LIVE | Misverstand door uitspraak Biden over Gaza-offensief | Israël en Hamas in oorlog

Zo’n 10.000 mensen zijn zaterdag bijeengekomen in de Australische miljoenenstad Sydney om te demonstreren voor de Palestijnse gebieden. De protestmars werd op het laatste moment door de autoriteiten goedgekeurd en verliep zonder problemen.

Bij eerdere pro-Palestijnse demonstraties in Sydney was de politie massaal aanwezig, mede omdat er anti-Joodse leuzen werden gescandeerd. Dat gebeurde onder meer bij het Sydney Opera House afgelopen week. Zaterdag vloog er uit voorzorg een politiehelikopter boven het protest, maar er werden volgens een politiewoordvoerder geen arrestaties verricht.

Vandaag worden ook demonstraties in Nederland verwacht.

President Joe Biden en Amerikaanse topambtenaren doen er alles aan om te voorkomen dat Israël een grootschalige aanval uitvoert op Hezbollah. Bronnen melden aan The New York Times dat de top van de Amerikaanse regering vreest dat de Libanese organisatie, die wordt gesteund door Iran, betrokken kan raken bij de oorlog tussen Israël en Hamas.

De Amerikanen hebben de regering van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu deze week achter de schermen duidelijk gemaakt dat “het moeilijk is om zowel Hamas in het zuiden als het veel sterkere Hezbollah in het noorden te bestrijden“, melden de bronnen aan de Amerikaanse krant. De VS vrezen dat “Israël het in een oorlog met twee fronten moeilijk kan krijgen”. 

De Amerikaanse president Joe Biden “verstond een vraag niet goed” en zei daarom per ongeluk “ja” toen hem vrijdagavond voorgelegd werd of Israël moet wachten met het grondoffensief in de Gazastrook. 

De president werd voor vertrek naar zijn huis in Delaware door journalisten gevraagd of Israël het grondoffensief in Gaza moet vertragen om zo meer gijzelaars vrij te laten. “Ja”, zei Biden daarop. Verschillende buitenlandse media en persbureaus als Reuters, CNN, The New York Times, Al Jazeera en The Guardian berichtten al over het standpunt van Biden.

Volgens het Witte Huis dacht de 80-jarige Biden echter dat hem gevraagd werd of hij wil “dat er meer gijzelaars vrijgelaten moeten worden”. Dáár antwoordde hij “ja” op.

De Amerikaanse president ging eerder deze maand de fout in toen hij tegen Joodse leiders in het Witte Huis zei dat hij geverifieerde foto’s van door terroristen onthoofde baby’s had gezien. Dat bleek niet zo te zijn. 

De Palestijnse Rode Halve Maan is naar eigen zeggen vrijdagavond drie keer door het Israëlische leger gebeld met de oproep het Al Quds-ziekenhuis in de Gazastrook te evacueren. De directeur van de hulporganisatie zegt tegen CNN dat het ziekenhuis vaker een evacuatiebevel van het Israëlische leger kreeg, ,,alleen dit keer klonk het zeer serieus“.

Volgens de Palestijnse Rode Halve Maan is het ziekenhuis een toevluchtsoord voor meer dan 400 patiënten en zo’n 12.000 ontheemden. De directeur van de hulporganisatie zegt dat er tussen 19.00 uur en 23.00 uur (lokale tijd) drie keer werd gebeld door het Israëlische leger. ,,De waarschuwing was telkens dezelfde: evacueer onmiddellijk“, zegt de directeur tegen de Amerikaanse zender.

Op berichtenplatform X vroeg de hulporganisatie de internationale gemeenschap al om ,,dringende actie om een nieuwe catastrofe zoals met het Al Ahli-ziekenhuis te voorkomen”. Dat ziekenhuis werd dinsdag getroffen door een explosie. Hamas en Israël wijzen elkaar aan als schuldige.

WHO-topman Tedros Adhanom Ghebreyesus noemde de berichten over het evacuatiebevel vrijdagavond ,,verontrustend“. Op X schreef hij dat het ,,onmogelijk” is om overvolle ziekenhuizen veilig te evacueren.

