LIVE | Israël: vannacht grootste inval in Gaza tot nu toe, Hamas wil wereldwijd protest | Israël en Hamas in oorlog

Een oplossing voor het Israëlisch-Palestijns conflict is volgens Maarten van Rossem nog ver uit zicht als bij geweldsuitbarstingen, zoals de verrassingsaanval op 7 oktober van Hamas, ‘context wordt verwijderd’. Wat in de tijdspanne van 1948 tot aan nu is gebeurd, is volgens de 80-jarige historicus onlosmakelijk verbonden met hoe het conflict zich sindsdien heeft ontwikkeld, vertelt hij in Maarten van Rossem – De Podcast.

,,Je begrijpt natuurlijk dat het voor een historicus wel heel raar is om mensen te horen zeggen: ‘We willen van de context af’.” Van Rossem, die zijn veroordeling van de aanval van Hamas herhaalt, zegt dat ‘wanneer de context van het probleem wordt verwijderd, je absoluut zeker weet dat het conflict niet oplosbaar is’. Als vooruitzicht stelt de schrijver dat de situatie er niet snel beter op zal worden, ‘het conflict wordt misschien nog ingewikkelder dan het tóch al was’.

,,In de loop van dat historische proces, vanaf 1948 in feite, is dat conflict eigenlijk steeds erger geworden omdat de momenten waarop het eventueel had kunnen worden opgelost zijn gepasseerd. Soms door onwil van de Palestijnen, soms door onwil van Israël.”

Voor een eindoplossing ziet Van Rossem een sleutelrol weggelegd voor de Verenigde Staten, mits het huidige politieke bewind in Israël plaats maakt voor een volgens hem ‘breder kabinet’. ,,Het is van belang dat de Verenigde Staten met Israël gaan praten. En het klinkt niet heel aardig, maar ik denk dat Netanyahu dient te verdwijnen. Dat er in Israël een veel breder kabinet zou moeten opereren, want er is natuurlijk ook in Israël oppositie tegen die keiharde rechtse politiek die in de afgelopen jaren door de Israëlische regering is gevoerd. Zo goed als er in Joodse gemeenschappen internationaal twee verschillende groepen zijn.”

Hamas houdt nog zeker 224 ontvoerde mensen vast in Gaza, meldt het Israëlische leger. Dit aantal ligt mogelijk nog hoger. Vier gijzelaars zijn intussen vrijgelaten.

Het aantal Palestijnen dat is omgekomen bij Israëlische luchtaanvallen in de Gazastrook is gestegen tot 6547. Dat meldt althans het lokale ministerie van Volksgezondheid, dat onder controle staat van Hamas. Bijna 68 procent van de dodelijke slachtoffers zouden kinderen en vrouwen zijn.

Ongeveer 1600 mensen in Gaza worden volgens het ministerie nog steeds vermist. 

De cijfers kunnen niet onafhankelijk geverifieerd worden.

In de afgelopen 24 uur zijn in Gaza meer dan 250 doelen bestookt met raketten, met The Times of Israel op basis van het Israëlische leger. Beelden van de verwoesting hieronder:

De brandstofvoorraad in de Gazastrook raakt vandaag waarschijnlijk op. Daarvoor vreest de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA). Het stelt de hulpverleners voor een duivels dilemma. ,,Geven we brandstof voor de couveuses of voor de bakkerijen?”, zegt een woordvoerder volgens The Guardian. ,,Het is een verschrikkelijke beslissing.”

William Schomburg, het hoofd van het Internationale Comité van het Rode Kruis in Gaza, bevestigt dat ziekenhuizen in Gaza ‘snel zonder brandstof en medische voorraden komen te zitten’.

Zaterdag reden de eerste vrachtwagens met noodhulp de Gazastrook binnen vanuit Egypte. Hulporganisaties zeggen dat de omvang van die konvooien veel te mager is om effectieve hulpverlening te kunnen bieden aan de Palestijnen.

Terreurbeweging Hamas roept inwoners van de Gazastrook, de Westelijke Jordaanoever en ‘leden van de Arabische en islamitische naties en de vrije volkeren van de wereld’ op vrijdag en zondag te demonstreren, meldt The Times of Israel. Met de protesten wil Hamas een oproep doen om de grensovergang tussen Egypte en de Gazastrook bij Rafah te openen.

Zaterdag reden de eerste vrachtwagens met noodhulp de Gazastrook binnen vanuit Egypte. Hulporganisaties zeggen dat de omvang van die konvooien veel te mager is om effectieve hulpverlening te kunnen bieden aan de Palestijnen.

