LIVE | ‘Israël trekt vrijwel alle troepen terug uit Zuid-Gaza’ | Buitenland

De Israëlische krijgsmacht heeft vrijwel alle troepen uit het zuiden van de Gazastrook teruggetrokken. Een militaire woordvoerder zegt dat er nog een brigade over is gebleven. Die moet de zogenoemde Netzarim-corridor bewaken, een weg die het noorden en het zuiden van Gaza van elkaar scheidt.

De oorlog in Gaza duurt vandaag al een half jaar. Wie de balans opmaakt, komt tot een aantal treurige en onvermijdelijke conclusies. Zo zijn het leed en de verwoesting bijna niet te bevatten en komt Israël steeds meer alleen te staan. Over de toekomst valt dan weer geen zinnig woord te zeggen. Hoelang is Netanyahu nog premier? En wat gebeurt er met Gaza?

Lees het hele artikel hier.

Israël is voorbereid op eventuele aanvallen van Iran, zegt minister van Defensie Yoav Gallant. Teheran dreigt met vergeldingsacties nadat twee generaals zijn omgekomen bij een luchtaanval op het Iraanse consulaat in het Syrische Damascus. Iran houdt Israël verantwoordelijk, maar dat land heeft niet officieel bevestigd achter de aanval te zitten.

Gallant hield zondag hoog overleg met de legerleiding en de militaire inlichtingendiensten over de situatie. Na afloop liet hij weten dat het land voorbereid is op ‘elk scenario’. Eerder deze week trok Israël al alle verloven voor gevechtstroepen in, mogelijk uit vrees voor vergeldingsacties.

Meerdere Iraanse leiders hebben gezegd dat Teheran zal reageren op de dood van de generaals en dat de vijanden van Iran ‘spijt’ zullen krijgen. Ook de Verenigde Staten bereiden zich voor op een Iraanse aanval, zei een anonieme overheidsbeambte eerder tegen CNN.

Twee raketten hebben zaterdag een schip gemist voor de kust van Jemen, waar Jemenitische Houthi’s het op handelsschepen hebben gemunt. Dat meldt het UK Maritime Safety Agency (UKMTO). Over slachtoffers of schade is niks bekend.

Volgens de UKMTO waren de raketten gericht op een schip, waarvan de nationaliteit niet bekend is gemaakt. ,,De eerste werd onderschept door de door de VS geleide coalitie”, zei het agentschap. ,,De inslag van de tweede was op een bepaalde afstand van de boot”. De aanval is nog niet opgeëist. 

Israël heeft volgens bronnen binnen de Libanese veiligheidsdienst luchtaanvallen uitgevoerd op het oosten van Libanon. Een van de aanvallen van vannacht was gericht op een trainingskamp van Hezbollah bij de grens met Syrië. Bij de acties vielen geen doden.

Hezbollah kondigde zaterdag aan dat het een gevechtsdrone van Israël boven Libanon had neergehaald.

De spanningen tussen Israël en het door Iran gesteunde Hezbollah zijn flink opgelopen sinds de uitbraak van de oorlog tussen Israël en Hamas in oktober. Hezbollah zei vrijdag dat drie strijders waren omgekomen bij bombardementen van Israël. De aan Hezbollah gelieerde organisatie Amal meldde ook drie doden, bij een luchtaanval van Israël in het zuiden van Libanon. 

Een demonstratie in de Israëlische stad Tel Aviv is zaterdag uit de hand gelopen. Verschillende Israëlische media melden dat meerdere demonstranten zijn aangereden door een auto. Daarbij zouden zeker vijf demonstranten gewond zijn geraakt. De Israëlische politie bevestigt het incident op X. 

Op sociale media circuleren beelden van het incident. Te zien is hoe een witte auto met meerdere inzittenden zich een weg probeert te banen door de menigte. De inzittenden krijgen het aan de stok met enkele passerende demonstranten, waarna een politieagent hen maant te stoppen. Op dat moment rijdt de auto op hoge snelheid weg en worden meerdere demonstranten geraakt. De bestuurder is volgens de politie aangehouden.

De politie doet op X melding van meerdere incidenten. Zo zouden er door de demonstranten brandjes zijn gesticht en zou er geweld zijn gebruikt tegen politieagenten. Een vrouwelijke agent zou daarbij gewond zijn geraakt.

Op de demonstratie op het Democratieplein in Tel Aviv waren duizenden Israëliërs afgekomen, waaronder familieleden van de circa 130 gijzelaars die nog door Hamas worden vastgehouden. De demonstratie was gericht tegen de Israëlische overheid, met name tegen premier Benjamin Netanyahu. De demonstranten vinden dat de regering van Netanyahu onvoldoende doet om de gijzelaars vrij te krijgen. Ze riepen op tot vervroegde verkiezingen en het ontslag van de regering. 