Egypte houdt zaterdag een inderhaast bijeengeroepen internationale top over de oorlog tussen Israël en Hamas. Het overleg komt in een tijd van groeiende vrees voor een bredere oorlog in het Midden-Oosten. Omdat belangrijke hoofdrolspelers ontbreken, zijn de verwachtingen over wat de top kan bereiken getemperd.

In ieder geval zullen meerdere Arabische en Europese staatshoofden en regeringsleiders aanwezig zijn, naast ministers van Buitenlandse Zaken. De Verenigde Staten zijn niet aanwezig op de top. Een aantal EU-leiders is er wel bij, zoals de Italiaanse premier Giorgia Meloni, de Spaanse premier Pedro Sanchez en de Duitse en Franse buitenlandministers. Ook secretaris-generaal van de Verenigde Naties Antonio Guterres zal naar de top gaan. Nederland is niet uitgenodigd. Nederland is wel vertegenwoordigd in EU-verband, aangezien voorzitter van de Europese Raad Charles Michel wel naar Egypte gaat.

Op de top zal worden gesproken over de gevolgen van de aanval van 7 oktober door Hamas. Egypte heeft weinig gezegd over de doelen van de bijeenkomst, behalve een verklaring van 15 oktober door het Egyptische voorzitterschap dat de top zou gaan over recente ontwikkelingen rond de crisis in de Gazastrook en de toekomst van de Palestijnse kwestie.

De Amerikaanse president Joe Biden ,,verstond een vraag niet goed” en zei daarom per ongeluk ,,ja” toen hem vrijdagavond voorgelegd werd of Israël moet wachten met het grondoffensief in de Gazastrook. Het Witte Huis verklaart in de nacht van vrijdag op zaterdag dat de uitspraak van Biden een misverstand was.

Biden werd voor vertrek naar zijn huis in Delaware door journalisten gevraagd of Israël het grondoffensief in Gaza moet vertragen om zo meer gijzelaars vrij te kunnen krijgen. ,,Ja”, zei hij daarop. Verschillende buitenlandse media en persbureaus als Reuters, CNN, The New York Times, Al Jazeera en The Guardian berichtten daarop over het standpunt van Biden.

Volgens het Witte Huis dacht de 80-jarige Biden echter dat hem gevraagd werd of hij wil ,,dat er meer gijzelaars vrijgelaten moeten worden“. Dáár antwoordde hij ,,ja” op.

Volgens het Witte Huis speelden Israël en Qatar ,,een sleutelrol” bij de vrijlating van de twee Amerikaanse gijzelaars vrijdag door de Palestijnse beweging Hamas, maar waren ook de Verenigde Staten ,,op verschillende niveaus daar zeer nauw bij betrokken“. Dat zegt woordvoerder van het Witte Huis John Kirby vrijdagavond tegen nieuwszender CNN. 

De Amerikaanse Judith Raanan (59) en haar 17-jarige dochter Natalie zijn inmiddels terug in Israël. Op vragen over de beweegredenen van Hamas om het tweetal vrij te laten wilde Kirby niet ingaan, ook omdat er ,,nog altijd Amerikanen gegijzeld worden die we ook graag terug willen brengen naar hun families”. Hamas zelf zei te handelen uit ,,humanitair oogpunt“.

De Amerikaanse president Joe Biden sprak vrijdag na hun vrijlating met de twee vrouwen die bijna twee weken geleden door Hamas werden ontvoerd. De Amerikaanse ambassade in Jeruzalem deelde in de nacht van vrijdag op zaterdag op berichtendienst X een foto van de vrouwen aan de telefoon met Biden. Vrijdagavond deelde de Israëlische regering al een foto van de vrijgelaten gegijzelden naast militairen.

De halfbroer van Natalie liet aan de BBC weten dat hij overvallen is door ,,een overweldigend gevoel van vreugde“. Ook Biden zei dat de vrijlating hem ,,dolblij” maakte.

Volgens het Israëlische leger is de vrijlating van de twee het resultaat van ,,militaire druk” op Hamas. Er zitten nog zo’n tweehonderd gegijzelden vast in de Gazastrook.

De Israëlische autoriteiten moeten onmiddellijk de toegang tot elektriciteit, water en brandstof voor de Gazastrook herstellen en moeten humanitaire hulp ongehinderd toelaten. Dat zegt mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW).