Israël stelde kort na de verrassingsaanval van Hamas op 7 oktober een totale blokkade in van de Gazastrook. Water, voedsel, medische middelen en brandstof kwamen het Palestijnse gebied niet meer in. Egypte hield tot zaterdag zijn grens met de Gazastrook dicht, naar eigen zeggen omdat Israël de grensregio tot die tijd bombardeerde. Sindsdien is een zeer beperkte hoeveelheid hulpgoederen de grens overgestoken.

In de Gazastrook is een Israëlische helikopter aangevallen door troepen van Hamas. Het gaat om een 9K32 Strela-2, een helikopter van Russische makelij. De aanval gebeurde ten oosten van het Al-Buriej-kamp in Zuid-Gaza, meldt het doorgaans goed ingevoerde Open Source Intelligence Monitor op het sociale platform X.

Het Israëlische leger heeft de berichten nog niet bevestigd.

De Jordaanse koning Abdullah heeft, na een eerdere ontmoeting met de Franse president Emmanuel Macron donderdag, ook met leden van het Britse Lagerhuis gesproken over de situatie van de burgerbevolking in de Gazastrook. Hiervoor ontving de koning onder meer Alicia Kearns, die ook voorzitter is van de Commissie Buitenlandse Zaken van het Verenigd Koninkrijk.

Bij het gesprek was ook kroonprins Hoessein aanwezig, meldt het hof op X. Abdullah zei dat de situatie in de Gazastrook ‘snel verslechtert’ en hij herhaalde zijn oproep voor ‘het onmiddellijk beëindigen van de oorlog’. Verder vroeg hij Kearns en parlementsleden die bij de ontmoeting aanwezig waren, om ervoor te zorgen dat ‘noodhulp zonder onderbreking geleverd blijft worden’.

Sinds de geweldsuitbarsting tussen Hamas en Israël, na de verrassingsaanval op 7 oktober, kwamen meer dan 6500 Palestijnen om. Aan Israëlische zijde staat het dodental op ruim 1400.

De leiders van de 27 EU-landen schaven op hun top in Brussel donderdag aan ieder woord over de oorlog tussen Israël en Hamas. Ze zijn het volgens ingewijden goeddeels eens over een oproep om de strijd te onderbreken om noodhulp mogelijk te maken. Maar meerdere lidstaten zijn ervoor beducht Israël te zeer af te vallen.

De EU-landen spraken na de bloedige verrassingsaanval door Hamas stuk voor stuk hun steun voor Israël uit, maar zijn het vanouds oneens over wat het land zich als reactie kan permitteren. Nu door de aanhoudende Israëlische bombardementen op de afgegrendelde Palestijnse Gazastrook volgens de Verenigde Naties een ‘humanitaire catastrofe’ dreigt, is een adempauze nodig. Daar zijn de lidstaten het over eens. Maar ze verschillen van mening over hoe die eruit zou moeten zien en hoe die aan Israël moet worden verkocht.

,,Woorden doen ertoe”, zegt een hoge EU-diplomaat. Daarom touwtrekken de lidstaten nog over het verschil tussen een ‘humanitaire pauze’, het meervoud daarvan, of een ‘humanitair staakt-het-vuren”. Gevechtspauzes gelden voor de meeste onderhandelaars als de lichtste variant, omdat die duidelijk maken dat Israël de strijd telkens weer kan voortzetten. Een enkele pauze, en al zeker een staakt-het-vuren, zouden al gauw de lading hebben dat de wapens liefst verder helemaal zwijgen.

Demissionair premier Mark Rutte en zijn 26 collega’s komen donderdagmiddag bijeen.

De Israëlische krijgsmacht (IDF) heeft in de nacht naar donderdag naar eigen zeggen de grootste inval tot nu toe uitgevoerd in de Gazastrook. Het was een ‘gerichte inval’ in aanloop naar ‘de volgende fase van de gevechten’, aldus de IDF.

De Israëlische militairen doorbraken de grens met een bulldozer en tanks vuurden granaten af op beschadigde gebouwen. ,,De militairen hebben zich sindsdien weer teruggetrokken”, zei de IDF.

Naar verluidt is de Israëlische krijgsmacht sinds de aanval van Hamas op 7 oktober af en toe op kleine schaal actief in het Palestijnse gebied zelf. De IDF deed zondag ook al een kleine inval.