De afgelopen maanden wordt steeds vaker gedemonstreerd tegen de regering, onder meer in Jeruzalem en Tel Aviv. Zondag is het precies zes maanden geleden dat het conflict in de Gazastrook oplaaide. Op verschillende plekken in Israël werd gedemonstreerd.

De Israëlische politicus Yair Lapid vertrekt zondag naar Washington voor gesprekken met de Amerikaanse regering. Dat maakte de leider van de centrumpartij Yesh Atid, die in de oppositie zit, zaterdag bekend op zijn Telegramkanaal.

Lapid zal in Washington de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken ontmoeten, net als onder anderen nog de nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan en verschillende senatoren.

De relatie tussen de Amerikaanse regering onder president Joe Biden en de Israëlische premier Benjamin Netanyahu is de laatste tijd aanzienlijk bekoeld. Reden is de manier waarop Israël oorlog voert in de Palestijnse Gazastrook, met veel burgerslachtoffers en enorme vernielingen en met een gebrek aan humanitaire hulp.

Washington zoekt nu toenadering tot politieke rivalen en tegenstanders van Netanyahu. Vorige maand ontvingen Blinken en de Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin nog Benny Gantz, die deel uitmaakt van de Israëlische oorlogsregering, maar eerder deze week nog tot vervroegde verkiezingen opriep. Volgens recente peilingen zou Gantz het bij vervroegde verkiezingen met een grote voorsprong halen van Netanyahu.

Lapid was net als Gantz gevraagd om lid te worden van de oorlogsregering van Netanyahu, maar had dat geweigerd.

De oorlog van Israël tegen Hamas in Gaza is geëscaleerd tot een ‘verraad aan de mensheid’. Dat zei Martin Griffiths, de VN-chef van humanitaire zaken, zaterdag tijdens een persconferentie. Zondag duurt de oorlog in Gaza precies zes maanden.

Griffiths, die zijn functie eind juni neerlegt vanwege gezondheidsproblemen, riep op tot een ‘gezamenlijke vastberadenheid’ om af te rekenen met dat verraad. ,,Elke dag eist deze oorlog meer burgerslachtoffers. Elke seconde dat het doorgaat zaait het de zaden voor een toekomst die diep is verduisterd door dit onophoudelijke conflict.”

Volgens het Franse persbureau AFP betreurt de Britse diplomaat ‘het onaanvaardbare vooruitzicht van verdere escalatie in Gaza, waar niemand veilig is’.

Hij voegde eraan toe dat ‘de toch al fragiele hulpoperatie in Gaza ondermijnd wordt door bombardementen, onveiligheid en ontzeggingen van toegang’. ,,Op deze dag gaat mijn hart uit naar de families van degenen die gedood, gewond of gegijzeld zijn, en naar degenen die worden geconfronteerd met het bijzondere lijden van het niet kennen van het lot van hun dierbaren.”

Zondag gaat een delegatie van Hamas naar Caïro voor gesprekken over een staakt-het-vuren in Gaza. De militante beweging heeft in een verklaring gezegd dat het een uitnodiging van de Egyptische bemiddelaars heeft aangenomen.

Hamas zegt daarbij niet af te wijken van de eisen die al eerder zijn gesteld. Die omvatten een permanent staakt-het-vuren, terugtrekking van Israëlische troepen uit Gaza, de terugkeer van ontheemden en een ‘serieuze’ overeenkomst over de uitruil van Palestijnse gevangenen met Israëlische gijzelaars.

Israëlische troepen hebben in de Gazastrook het lichaam van een gijzelaar teruggevonden, meldt nieuwssite The Times of Israel. Volgens het leger is de man, Elad Katzir, vermoord door militanten van de Palestijnse Islamitische Jihad (PIJ).

De dode gijzelaar werd gevonden in de buurt van Khan Younis, in het zuiden van de Gazastrook. Zijn lichaam is inmiddels teruggebracht naar Israëlisch grondgebied.

Katzir was een van de ongeveer 250 mensen die op 7 oktober ontvoerd werden door Hamas en de PIJ. In december was hij nog levend te zien in een video die de PIJ naar buiten bracht. Naar schatting zijn er nog zo’n 130 gegijzelden in Gaza, van wie ongeveer honderd nog in leven zouden zijn. Zij zitten zondag een half jaar gevangen.

Duizenden mensen woonden zaterdag in Iran de uitvaart bij van de generaal die omkwam door een raketaanval op Damascus, meldt persbureau ISNA. De aanwezigen scandeerden anti-Israëlische en anti-Amerikaanse leuzen en eisten wraak.