De humanitaire nood in Gaza is volgens HRW enorm. ,,Terwijl hulporganisaties moeite hebben om enkele vrachtwagens met humanitaire hulp via Egypte naar het zuiden van Gaza te krijgen, houden de Israëlische autoriteiten hun grensovergangen met Gaza gesloten en weigeren ze de toegang tot water en elektriciteit te herstellen”, zegt Tirana Hassan, directeur van Human Rights Watch. ,,Er is geen excuus voor het ontzeggen van water, voedsel en geneesmiddelen voor de burgerbevolking van Gaza. Het is wreed en gaat in tegen het internationaal recht.”

Hassan benadrukt dat de Israëlische autoriteiten ,,onmiddellijk” moeten ingrijpen. ,,Er staan levens op het spel.”

De Palestijnse militante beweging Hamas moet volgens Frans Timmermans worden bestreden. Maar een grondoffensief levert te veel burgerslachtoffers op, zegt hij in het tv-programma Op1. Ook waarschuwt hij Israël dat het zich eenmaal in Gaza moeilijk kan terugtrekken. Hij roept het land op een paar stappen verder te denken.

Na de brute aanval op een festival, waarbij meer dan 250 doden vielen, beschouwt Timmermans Hamas als de terreurgroep Islamitische Staat. ,,De beweging heeft ieder recht verspeeld om Gaza te besturen”, vindt de GroenLinks/PvdA-leider. Maar hij roept Israël op terughoudend te zijn en pleit voor ,,de lange adem“. Liever ziet hij gerichte operaties, bijvoorbeeld door speciale troepen.

Hij vindt het de taak van de internationale gemeenschap om Israël op te roepen terughoudend te zijn. Ook moet Israël nadenken hoe de situatie in Gaza er over een paar maanden en vervolgens over een paar jaar uit moet zien, en wie dan de Gazastrook bestuurt.

De oorlog tussen Israël en Hamas leidt tot spanningen binnen de partij van Timmermans. Eerder steunde de gezamenlijke fractie van GroenLinks/PvdA een motie van de SGP waarin het recht van zelfbescherming door Israël wordt benadrukt. De motie zou ruimte laten voor Israël om het internationaal oorlogsrecht niet na te leven. De gezamenlijke fractie trok de steun in. Timmermans maakt zich geen zorgen om spanningen over de oorlog in zijn partij: ,,Die discussie woedt in heel Nederland. Ik vind het een kwestie van kracht dat wij dat als partij intern toestaan.”

Timmermans spreekt zich ferm uit voor het bestaansrecht van Israël. ,,Het is zó belangrijk dat er een land in de wereld is waar Joden heen kunnen als zij ergens anders niet veilig zijn.” Hij vindt de uitspraak ‘from the river to the sea, Palestine will be free’, onaanvaardbaar. Die uitspraak wordt gezien als antisemitisch, omdat het suggereert dat de Joodse bewoners van Israël de zee in gedreven moeten worden.

Tegelijkertijd spreekt hij zich ook uit voor het bestaansrecht van een Palestijnse staat, naast Israël. Ook vindt hij dat kritiek op de uiterst-rechtse regering van Israël moet kunnen, en dat er dan geen sprake is van antisemitisme. Dat de regering kolonisatie op de Westelijke Jordaanoever aanmoedigt, laakt Timmermans. ,,Er is alle reden voor kritiek op Israëls gedragingen.”

Er moet een gevechtspauze komen tussen Israël en Hamas, zodat er humanitaire hulp naar de Gazastrook kan. Daarvoor pleit demissionair defensieminister Kajsa Ollongren desgevraagd in het programma Nieuwsuur. Zij benadrukt dat het kabinet, hoewel demissionair, nog steeds op één lijn zit en met één mond spreekt.

De ruim twee miljoen bewoners van de Gazastrook, dat ongeveer twee keer zo groot is als Texel, hebben water, voedsel en medicijnen nodig. Israël, dat al 16 jaar lang alle toegang van middelen tot de Gazastrook controleert, heeft het gebied afgesloten van water en voedsel. Ollongren zegt dat het kabinet zich moet ‘verhouden’ tot de ‘humanitaire catastrofe‘ in Gaza. Toegang voor humanitaire hulp kan bijna niet zonder een staakt-het-vuren, zegt ze.