Verwacht wordt dat Israël een grondoffensief begint in de Gazastrook. De krijgsmacht heeft posities opgebouwd rond de grens met het gebied en heeft meerdere keren gezegd dat Hamas moet worden ‘vernietigd’. Daarvoor zou een grote inval in de Gazastrook nodig zijn, klinkt het.

De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken is in de VS aangekomen voor een verrassingsbezoek, in de marge van de oorlog tussen Israël en de radicale Palestijnse organisatie Hamas. Bezoeken van Iraanse topleiders aan de VS zijn uitzonderlijk, want Iran beschouwt Washington als een aartsvijand.

Buitenlandminister Hossein Amir-Abdollahian kwam woensdagavond laat (lokale tijd) aan in New York, meldt zijn ministerie van Buitenlandse Zaken. Volgens de verklaring wil de minister de belangen van de Palestijnen steunen op een VN-bijeenkomst. De Palestijnen krijgen ook de steun van de Hezbollah-militie in Libanon, die op haar beurt wordt gesteund door Iran en Israël als vijand ziet.

Iran ontkent betrokken te zijn bij de aanval van Hamas. De VS vrezen echter dat Iran zal beslissen om op de een of andere manier direct betrokken te raken in het conflict.

Nu het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden een nieuwe voorzitter heeft, heeft het meteen een resolutie aangenomen ter ondersteuning van Israël. De tekst werd goedgekeurd met 412 stemmen voor en 10 tegen. In de tekst staat dat Israël ‘zich verdedigt tegen de barbaarse oorlog die door Hamas en andere terroristen werd gelanceerd’.

Mike Johnson, een relatief onbekende Republikein uit Louisiana en een aanhanger van voormalig president Donald Trump, werd woensdag verkozen tot nieuwe voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden. Daarmee komt er een einde aan drie weken van impasse, na het ontslag van Kevin McCarthy.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft Hamas opgeroepen om aan te tonen dat alle mensen die gegijzeld zijn nog leven, en om ze onmiddellijk om gezondheidsredenen vrij te laten. Het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC) moet toegang tot de gegijzelden krijgen voor medische zorg.

De WHO maakt zich volgens directeur-generaal Tedros Adhanom Ghebreyesus ‘ernstige zorgen’ over de gezondheid van de mensen die vastgehouden worden. ,,Veel van de gijzelaars, onder wie kinderen, vrouwen en ouderen, hadden bestaande gezondheidsklachten waar ze dringende en voortdurende zorg en behandeling voor nodig hebben. Het psychische trauma waar de ontvoerden en de families mee te maken krijgen, is dringend en psychosociale ondersteuning is heel belangrijk.”

De Qatarese nieuwszender Al Jazeera heeft een verklaring vrijgegeven nadat een van zijn journalisten in Gaza zijn vrouw, zoon en dochter verloor bij wat volgens de zender een Israëlische luchtaanval was.

De Arabische correspondent Wael Al-Dahdouh verscheen live in de ether terwijl hij de lichamen van zijn familieleden vasthield in het ziekenhuis. De zender zei dat andere leden van zijn familie nog steeds vermist zijn.

Het gezin, dat oorspronkelijk in Gaza-stad woonde, ontvluchtte het Israëlische bombardement en logeerde bij familieleden in het vluchtelingenkamp Nuseirat terwijl Dahdouh in Gaza-stad achterbleef om zijn reportagewerk voort te zetten, aldus de zender.

In de verklaring veroordeelt Al Jazeera de ‘moord’ op de gezinsleden van journalist Wael Al-Dahdouh. ‘De willekeurige aanval door de Israëlische bezettingsmacht resulteerde in het tragische verlies van zijn vrouw, zoon en dochter, terwijl de rest van zijn familie onder het puin ligt begraven. Hun huis was het doelwit van het Nuseirat-kamp in het centrum van Gaza, waar ze hun toevlucht hadden gezocht nadat ze ontheemd waren geraakt door het aanvankelijke bombardement in hun buurt, na de oproep van premier Netanyahu aan alle burgers om naar het zuiden te verhuizen. Al Jazeera maakt zich grote zorgen over de veiligheid en het welzijn van onze collega’s in Gaza en houdt de Israëlische autoriteiten verantwoordelijk voor hun veiligheid.’

Qatar is een belangrijke steunpilaar van Hamas. Al Jazeera krijgt daardoor ook hevige kritiek dat het de de Palestijnse islamitische terreurbeweging terreurbeweging steunt in haar oorlog tegen Israël. 