De 63-jarige generaal Mohammed Reza Zahedi kwam om door een aanval op het Iraanse consulaat in de Syrische hoofdstad. Ook zijn plaatsvervanger en vijf andere leden van de Iraanse Revolutionaire Garde (IRG) overleefden het niet.

Iran houdt Israël verantwoordelijk voor de aanval. De Iraanse legerleider Mohammed Bagheri zei tijdens de uitvaartceremonie in de stad Isfahan dat de vijanden van zijn land ‘spijt’ krijgen van de aanval.

De Verenigde Staten bereiden zich voor op een aanval van Iran op Israëlische en Amerikaanse doelen. Donderdag trok Israël alle verloven in voor de gevechtstroepen, maar gaf daarbij niet aan dat dit uit angst was voor een Iraanse vergeldingsactie.

De Iraanse politie heeft zaterdag drie leden van terreurgroep Islamitische Staat (IS) opgepakt. Volgens de politie bereidden zij een zelfmoordaanslag voor tijdens de vieringen van het einde van de ramadan volgende week.

De politie zei dat het hooggeplaatste IS-lid Mohammed Zaker en twee anderen zijn opgepakt in Karaj, iets ten westen van hoofdstad Teheran. Acht anderen in het bijzijn van het drietal werden ook opgepakt.

IS claimde de verantwoordelijkheid voor twee explosies in Iran in januari tijdens de herdenking van generaal Qassem Soleimani, die vier jaar eerder werd gedood door een Amerikaanse droneaanval. De soennitische militie pleegde eerder ook al aanslagen in het overwegend sjiitische Iran.

De informatie die Israël heeft vrijgegeven over de dood van een Australische hulpverlener in Gaza is ‘niet voldoende’, stelde de Australische minister van Buitenlandse Zaken Penny Wong zaterdag. Ze zei dat Australië volledige antwoorden verwacht van Israël.

Door een Israëlische luchtaanval kwamen maandag zeven hulpverleners van de organisatie World Central Kitchen (WCK) om het leven. Onder de slachtoffers was een Australische vrouw van 43 jaar.

,,We verwachten volledige rekenschap voor haar dood en voor haar collega’s die samen met haar omkwamen”, zei Wong tegen journalisten. Ze voegde eraan toe dat er ‘actie nodig is om ervoor te zorgen dat deze tragedies zich nooit herhalen’ en zei ‘volledige transparantie‘ te verwachten in het lopende Israëlische onderzoek.

Israël heeft erkend verantwoordelijk te zijn voor de dood van de zeven hulpverleners. Vrijdag zijn twee officieren uit hun functie gezet.

De Verenigde Staten bereiden zich voor op een mogelijke aanval van Iran op Israëlische en Amerikaanse doelen na de luchtaanval van Israël op het Iraanse consulaat in Syrië. Dat heeft een Amerikaanse overheidsbeambte vrijdag gezegd tegen CNN.

Volgens de anonieme functionaris is het land in een ‘hoge staat van waakzaamheid’ na de aanval van Israël in Damascus, waarbij zeven Iraniërs omkwamen, onder wie twee generaals. Iran heeft aangegeven het recht te hebben met een ‘doortastende’ tegenactie te komen.

Donderdag trok Israël de verloven in voor alle gevechtstroepen, alhoewel het leger niet specifiek aangaf dat dat uit angst was voor een Iraanse vergeldingsactie.

President Joe Biden heeft de leiders van Egypte en Qatar in een brief opgeroepen om Hamas ertoe te bewegen een deal te sluiten met Israël over het vrijlaten van gijzelaars in Gaza. Dat meldt een ambtenaar van de Amerikaanse overheid aan persbureau Reuters.

De Egyptische president Abdel Fattah el-Sisi, de Qatarese emir Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani en CIA-directeur Bill Burns komen dit weekend samen in Caïro om te praten over de ongeveer 100 gijzelaars die al zes maanden door Hamas worden vastgehouden.

Biden schreef de brief een dag na een telefonisch onderhoud met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu. Hij vroeg Netanyahu tijdens dat gesprek om meer moeite te doen voor een staakt-het-vuren in Gaza. Volgens bronnen binnen het Witte Huis is een wapenstilstand in Gaza de enige manier om de uitwisseling van Israëlische gijzelaars en Palestijnse gevangenen en de toegang van humanitaire hulp in Gaza te faciliteren. 

Colombia heeft het Internationale Gerechtshof (ICJ) toestemming gevraagd om zich aan te sluiten bij de zaak van Zuid-Afrika, waarin Israël wordt beschuldigd van genocide in de Gazastrook. Dat meldt het hof.

In zijn verzoekschrift roept Colombia de rechtbank op om ‘de veiligheid en zelfs het voortbestaan van het Palestijnse volk’ te garanderen.