Ollongren benadrukt wel het recht op zelfverdediging van Israël. Maar, zoals ook demissionair premier Mark Rutte inmiddels zegt, alleen binnen de grenzen van het humanitair oorlogsrecht.

Kort na de aanval van Hamas op Israël schaarde Rutte zich stevig achter Israël. Hij zei dat Nederland Israël ‘onvoorwaardelijk’ steunt. Afgelopen maandag had Rutte digitaal overleg met de andere Europese regeringsleiders, bedoeld om de rijen onderling te sluiten en helderheid te verschaffen over het standpunt van de EU. Nadien werd het internationaal humanitair recht sterker benadrukt.

Israël bevestigt de vrijlating van twee Amerikaanse gijzelaars door Hamas. Moeder en dochter, Judith Raanan (59) en Natalie (18), zijn door het Rode Kruis naar de Israëlische grens gebracht en nu onderweg naar een legerbasis waar ze worden opgewacht door hun familie, aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken.

De vrouwen werden op 7 oktober in Nahal Oz ontvoerd, in de buurt van de grens met de Gazastrook. Op die dag begon Hamas met een grootschalige aanval tegen Israël. Volgens Israël zijn er in totaal 203 mensen gegijzeld, volgens Hamas zijn dat er ongeveer 250.

De vrijlating volgde na bemiddeling door Qatar. Dat land zegt dat met Israël en Hamas in dialoog te zullen blijven en te hopen dat dit leidt tot de vrijlating van alle gijzelaars.

De Amerikaanse president Joe Biden verwelkomt de vrijlating van de gijzelaars. ,,Onze medeburgers hebben de afgelopen veertien dagen een vreselijke beproeving doorstaan”, aldus Biden in een verklaring. Daarin zegt hij ‘dolblij’ te zijn dat de twee snel worden herenigd met hun familie en herhaalt hij dat zij worden gesteund door de Amerikaanse regering.

Biden zegt dat er dag en nacht wordt gewerkt om alle ontvoerde Amerikanen vrij te krijgen. ,,Zoals ik de families vorige week vertelde, we zullen niet stoppen totdat we hun geliefden weer thuis krijgen.”

 Sinds 7 oktober worden tien Amerikanen vermist, aldus het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken vrijdag in een nieuwe update. Het is niet duidelijk hoeveel er zijn ontvoerd. Van een deel is dat bevestigd.

Het Israëlische leger eist de evacuatie van het Al Quds-ziekenhuis in de Gazastrook, meldt de Rode Halve Maan, het Palestijnse Rode Kruis. Volgens de hulporganisatie is het ziekenhuis ‘een toevluchtsoord’ voor meer dan 800 patiënten en ongeveer 12.000 ontheemden.

,,We roepen de internationale gemeenschap op dringende actie te ondernemen en een nieuwe catastrofe zoals met het Al Ahli-ziekenhuis te voorkomen”, aldus de organisatie op berichtenplatform X. Het Al Ahli-ziekenhuis werd dinsdag getroffen door een explosie. Hamas en Israël wijzen elkaar aan als schuldige.

Het Al Quds-ziekenhuis in Gaza-Stad is niet volledig in gebruik door een elektriciteitstekort, meldt Al Jazeera. De directeur is volgens de nieuwszender gebeld door het Israëlische leger. Hij zou te horen hebben gekregen dat het ziekenhuis en iedereen in het pand onmiddellijk moet worden geëvacueerd naar het zuiden van de Gazastrook. De aanleiding hiervoor zou een militaire operatie in het gebied zijn.

De Israëlische strijdkrachten voeren al bijna twee weken massaal bombardementen uit op doelen in de Gazastrook. Daardoor zijn volgens Hamas meer dan 4100 Palestijnen om het leven gekomen. De luchtaanvallen begonnen nadat Hamas op 7 oktober een groot offensief tegen Israël in gang zette, met 1400 slachtoffers aan Israëlische kant.

De Amerikaanse president Joe Biden denkt dat de grensovergang tussen Egypte en de Gazastrook in de volgende 24 tot 48 uur open zal gaan voor humanitaire hulpgoederen. Bij de grenspost Rafah staan al dagenlang vrachtwagens klaar met hulp voor Palestijnse burgers.