Volgens het door Hamas geleide ministerie van Volksgezondheid in Gaza zijn al 6.546 Palestijnen gedood, voornamelijk burgers onder wie 2.704 kinderen, tijdens de Israëlische vergeldingsacties voor de massamoord op ongeveer 1.400 Israëli’s op 7 oktober.

In de laatste 24 uur ging het om 756 doden, onder wie 344 kinderen, in de afgelopen 24 uur. Daarnaast vielen er in totaal 17.439 gewonden, aldus het ministerie. 

Het is niet mogelijk om deze cijfers onafhankelijk te verifiëren.

De Amerikaanse president Joe Biden trekt het aantal burgerslachtoffers in Gaza, zoals gerapporteerd door de Hamas-autoriteiten, in twijfel. ,,Ik heb er geen idee van of de Palestijnen de waarheid vertellen over hoeveel mensen er zijn vermoord. Ik ben er zeker van dat er onschuldigen zijn gedood, en dat is de prijs voor het voeren van oorlog. Maar ik heb geen vertrouwen in het aantal dat de Palestijnen gebruiken”, zei hij woensdag in het Witte Huis.

De Russische president Vladimir Poetin heeft woensdag gewaarschuwd dat het conflict van Israël met Hamas zich tot ver buiten het Midden-Oosten zou kunnen verspreiden en zei dat het verkeerd was dat onschuldige vrouwen, kinderen en oude mensen in Gaza worden gestraft voor de misdaden van anderen.

Poetin, die de opmerkingen maakte tijdens een bijeenkomst in het Kremlin met Russische religieuze leiders van verschillende geloofsovertuigingen, zei dat het bloedvergieten in de regio moet stoppen. Hij zei dat hij andere wereldleiders telefonisch had verteld dat als dat niet gebeurt, er een risico bestaat op een veel grotere ‘brand’.

,,Onze taak vandaag, onze hoofdtaak, is het stoppen van het bloedvergieten en het geweld”, aldus Poetin volgens een transcriptie van de bijeenkomst in het Kremlin. ,,Anders zal een verdere escalatie van de crisis gepaard gaan met ernstige en uiterst gevaarlijke en destructieve gevolgen. En niet alleen voor het Midden-Oosten.”

In opmerkingen waarin hij het Westen bekritiseerde, zei hij dat bepaalde niet nader genoemde krachten verdere escalatie probeerden uit te lokken en zoveel mogelijk andere landen en volkeren bij het conflict te betrekken. Het doel, zei hij, is ‘een echte golf van chaos en wederzijdse haat te lanceren, niet alleen in het Midden-Oosten, maar ook ver daarbuiten. Met dit doel proberen ze onder meer in te spelen op de nationale en religieuze gevoelens’ van miljoenen mensen.”

Poetin betuigde zijn condoleances aan de families van Israëli’s en burgers van andere landen die door Hamas werden gedood of verwond tijdens de bloedige aanval van 7 oktober.

Moskou blijft volgens hem pleiten voor een tweestatenoplossing voor de Palestijns-Israëlische kwestie, iets wat volgens hem de enige manier is om tot een langetermijnoplossing te komen. Hij maakte echter duidelijk dat hij vindt dat Israël ongelijk heeft door Gaza te blijven bombarderen als vergelding voor de slachting en gijzeling van Israëlische burgers door Hamas. ,,Het is ons ook duidelijk dat onschuldige mensen niet verantwoordelijk mogen worden gehouden voor misdaden gepleegd door anderen”, aldus Poetin.

,,De strijd tegen het terrorisme kan niet worden gevoerd volgens het beruchte principe van collectieve verantwoordelijkheid als oude mensen, vrouwen, kinderen, hele gezinnen en honderdduizenden mensen zonder onderdak, voedsel, water, elektriciteit en medische zorg achterblijven.”

Resoluties van Rusland en de Verenigde Staten over de oorlog tussen Israël en Hamas hebben het in de VN-Veiligheidsraad niet gehaald. Het Amerikaanse voorstel werd tegengehouden door China en Rusland. Het Russische voorstel kreeg ook een veto, maar kreeg sowieso onvoldoende steun.

De Amerikaanse resolutie veroordeelde onder meer terreuraanslagen van Hamas, benadrukte dat Israël zich mag verdedigen en riep op tot gevechtspauzes voor humanitaire hulp. Tien leden van de Veiligheidsraad stemden voor, drie tegen en twee onthielden zich van stemming, waarmee het vanwege de veto’s werd verworpen.