Het ICJ kan staten toestaan zich aan te sluiten bij de zaak en hun standpunten naar voren te brengen. Verschillende staten hebben aangegeven dat te willen doen, maar tot nu toe hebben alleen Colombia en Nicaragua een openbaar verzoek ertoe ingediend.

Vorige week droeg het ICJ Israël op alle noodzakelijke en effectieve actie te ondernemen om ervoor te zorgen dat de basisvoedselvoorraden onverwijld bij de Palestijnen in Gaza terechtkomen.

In januari beval het hof Israël om ervoor te zorgen dat zijn troepen geen genocidale daden plegen tegen Palestijnen in Gaza. Daaronder valt volgens de ICJ-rechters ook het onthouden van humanitaire hulp. Israël heeft altijd ontkent dat het genocide pleegt in Gaza. 

Een helikopter van het Israëlische leger heeft ‘zeer waarschijnlijk’ een gijzelaar gedood tijdens de aanval van Hamas op 7 oktober vorig jaar. Het zou gaan om gijzelaar Efrat Katz (68). Zij werd ontvoerd in de kibboets Nir Oz, in het zuiden van Israël en kwam diezelfde dag nog om.

Waarschijnlijk gebeurde dat bij een Israëlisch bombardement op een voertuig waarin zij net als enkele gewapende leden van Hamas zou hebben gezeten. Het Israëlische leger publiceerde vrijdag de conclusies van een onderzoek naar de dood van Katz.

Het onderzoek zou uitwijzen dat een gevechtshelikopter die dag ‘schoot op een voertuig met daarin terroristen en, achteraf bekeken, volgens getuigen, ook gijzelaars’. ‘Bij de beschietingen kwamen de meeste terroristen in het voertuig om, en zeer waarschijnlijk ook Efrat Katz’, zegt het leger in zijn mediacommunicatie. 

,,Het gaat om een tragische en ongelukkige gebeurtenis te midden van gevechten en in een onzekere context”, zei het hoofd van de luchtmacht, Tomer Bar, die de conclusies van het onderzoek presenteerde. Het leger voegde eraan toe dat de fout kon gebeuren doordat de surveillancesystemen gijzelaars niet konden onderscheiden van gijzelnemers zodra ze zich in een voertuig bevonden. 

De dochter van Efrat Katz, Doron Katz-Asher, en haar twee dochters van twee en vier jaar, werden die dag ook gegijzeld. Ze werden op 24 november vrijgelaten toen er een staakt-het-vuren kwam.

Het marineschip Zr. Ms. Karel Doorman gaat deze zomer in de Rode Zee deelnemen aan de EU-missie Aspides om daar de vrije doorvaart van de internationale scheepvaart te bevorderen. Op dit moment levert Zr. Ms. Tromp in het gebied een bijdrage aan internationale operatie Prosperity Guardian.

De Doorman zal naar verwachting van begin mei tot half augustus deelnemen aan de missie. Het logistieke ondersteuningsschip wordt ingezet voor bevoorrading, tankcapaciteit en medische zorg. Ook schepen die deelnemen aan de missie Prosperity Guardian kunnen de Doorman vragen om hulp. De inzet van de Tromp in de Rode Zee duurt nog tot eind april.

De ministerraad heeft vrijdag ingestemd met de inzet van de Doorman, liet demissionair minister Kajsa Ollongren (Defensie) na afloop weten. De scheepvaart in de Rode Zee wordt bedreigd door Houthi’s uit Jemen. Die nemen schepen van landen die Israël steunen onder vuur. De Houthi’s zeggen dit te doen uit vergelding voor de oorlog in Gaza.

Het International Rescue Committee (IRC) waarschuwt voor de benarde situatie waarin zwangere vrouwen en moeders in Gaza zich bevinden, nu de gezondheidszorg in het gebied grotendeels is ingestort na bijna zes maanden van geweld.

De vrouwen hebben volgens IRC te maken met ernstige tekorten aan voedsel, water en medische zorg. Samen met de dreigende hongersnood zouden de vrouwen moeite hebben om te overleven.

Volgens het IRC zijn er sinds 7 oktober iedere dag gemiddeld 37 moeders overleden. Op dit moment zouden 60.000 vrouwen in Gaza geen of beperkt toegang hebben tot ‘essentiële prenatale gezondheidsdiensten’. Van de 200 vrouwen die per dag bevallen in Gaza krijgt het overgrote deel geen ondersteuning van vroedvrouwen, artsen of gezondheidszorgfaciliteiten tijdens of na de bevalling. Slechts twee ziekenhuizen in de Gazastrook kunnen op dit moment kraamzorg aanbieden. 

De vrouwen bevallen volgens Arvind Das, teamleider van IRC, ‘te midden van ruïnes of in overvolle schuilplaatsen’.