Biden zei woensdag dat hij met Israël en Egypte afspraken had gemaakt over de levering van humanitaire hulp via Rafah. Aan de noordkant van de grens, in de Gazastrook, begonnen daarna werkzaamheden aan de toegangsweg. Die had schade opgelopen door de oorlog tussen Hamas en Israël.

Rafah is de enige grensovergang die niet onder Israëlische controle staat. Dat land houdt zijn grenzen met de Gazastrook dicht als gevolg van de oorlog, wat betekent dat de toevoer van stroom, brandstof, voedsel en andere goederen vanuit Israël wordt geblokkeerd.

Hamas zegt twee Amerikaanse gijzelaars te hebben vrijgelaten. Israël heeft de vrijlating bevestigd. Dat meldt het Israëlische Channel 13 news.

Het gaat om een moeder en dochter, meldt persbureau Reuters. Zij zijn vrijgelaten ‘om humanitaire redenen’ in reactie op bemiddelpogingen van Qatar, zei Abu Ubaida, woordvoerder van de gewapende vleugel van Hamas, de al-Qassam-brigades, vrijdag in een statement. 

Volgens Hebreeuwse media zijn de twee overhandigd aan het Internationale Rode Kruis in Gaza, meldt de Times of Israël. Het zou gaan om Judith en Nathalie Ranaan uit Chicago.

Hamas zegt met de stap ook ‘het Amerikaanse volk en de wereld te bewijzen’ dat de beweringen van de Amerikaanse president Joe Biden en ‘zijn fascistische regering vals en ongegrond zijn’. Biden had tijdens zijn recente bezoek aan Israël gezegd dat Hamas niet het hele Palestijnse volk vertegenwoordigt en de Palestijnen ‘alleen maar lijden heeft gebracht’. 

De al-Qassam-brigades meldden eerder deze week dat ongeveer 250 gijzelaars worden gevangengehouden. Die werden gekidnapt tijdens de Hamasaanval van 7 oktober op Israël. Zeker 22 ontvoerde gevangenen zouden om het leven zijn gekomen door Israëlische luchtaanvallen op de door Hamas gecontroleerde Gazastrook, aldus de al-Qassam-brigades.

Nederland is niet uitgenodigd voor een internationale top deze zaterdag in Caïro over de oorlog tussen Israël en Hamas, bevestigt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Wel ziet Nederland zich vertegenwoordigd in EU-verband, aangezien voorzitter van de Europese Raad Charles Michel wel naar Egypte gaat. 

Andere EU-leiders zijn er wel bij, onder wie de Italiaanse premier Giorgia Meloni, de Spaanse premier Pedro Sanchez en de Duitse en Franse buitenlandministers. Ook secretaris-generaal van de Verenigde Naties Antonio Guterres zal naar de top gaan.

De verwachtingen voor de top zijn al enigszins getemperd, omdat belangrijke hoofdrolspelers zoals de Verenigde Staten ontbreken. Ook is niet precies duidelijk wat de doelen zijn van de top. In een verklaring van 15 oktober heeft Egypte alleen gezegd dat de top zal gaan over de recente ontwikkelingen in Gaza en de toekomst van de Palestijnse kwestie.

Aanstaande maandag praten de Europese buitenlandministers in Luxemburg verder over de situatie in Israël en Gaza.

Zo’n honderd mensen demonstreren vrijdagmiddag bij het Internationaal Strafhof in Den Haag om steun te betuigen aan Palestijnen in de Gazastrook. Ze zwaaien met Palestijnse vlaggen en roepen leuzen als ‘from the river to the sea, Palestine will be free’ en ‘Gaza, Gaza don’t you cry, Palestine will never die’.

De ingang van het strafhof is afgezet met hekken en er is politie aanwezig. Volgens een verslaggever van het ANP verloopt de demonstratie rustig.

Ook in andere steden waren voor vrijdagmiddag demonstraties aangekondigd. In Amsterdam begon om 16.00 uur een demonstratie op het Mercatorplein (Amsterdam-West) die ongeveer anderhalf uur duurde. Volgens de organisatie waren pakweg vijf- tot zeshonderd mensen aanwezig en vertrokken de deelnemers daarna voor een spontane mars. In Tilburg is om 17.00 uur een actie begonnen bij het centraal station.