Rusland en China waren naar eigen zeggen tegen het Amerikaanse voorstel omdat ze een oproep tot een staakt-het-vuren misten. Een oproep tot een bestand stond wel in het Russische voorstel, maar dat omschreef de Amerikaanse vertegenwoordiging op haar beurt als ‘te kwader trouw’ en niet concreet genoeg. Het Verenigd Koninkrijk miste een bevestiging van het Israëlische recht op zelfverdediging. Die twee landen stemden tegen. Vier anderen stemden voor, negen onthielden zich van stemming.

Het is in de VN-Veiligheidsraad niet per se nodig dat alle landen het eens zijn om een resolutie aan te nemen, maar er moet wel steun zijn van de permanente leden. Dat zijn naast Rusland en China ook de Verenigde Staten, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Vorige week werden ook al twee resoluties over de oorlog gevetood.

Rusland en China hebben hun veto uitgesproken over een resolutie van de VN-Veiligheidsraad, opgesteld door de VS, waarin niet werd opgeroepen tot een staakt-het-vuren en werd gesteld dat Israël het recht had zichzelf te verdedigen.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken, heeft de premier van Qatar naar eigen zeggen gevraagd de retoriek van staatsomroep Al Jazeera over de oorlog in Gaza te verzachten.

Blinken zei maandag in een gesprek met een groep leiders van de Amerikaans-Joodse gemeenschap dat hij de regering van Qatar had gevraagd haar publieke houding ten opzichte van Hamas te veranderen, meldde het Amerikaanse nieuwsplatform Axios, daarbij verwijzend naar mensen die de bijeenkomst bijwoonden.

Blinken zei dat hij de Qatarezen had gevraagd ‘het volume van de berichtgeving van Al Jazeera zachter te zetten omdat deze vol staat met opruiing tegen Israël’, aldus een bron.

De Amerikaanse president Joe Biden zei woensdag dat hij gelooft dat Israël zijn burgers moet verdedigen en tegelijkertijd onschuldige burgers in Gaza moet beschermen die het slachtoffer zijn van het conflict tussen Israël en Hamas.

,,Israël moet alles doen wat in zijn macht ligt om onschuldige burgers te beschermen, hoe moeilijk dat ook is”, zei Biden tijdens een persconferentie als onderdeel van een bezoek aan het Witte Huis van de Australische premier Anthony Albanese.

Biden zei ook dat de regio zich moet voorbereiden op het einde van het Israëlisch-Hamas-conflict en ‘wat daarna komt’ en dat de VS hun standpunt over een ‘tweestatenoplossing’ voor Israëliërs en Palestijnen handhaafden.

Biden uitte ook zijn bezorgdheid over ‘extremistische kolonisten’ die Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever aanvallen, en beschuldigde hen ervan olie op het vuur te gooien. ,,Ze vallen Palestijnen aan op plaatsen waar ze recht op hebben”, sprak hij.

Meer dan de helft van de naar schatting 220 gijzelaars die door de Palestijnse terreurbeweging Hamas worden vastgehouden, heeft buitenlandse paspoorten uit 25 verschillende landen. Dat maakte de Israëlische regering woensdag bekend.

Het gaat volgens haar om 138 gijzelaars, onder wie 54 Thaise staatsburgers, 15 Argentijnen, 12 Duitsers, 12 Amerikanen, zes Fransen en zes Russen. Van velen werd aangenomen dat ze de dubbele Israëlische nationaliteit hadden, maar sommigen, zoals de Thais en vijf Nepalese gijzelaars, hadden dat vrijwel zeker niet. Er was ook een Chinese gijzelaar, een Sri Lankaan, twee uit Tanzania en twee uit de Filipijnen.

Bij het verstrekken van bijgewerkte cijfers zei de regering ook dat 328 mensen uit 40 landen als dood of vermist zijn bevestigd na de verrassende aanval van 7 oktober door Hamas-strijders op Zuid-Israël. Thais vormen de grootste groep met 24 bevestigde doden en 21 vermisten. Thailand is volgens overheidsgegevens een van de grootste bronnen van arbeidsmigranten in Israël, met ongeveer 30.000 werknemers in de landbouwsector.

Onder andere buitenlandse naties die zware verliezen leden, waren de Verenigde Staten (34 doden en vijf vermisten), Oekraïne (25 doden en twee vermisten), Frankrijk (23 doden en één vermiste) en Rusland (23 doden en vier vermisten).

Daarnaast werden vijf Chinese burgers gedood en wordt er één vermist. Nepal kreeg te horen dat vijf onderdanen zijn gedood en vijf worden vermisten. In totaal kwamen bij de Hamas-aanval naar schatting 1.400 mensen om het leven.