmen op Faye blijkt dat zij niet de enigen zijn. “Het is tijd voor een nieuwe generatie”, zegt de 52-jarige kiezer Cheikh Bamba Fall. “We zijn klaar met valse beloftes.”
De verwachtingen zijn hooggespannen. Volgens sommigen te hoog. Heeft Sall bij zijn verkiezing in 2012 immers ook niet beloofd dat hij de macht van de president zou beperken en de instellingen van Senegal zou versterken? “Iedereen die president wil worden, zegt hetzelfde”, glimlacht Philomène Mendy (26). In een zachtroze jurkje schuifelt de leerkracht van de basisschool naar het klaslokaal, dat omgetoverd is tot stembureau. Faye en Sonko zijn verschillend, zegt ze.
“Hun discours heeft ons wakker geschud. Niemand kan dat ongedaan maken.”
[ad_2]