Het Nieuw Israëlietisch Weekblad, dat sinds 1865 bestaat, gaat de komende maand de weekbladen geanonimiseerd versturen, dus niet meer in plastic folie zodat het te herkennen is. Dat laat hoofdredacteur Esther Voet weten. ,,We hebben tientallen meldingen van abonnees gekregen die zich zorgen maken over de bezorging. Sommigen zeiden hun abonnement op te willen zeggen als dit niet zou gebeuren. Dit is diep tragisch”, zegt ze.

De weekbladen worden tot en met de negende editie niet meer herkenbaar verstuurd. ,,Dat is in principe gedurende een maand. Het hangt helemaal af van hoelang de oorlog tussen Israël en Hamas gaat duren en hoe de maatschappelijke situatie in Nederland is.”

Voet zegt niet eerder zo veel verzoeken tot anoniem versturen te hebben ontvangen. ,,Je weet niet wie het ziet, wie het leest of opmerkt, wie het in de brievenbus stopt. Dit is niet meer vol te houden, de angst binnen de gemeenschap valt niet meer te ontkennen.”

Voets, die tussen 2009 en 2012 hoofdredacteur was en in 2015 weer aantrad, zegt dat het moeten anonimiseren als een ‘nederlaag‘ voelt. ,,Wij hebben geluiden ontvangen dat de weekbladen werden vernield, achter de bosjes eindigden, dat er ‘kutjood’ op geschreven werd. PostNL kent de gevoeligheden. Daar is ook intensief contact over”, aldus de hoofdredacteur. Het weekblad heeft een bereik van zo’n 20.000 lezers in heel Nederland.

In Frankrijk is de politie een vestiging van restaurantketen Chamas Tacos binnengevallen na klachten over banden met Hamas. Het licht van de letter ‘C’ deed het niet, waardoor er ‘Hamas Tacos’ stond. Dat melden Franse media. 

In een video die ‘s avonds op Snapchat werd gepubliceerd is een groot aantal politieagenten rond het restaurant, gelegen in de plaats Valence, te zien. ,,Twee patrouilles”, aldus de franchisemanager. In de video spreken de agenten van ‘inwoners’ die de link hebben gelegd tussen de Palestijnse terreurorganisatie en Chamas Tacos – zonder de ‘C’. Werknemers geven daarop aan dat de letter ‘C’ het al maandenlang niet doet. ,,Als je (het lichtreclamebord) vanavond laat staan, heb je morgen een administratieve afsluiting ”, antwoordt een politieagent.

De Duitse binnenlandminister Nancy Faeser wil aanhangers van Hamas het land uitzetten. ,,Als we de mogelijkheid hebben om Hamas-aanhangers het land uit te zetten, dan moeten we dat doen”, verklaarde ze vrijdag na een overleg bij de Duitse federale recherchedienst.

De veiligheidsautoriteiten leggen volgens de minister nu ‘extra nadruk’ op islamisten. Ze verwees naar de door Islamitische Staat (IS) geclaimde terroristische aanslag begin deze week in Brussel waarbij twee Zweden werden gedood door een geradicaliseerde Tunesiër. Die aanval laat volgens Faeser de dreiging zien die gerelateerd is aan de opgelopen spanningen rondom de oorlog tussen Hamas en Israël.

Na de terreuraanval van Hamas op Israël op 7 oktober werden alle activiteiten van Hamas in Duitsland verboden. Volgens Faser moet solidariteit en steun voor ‘terrorisme van Hamas’ worden verboden. Ze heeft recentelijk moslimsorganisaties in Duitsland meermaals opgeroepen afstand te nemen van Hamas.

De Amerikaanse president Joe Biden wil 14 miljard dollar extra uitgeven voor steun aan  Israël. Ook wil hij ruim 61 miljoen extra spenderen aan Oekraïne. In totaal vraagt het Witte Huis van het Amerikaanse parlement (Congres) goedkeuring voor bijna 106 miljard dollar aan noodhulp en andere zaken, zoals beveiliging van de Amerikaanse grenzen.

Biden had eerder vanuit zijn kantoor in het Witte Huis, de Oval Office, het land toegesproken over de in zijn ogen broodnodige steun voor Oekraïne en Israël. In zijn live uitgezonden speech zei hij de steun te zien als een investering in de toekomst van de Verenigde Staten als wereldleider.